Επιστολή προς τους διευθυντές της Ελευθεροτυπίας και της Κυριακάτικης

Σεραφείμ Φυντανίδη, Διευθυντή Ελευθεροτυπίας
Γιάννη Βλαστάρη Διευθυντή Κυριακάτικης

Αγαπητοί,

Ο «ΙΟΣ» επανήλθε σήμερα και απειλεί ότι θα μονολογήσει ξανά κατά των δήθεν «επίδοξων λογοκριτών». Επειδή εκτιμώ ότι είσαστε αμφότεροι υπεύθυνα άτομα και επαγγελματίες δημοσιογράφοι, παραθέτω τρία μόνο κομμάτια μου από τα δικά μου κείμενα τα οποία οι σχολιογράφοι σας όλως περιέργως και αλλόκοτα θεωρούν «επίδοξη λογοκρισία»:

Πρώτη παραπομπή: «… οι εξεγερθέντες κατά της «κριτικής» ιστοριογραφίας θεωρούν απαράδεκτη την πολιτικοποίηση της ιστορίας με επιλεκτική χρήση των πηγών είτε αυτό γίνεται προς την μια κατεύθυνση είτε προς την άλλη. Ο υπογράφων ασφαλώς και συμφωνεί απόλυτα με αυτή την θέση….»
Δεύτερη παραπομπή: «…Σ’ αντίθεση με τις ιδεοληπτικές «κριτικές» τσαρλατανιές, τα χαρίσματα της αλάνθαστης –και αποδεκτής από όλους τους καλούς ιστορικούς– θουκυδίδειας ιστοριογραφικής παράδοσης, έγκεινται στο γεγονός ότι απορρίπτουν την προκατειλημμένη επιλογή των πηγών και την ηθελημένη διαστρέβλωση της ιστορικής αλήθειας. Είναι η αυστηρή περιγραφική ουδετερότητα, η ακριβής περιγραφική αποτύπωση των σημαντικών γεγονότων, η περιγραφή και ερμηνεία των βαθύτερων διαμορφωτικών παραγόντων του ιστορικού γίγνεσθαι και η περιγραφή και ερμηνεία των πραγματικών αιτιών πολέμου. Δεν είναι τυχαίο ότι παγκοίνως η Θουκυδίδεια παράδοση θεωρείται το επιστημονικό «Παράδειγμα» (Paradigm) τόσο της ιστοριογραφίας όσο και της επιστημονικής μελέτης των διεθνών σχέσεων, ιδιαίτερα των τελευταίων. Εν τούτοις, στην Ελλάδα, όλως περιέργως οι βάσιμες επιστημονικές προσεγγίσεις επισκιάζονται από λυσσασμένες «κριτικές» κραυγές που θέλουν την επιστήμη υπόδουλη ιδεοληψιών και ιδεολογικοπολιτικών εκλογικεύσεων. Αν δεν προσέξουμε θα πάθουμε ότι μας αξίζει.. Η Θουκυδίδεια παράδοση, που ασφαλώς βρίσκεται στον αντίποδα των «κριτικών» μεταφυσικών ιστορικών κατασκευών, περιγράφεται έξοχα από την Jacqueline de Romilly. Η ιστοριογραφική παράδοση όπως την θεμελίωσε ο Θουκυδίδης, μας πληροφορεί, «τείνει στην απόλυτη αντικειμενικότητα του ερευνητή» και οφείλει τη μεγάλη αξία του στο γεγονός πως κατορθώνει να δεσμεύεται από «την πιο αυστηρή αντικειμενικότητα». Παράγει καλή ιστορική γνώση γιατί «βλέπει την λεπτομέρεια σε συνάρτηση με το σύνολο και παραθέτει και αξιολογεί μόνο εκείνες τις πληροφορίες που αναφέρονται σε κάποιο σημαντικό σκοπό». Κατ’ αυτό τον τρόπο, η καλή ιστοριογραφία «εξετάζει ό,τι έχει γνώρισμα καθολικό, παραθέτει “προθέσεις” ή “γνώμες” διαχρονικής αξίας και ανεξάρτητων των ατομικών περιπτώσεων». Επιπλέον, «εστιάζει την προσοχή με αυστηρή ακρίβεια επί της ουσίας και με τρόπο που μας επιτρέπει να εντοπίσουμε κάτω από τις επιμέρους πράξεις την ύπαρξη τάσεων, αιτίων και λογικών αλληλουχιών οι οποίες είναι ολοένα και πιο βαθιές και μακρινές, και που η αληθοφάνειά τους παίρνει έτσι έναν χαρακτήρα πιο γενικό, πιο ανεξάρτητο από τις περιστάσεις και τα πρόσωπα: αυτές οι αλληλουχίες επαναλαμβάνονται τόσο περισσότερο όσο πιο αυστηρά έχουν αναχθεί στο ουσιώδες». Το ουσιώδες, το καθολικό, τα αληθινό και το διυποκειμενικά ορθό είναι, ακριβώς, που θέλει να εξαφανίζει η ιδεολογικοπολιτικά στρατευμένη μεταμοντέρνα κριτική κονστρουκτιβιστική ψευτο-ιστοριογραφία.»
Τρίτη παραπομπή: «…οι αντιδράσεις πολλών από εμάς δεν σχετίζονται με εμμονές στην μια ή άλλη «εθνική ιστοριογραφία». Αυτό, εξάλλου, θα ήταν αντιφατικό, μιας και κύριος άξονας της κριτικής των περισσότερων αντιρρήσεων που εκφράστηκαν είναι ότι μόνο η αξιολογικά ελεύθερη ιστοριογραφία είναι έγκυρη και αξιόπιστη. Ουσιαστικά, το μόνο που υποστηρίζεται είναι ότι καλή ιστορία είναι αυτή που αποτυπώνει με ακρίβεια τα ιστορικά γεγονότα…»

Ερωτώ αμφότερους: Θεωρείται αυτές τις θέσεις «επίδοξη λογοκρισία»; Εγώ τις θεωρώ κάλεσμα για αυστηρή επιστημονική ουδετερότητα και ακριβή ιστορική καταγραφή όποια και να είναι αυτή!! Συμφωνείτε ή δεν συμφωνείτε; Αν όπως είναι αυτονόητο συμφωνείτε, εύλογα όσον με αφορά σας καλώ να μην αφήνετε τη εφημερίδα σας να μετατρέπεται σε μηχανισμό δολοφονίας θέσεων και χαρακτήρων!!

Σε κάθε περίπτωση, νομίζω ότι κάποιοι εκτροχιάζονται υπέρμετρα και εκθέτουν την εφημερίδα που διευθύνετε. Επειδή ακριβώς στο υπόβαθρο αυτής της συζήτησης βρίσκεται η ουσία, δηλαδή διεθνοφασιστικές αξιώσεις, κάποιοι ίσως λιγότερο προκατειλημμένοι και φανατισμένοι δημοσιογράφοι θα μπορούσαν να ερευνήσουν τις συναρτήσεις μέσα από τον τεράστιο πλούτο πληροφοριών για την στρατηγική «μαλακής ισχύος» που εμπεριέχει το κείμενο του Jonathan Mowat που επισυνάπτω. Μια τέτοια σοβαρή, ουσιαστική και περιεκτική έρευνα, εξάλλου, θα βρίσκεται σε αρμονία με την εικόνα που εσείς ως εφημερίδα δίνεται προς τα έξω: δημοκρατικής, αντι-ιμπεριαλιστικής και αντι-φασιστικής…. Ιδού η Ρόδος ιδού και το πήδημα… Για να αντιληφτούν οι αναγνώστες της έγκριτης εφημερίδας σας τους λόγους για τους οποίους οι επαναστάσεις ελευθερίας που έφεραν την ανεξαρτησία στην κοινωνία μας και σε άλλες λιγότερο ισχυρές κοινωνίες πρέπει να λογοκρίνονται-υποβαθμίζονται ιστοριογραφικά. Για να καταλάβουν οι αναγνώστες σας, επίσης, γιατί όσοι αντιδρούν και ζητούν αντικειμενική-ακριβή ιστοριογραφία μπαίνουν στο στόχαστρο, οι θέσεις τους διαστρεβλώνονται βάναυσα, πυροβολούνται και δολοφονούνται: Μήπως;: «Ο διάλογος καθορίζεται από τους οπλοφορούντες. Με τους οπλοφορούντες συμφωνείς ή εκτελείσαι. Χυδαιογραφούντες και χυδαιοπραγούντες αλλά και έμμεσα όσοι τους στηρίζουν (…) γενικεύουν τον διάλογο καθιστώντας έτσι πολλούς τμήμα μιας διαδικασίας που θυμίζει και μυρίζει χοιροστάσιο»; (Δημ. Τσάτσος, Το ΒΗΜΑ, 5.11.1995).

Παρακαλώ, σε κάθε περίπτωση, να μην γίνει η παραμικρή αποσπασματική, διαστρεβλωτική, κακόπιστη ή άλλως πώς αντιδεοντολογική παράθεση ή σχολιασμός των θέσεών μου. Παρακαλώ, επίσης, να μην κακοποιηθώ από τις στήλες σας, να μην παρατεθούν απόψεις μου αποσπασματικά και να μου παρασχεθεί έγκαιρα πληροφόρηση για τον ακριβές περιεχόμενο των προαναγγελθέντων επιθέσεων ούτως ώστε να δοθεί η πρέπουσα και δέουσα απάντηση. Παρακαλώ, σε κάθε περίπτωση να δημοσιευτούν οι επιστολές μου προς τους ιούς και η παρούσα προς εσάς.

Με εκτίμηση

Παναγιώτης Ήφαιστος
20/2/2007