Ο επερχόμενος ανανάνθρωπος
Σημερινή 20.8.2008– http://www.simerini.com.cy/nqcontent.cfm?a_id=328756

Παναγιώτης Ήφαιστος
19.2.2008
Ούτε ένας, μάλλον, από τους εκατοντάδες χιλιάδες ψηφοφόρους των κυπριακών προεδρικών της 17ης Φεβρουαρίου, δεν γνώριζε τι ακριβώς διακυβεύεται. Οι περισσότεροι θα άκουσαν για τα σχέδια στρατηγικού ελέγχου του νησιού, ελάχιστοι ή κανείς, εν τούτοις, σκέφτηκαν πως η επαναφορά της φιλοσοφίας του σχεδίου Αναν –αυτό βασικά ήταν η ουσία των συζητήσεων και όχι τα πρόσωπα που θα καθίσουν στην προεδρική καρέκλα– θα καταστήσει τους κύπριους πειραματόζωα στην πιο στενόχωρη και διεστραμμένη κοινωνικοπολιτική κατασκευή της σύγχρονης ιστορίας. Αναμφίβολα, ποτέ μέχρι τώρα δεν νοηματοδοτήθηκαν προϋποθέσεις μιας ανθρωπολογικά στέρεα θεμελιωμένης πολιτειακής δομής. Κουτσά στραβά, όμως, και παραπαίοντας, κάποιες κοινωνίες ενίοτε ορθοποδούν πριν βυθιστούν ξανά στο βούρκο των αντιφάσεών τους. Τα κριτήρια είναι πολλά και σύνθετα, τα μεταξύ τους ζεύγη άπειρα, η ρευστότητά τους μόνιμο στοιχείο αστάθειας και η χρυσή συνταγή των πιθανών συνδυασμών «ιστορικό μυστικό». Ανθρωπολογικά πρότυπα διαρκώς συγκρούονταν, χωρίς ποτέ να έχει σταθεροποιηθεί ένα μη αμφισβητούμενο μίγμα ανθρωπολογικών κριτηρίων και παραγόντων του κοινωνικοπολιτικού γίγνεσθαι: α) Ο ιστορικός άνθρωπος (συνείδηση, μνήμη, ταυτότητα, πολιτισμός, φυλετικά χαρακτηριστικά, κτλ). β) Ο πνευματικός άνθρωπος (θρησκεία, μεταφυσική πίστη, κάθε άλλου είδους μετά-φυσική ετερότητα). γ) Ο οικονομικός άνθρωπος (οικονομικές συναλλαγές, προσδοκίες υλικού οφέλους, χρησιμοθηρία, συμφεροντολογικές προσδοκίες ατομικού κέρδους). δ) Ο θεσμικός άνθρωπος (ατομοποίηση του δημόσιου βίου, νομικά επιβεβλημένη κοινωνική συνοχή, είδος δημοκρατίας, βάθος λαϊκής κυριαρχίας, χρηστικές ιδεολογίες, είδος κοινωνικής δικαιοσύνης, πνευματικά θεμελιωμένες κοσμοθεωρίες). ε) Ο τεχνόμορφος άνθρωπος (τεχνολογία, διαδίκτυο, μηχανιστικές ανταλλακτικές σχέσεις). Κτλ. Ποιο ανθρωπολογικό μίγμα, λοιπόν, είναι αυτό που εγκαθιδρύει πνευματική αρμονία και αισθητή λειτουργικότητα μεταξύ Κοινωνικού υπόβαθρου και Πολιτειακού εποικοδομήματος; Η απάντηση σε αυτό το κεντρικό ερώτημα όλων των εποχών, είναι ότι, δεν υπήρξε ποτέ οτιδήποτε συγκρίσιμο με το μέγα ανθρωποκεντρικό επίτευγμα της κλασικής Πόλης. Τα Νέα Χρόνια και την ύστερη εποχή, Δύση και Ανατολή, ταλαντεύονται ακανόνιστα, συγκρούονται ενδοκρατικά, διεξάγουν διακρατικούς πολέμους, κτίζουν νομικούς πύργους στην άμμο μιας ανθρωπολογικά ρευστής και στρατηγικά εξαρτημένης δυτικής Ευρώπης και ιδεολογικά, ταλαντεύονται μεταξύ ρατσισμού και πολιτικής ορθότητας-εθνικισμού ή διεθνοφασισμού και επιθετικότητας. Κανείς, δεν έχει παρά να μελετήσει στοιχειωδώς την νεότερη και ύστερη ιστορία για να το διαπιστώσει. Αν και δεν είναι του παρόντος να επεκταθώ, η ρίζα του κακού (τους) εαυτού βρίσκεται στις αντιπνευματικές και αντιμεταφυσικές καταβολές της νεότερης σκέψης, τα δύο πολιτικά εκτρώματα της οποίας είναι η δυτική λειτουργιστική πολιτική ορθότητα και η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος, ο μορφικά πανομοιότυπος ισοπεδωτικός πρώην διεθνιστικός κομμουνισμός. Η εκατέρωθεν πολιτική ορθότητα παρέκαμψε την κλασική και δοκιμασμένη αριστοτελική αντίληψη της ανθρωποκεντρικής διαμόρφωσης του κοινωνικού γίγνεσθαι που συντελείται υπό το πρίσμα ενός αδιάλειπτου συλλογικού κατ’ αλήθειαν βίου υπό συνθήκες δημοκρατίας και εθνικής ανεξαρτησίας. Αυτός είναι, βασικά, ο μόνος δοκιμασμένος και επιτυχημένος συλλογικός «τρόπος ζωής». Αντί αυτού αφθονούν επίπλαστες ιδεολογικές κατασκευές και ασταθείς κρατικές κατασκευές που τις ενσαρκώνουν. Αναπόδραστα, συχνά καταλήγουν στον μηδενισμό της ανθρώπινης ετερότητας, φαινόμενο πολύ ευδιάκριτο, πλέον, στις δυτικές κοινωνίες. Όσο και αν ακούεται περίεργο στα αυτιά της περιδεούς κυπριακής κοινωνίας που παθιασμένη ψήφισε κομματικά, το αποκορύφωμα αυτών των πολιτικών διαστροφών είναι το σχέδιο Αναν και οτιδήποτε αυτό εκφράζει: α) Κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας (καταστολή της εσωτερικής-εξωτερικής ανεξαρτησίας-συλλογικής ελευθερίας, αφοπλισμός, ξένες βάσεις, ξένες «εγγυήσεις», ξένοι στρατοί). β) Εφαρμογή της πλέον ακραίας τεχνόμορφης ανθρωπολογικής κατασκευής που ποτέ επινοήθηκε σε Δύση και Ανατολή. Η ανανική κατασκευή, με πολύ μεγάλη ακρίβεια περιγράφει 1) τον μηδενισμό κάθε έννοιας ελευθερίας μ’ οποιονδήποτε τρόπο και αν νοηματοδοτηθεί και 2) τον απόλυτο έλεγχο των βρικολάκων της διεθνούς πολιτικής επί της κυπριακής κοινωνίας με ολοκληρωτική κατάργηση της εσωτερικής-εξωτερικής κυριαρχίας της ΚΔ. Επινόησε έτσι την πιο ακραία θεσμική κατασκευή φασιστικού μοντέλου της «κοινωνικής» ζωής που περιστέλλει την σύνθετη ανθρώπινη ετερότητα σε άθροισμα ωφελιμιστικών και χρησιμοθηρικών λειτουργιών. Ο Χανευϊκός «ανανάνθρωπος» αγγίζει τα ακρότατα όρια όλων των γνωστών ιδεολογικών διαστροφών. Θεμέλιο της «κοινωνικοπολιτικής» ζωής είναι ο μηδενισμός όλων ανεξαιρέτως, ακόμη και των πιο στοιχειωδών, οντολογικών και ανθρωπολογικών προϋποθέσεων του κοινωνικοπολιτικού βίου. Ίσαμε τις ακραίες συνέπειές της, η φιλοσοφία του «ανανικού κράτους» οδηγεί στην κατασκευή ενός «ανανάνθρωπου» που ενσαρκώνει όλες τις αποτυχημένες αντιλήψεις κοινωνικοπολικής οργάνωσης του παρελθόντος: Μηδενισμός της ιστορικότητας, μηδενισμός των εθνικών ταυτοτήτων, μηδενισμός των συμβόλων, μηδενισμός της λαϊκής κυριαρχίας, μηδενισμός της δημοκρατίας, νομιμοποίηση των εγκλημάτων πολέμου και μηδενισμός ακόμη και αυτών των ελάχιστων που τα ταλαίπωρα δυτικά κράτη προσφέρουν στους πολίτες τους, δηλαδή των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Κοντολογίς, για να χωρέσουν στις στενόχωρες και έξωθεν εξαρτώμενες θεσμικές κατασκευές, οι ανανάνθρωποι απαιτείται να στερούνται αξιώσεων εθνικής ανεξαρτησίας, λαϊκής κυριαρχίας και δημοκρατίας. Αυτό είναι προϋπόθεση ούτως ώστε Βρετανία, Τουρκία και Αμερική να μπορούν αδιατάρακτα να εκπληρώνουν τους στρατηγικούς τους σκοπούς, συνεταιρικά και παντοτινά. Είναι πάντως εκπληκτικό, αφενός, ότι οι αρχιτέκτονες της ανανικής πολιτικής διαστροφής αδίστακτα κατέγραψαν επακριβώς το πώς θα μηδενιστεί η ανθρώπινη ετερότητα των κυπρίων σ’ όλες τις πιθανές εκφάνσεις, και αφετέρου, ότι τα εν δυνάμει ανθρώπινα πειραματόζωα (οι υποψήφιοι δηλαδή «ανανάνθρωποι») δεν το βλέπουν. Έχοντας ακόμη λίγα περιθώρια να διασωθούν, οι κύπριοι –ελληνοκύπριοι και τουρκοκύπριοι–, έστω και αν ψήφισαν απερίσκεπτα, ας διαβάσουν προσεκτικά αυτό που ενστικτωδώς απέρριψαν πριν 4 χρόνια. Κάποιοι στο εξωτερικό, πυρετωδώς το ξαναμαγειρεύουν, την στιγμή μάλιστα που εγχώριοι μεταπράτες καιροφυλακτούν να το σερβίρουν με νέα περιτυλίγματα. Πολλοί από την συνομοταξία των τελευταίων, εξάλλου, ονειρεύονται ρόλο έξωθεν εντεταλμένου πραιτοριανού στο επερχόμενο ανανικό κράτος (σύνηθες «ελληνικό φαινόμενο», και όχι μόνο). Όσοι ανανάνθρωποι αρνούνται να μηδενίσουν την ετερότητά τους θα καταστέλλονται. Ήδη κάποιοι μουρμουρούν περί «ανανικών πλειοψηφιών» μετά τις προεδρικές της Κύπρου. Μάλλον λάθος κατάλαβαν! Ότι και να συμβαίνει, από την μακρινή Αθήνα, χαιρετίσματα, λοιπόν, στην νέα εκκολαπτόμενη και ίσως επερχόμενη εξουσία: Την πραιτοριανή «φρουρά ανανανθρώπων» ενός πολύ πιθανού πλέον ανανικού κράτους που θα τεθει υπό τουρκοαγγλικό έλεγχο. Εύχομαι καλή τύχη σε όσους κύπριους αγαπούν την ελευθερία αλλά μολαταύτα θα επιλέξουν να παραμείνουν στο νησί. Για πολλούς άλλους η προσφυγομάνα Ελλάδα ας ετοιμάζεται να τους υποδεχθεί. Στην συγκεκριμένη περίπτωση ισχύει το «ενός κακού μύρια έπονται», κυρίως προς τα εδώ, δηλαδή προς τα Βαλκάνια.