Π. Ήφαιστος, ο Τάσσος έπρεπε να κεφαλοποιήσει το ΟΧΙ και ν’ αλλάξει το σύστημα, Σημερινή 11.9.2005

http://www.simerini.com.cy/nqcontent.cfm?a_id=215931

«Ο Τάσσος έπρεπε να κεφαλαιοποιήσει το ΟΧΙ και ν’ αλλάξει το σύστημα»

Ο Κύπριος Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών στο Πάντειον Πανεπιστήμιο, Παναγιώτης Ήφαιστος, ανατέμνει το Κυπριακό υπό το φως και του Πλαισίου Αρχών των οκτώ ξένων εμπειρογνωμόνων

«Ένα μεγάλο κακό που προκάλεσε το σχέδιο Ανάν είναι ότι δελέασε τους Τ/κύπριους με την ιδέα ότι θα είναι “μειονοτικοί δικτατορίσκοι’’ σ’ ένα μη δημοκρατικό κράτος, ελεγχόμενο από την Τουρκία και συντηρούμενο από τους Έλληνες».
«Η λύση του Kυπριακού δεν είναι ζήτημα αλλαγής συνειδήσεων, αλλά ζήτημα δημοκρατίας και κράτους δικαίου».
«Η ελληνική διπλωματία συνεχίζει να χαρακτηρίζεται από έλλειμμα στρατηγικών στόχων, αμηχανία και σπασμωδικές κινήσεις. Είναι χαρακτηριστικός ο τρόμος που προκάλεσαν οι δηλώσεις Σιράκ και ο φόβος ότι “η Τουρκία θα ξεσπάσει πάνω μας’’».

TOY ΣΑΒΒΑ ΙΑΚΩΒΙΔΗ

Το σχέδιο Ανάν έπρεπε να ήταν νεκρό. Το λένε ξένοι ειδικοί συνταγματολόγοι, εμπειρογνώμονες και καθηγητές Πανεπιστημίων, αλλ’ οι Τάσσος και Χριστόφιας το θεωρούν ως βάση για λύση. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όφειλε να κεφαλαιοποιήσει το ΟΧΙ της 24ης Απριλίου 2004, να αλλάξει το πολιτικό σύστημα της Κύπρου και να προκαλέσει κοινωνικοπολιτικές ανακατατάξεις.
Αυτά υποστηρίζει μεταξύ άλλων ο γνωστός Κύπριος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών στο Πάντειον Πανεπιστήμιο, Παναγιώτης Ήφαιστος. Ρωτήθηκε με αφορμή την πρόσφατη επίσκεψη στην Κύπρο κλιμακίου οκτώ ξένων καθηγητών, ειδικών σε συνταγματικά, νομικά και πολιτικά ζητήματα. Αυτοί συνέταξαν το γνωστό Πλαίσιο Αρχών για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση και αυτοί κονιορτοποίησαν κυριολεκτικά, με επιστημονική εμβρίθεια, το σχέδιο Ανάν. Ιδού πώς απαντά ο Π. Ήφαιστος:

-Το σχέδιο Ανάν είναι νεκρό ή ζωντανό, μετά το δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου 2004;

Έπρεπε να είναι νεκρό και θα ήταν ξεπερασμένο εάν το λέγαμε εμείς οι ίδιοι. Το είπαμε; Όχι. Τότε γιατί να περιμένουμε από τους τρίτους να το πούνε; Όχι μόνο αυτό, αλλά ενώ το ίδιο το σχέδιο Ανάν στην ακροτελεύτια παράγραφο πρόβλεπε το θάνατο, εμείς αποφεύγουμε ακόμη και να το υπενθυμίσουμε. Το πόρισμα του Διεθνούς Συμβουλίου εμπειρογνωμόνων προχωρεί σε μια εμπεριστατωμένη και θεμελιωμένη κριτική και θεωρεί παραλογισμό την υποβολή, πολύ περισσότερο δε την αναβίωσή του. Στις συναντήσεις μας με την πολιτική ηγεσία στην Κύπρο, ήταν απολαυστικό το γεγονός να βλέπεις τους ξένους εμπειρογνώμονες να λένε αυτό που εμείς έπρεπε να δηλώνουμε μετά τις 24 Απριλίου 2004, ότι δηλαδή το σχέδιο Ανάν όχι μόνο είναι νεκρό αλλά θα πρέπει να εξαλειφθεί από τη μνήμη μας, επειδή δημιουργεί μια επικίνδυνη κατάσταση για όλους τους εμπλεκόμενους.
Συλλογική ελευθερία
-Αν είναι νεκρό, τι έπρεπε ο πρόεδρος Παπαδόπουλος να κάνει ευθύς μετά την αναγγελία του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος;

Να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά το ΟΧΙ για ν’ αλλάξει το κυπριακό πολιτικό σύστημα προς κατευθύνσεις, που θα ενίσχυαν τις πιθανότητες επιβίωσης της κυπριακής κοινωνίας ενόψει των θανάσιμων κινδύνων που αντιμετωπίζει, όπως καταγράφηκαν στο σχέδιο Ανάν. Το συμφέρον επιβίωσης μιας κοινωνίας, δηλαδή η επιβίωση της ανεξάρτητης κρατικής της κυριαρχίας είναι έσχατη λογική και υπέρτατη αρχή, ως προς την οποία δεν χωρεί διαφωνία. Αυτό, επειδή η ανεξαρτησία-κυριαρχία είναι το ισοδύναμο της ελευθερίας στις διεθνείς σχέσεις. Το κράτος κάθε ανεξάρτητης κοινωνίας είναι θεσμός συλλογικής ελευθερίας. Το γεγονός ότι μερικοί πολιτικοί ηγέτες προσχώρησαν στην ιδέα κατάργησης της Kυπριακής Δημοκρατίας και στη δημιουργία ενός κρατιδίου-φυλακής, που θα καθιστούσε όλους τους Κύπριους υποτελείς των νεοαποικιακών δυνάμεων, αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για το πολιτικό σύστημα της Κύπρου.

Επειδή είμαστε δημοκρατία, ο Πρόεδρος, που προικίζεται από το λαό με αυξημένες ευθύνες (που το ΟΧΙ επιβεβαίωσε επί του συγκεκριμένου ζητήματος), ο Τάσσος Παπαδόπουλος, έπρεπε, εκτιμώ, να είναι πιο αποφασιστικός ώστε να προκαλέσει κοινωνικοπολιτικές ανακατατάξεις, που στηρίζουν το συμφέρον επιβίωσης. Βασικά, έπρεπε όλες οι πολιτικές δυνάμεις που στηρίζουν το συμφέρον επιβίωσης είτε να ενωθούν είτε να βρεθούν κάτω από τον ίδιο πολιτικό συνασπισμό «εθνικής επιβίωσης». Η επιβίωση του κράτους μιας ανεξάρτητης κοινωνίας, τονίζω, είναι έσχατη συλλογική λογική που, κανονικά, συνασπίζει καθολικά και αταλάντευτα.
Κράτος δικαίου
-Γιατί ένα νεκρό σχέδιο αποτελεί και πάλι τη βάση για λύση του Κυπριακού; Πώς εξηγείτε την εμμονή Τάσσου – Χριστόφια σε αυτήν τη θέση, που ασεβεί και προσβάλλει βάναυσα την εκπεφρασμένη δημοκρατική βούληση του κυπριακού Ελληνισμού;

Ίσως επειδή ζω στο εξωτερικό, ορισμένα πράγματα φαντάζουν πολύ περίεργα. Νομίζω ότι ο κ. Χριστόφιας, αν και αναμφίβολα αγαθών προθέσεων, ενδεχομένως όπως και άλλοι της παράταξής του είναι εγκλωβισμένοι στη διεθνιστική και κοσμοπολίτικη λογική, που οδηγεί σε μιαν απονευρωμένη και συνειδησιακά αποδυναμωμένη κυπριακή κοινωνία, ως τρόπο, δήθεν, επίλυσης του Kυπριακού. Μια τέτοια σκέψη δεν είναι μόνο αβάσιμη αλλά και επικίνδυνη. Η λύση του Kυπριακού δεν είναι ζήτημα αλλαγής συνειδήσεων, που αλλάζουν την ιστορική τους διαμόρφωση, αλλά ζήτημα δημοκρατίας και κράτους δικαίου.

Στην έκθεση των εμπειρογνωμόνων γίνεται σαφές ότι «η διαδικασία του σχεδίου Ανάν, σύμφωνα με την οποία -συμφωνίες, συντάγματα και νόμοι- επιζητείται να επιβληθούν σε ένα ανεξάρτητο κράτος χωρίς να είναι το αποτέλεσμα μιας δημοκρατικής νομοθετικής διαδικασίας ή διαλόγου, δεν μπορεί να είναι σύμφωνη με την αρχή της δημοκρατίας. Όπως σύμφωνη με την αρχή αυτή δεν μπορεί να είναι ούτε η αριθμητική εξίσωση μεταξύ δύο δημογραφικά άνισων κοινοτήτων».

Επιπλέον, η διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των κατοίκων, συμπεριλαμβανομένων των ταυτοτήτων τους και του πολιτισμού τους, εξαρτάται από την ύπαρξη κράτους δικαίου και από επιμέρους ρυθμίσεις που θα μπορούσαν να συμφωνηθούν μεταξύ των Kυπρίων και όχι στην επιβολή μιας «τυραννίας της μειοψηφίας» που είναι αδιανόητη σε κάθε δημοκρατικό κράτος. Το γεγονός ότι στο παρελθόν δεχθήκαμε να συζητούμε τέτοιες πολιτικά εγκληματικές ρυθμίσεις εξηγεί και το γεγονός ότι οι ξένοι ενθαρρύνθηκαν να προτείνουν τον πολιτικό μας θάνατο. Τα αίτια της κυπριακής διένεξης βρίσκονται στα νεοαποικιακά συμφέροντα και ο κ. Χριστόφιας έπρεπε, νομίζω, να είναι ο πρώτος που θα μπορούσε να το διακηρύξει.
Η ευρωπαϊκή λύση
-Γίνεται πολύς λόγος για ευρωπαϊκή λύση στο Κυπριακό. Τι εννοούμε και ποιο είναι το περιεχόμενό της;

Με πολύ απλά λόγια εννοούμε την εφαρμογή της διεθνούς και ευρωπαϊκής νομιμότητας, συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών για τα εγκλήματα πολέμου και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Το μεγάλο ιστορικό λάθος έγκειται στο γεγονός ότι, δυστυχώς, ευθύνονται οι ίδιοι άνθρωποι που την περίοδο 1988-1992 καταπολέμησαν λυσσαλέα την υποβολή αίτησης ένταξης στην τότε ΕΟΚ, όταν η ένταξη ήταν πλέον γεγονός και για κάποιους περίεργους και ανερμήνευτους λόγους δεν λειτουργήσαμε ορθολογιστικά. Δηλαδή, να ζητήσουμε από τον Γ.Γ. του ΟΗΕ και κάθε άλλον ενδιαφερόμενο να οριοθετήσει τη λύση του Kυπριακού από την ευρωπαϊκή και διεθνή νομιμότητα. Η Ε.Ε. δεν είναι δρων πολιτικός για να μας λύσει το Κυπριακό. Είναι, όμως, ένα ισχυρό νομικό κατασκεύασμα και η συμμετοχή ή οι σχέσεις με αυτό απαιτούν συμμόρφωση με αυτό το νομικό κεκτημένο.

-Πώς μπορεί να προωθηθεί μια ευρωπαϊκή λύση όταν συναντά ειρωνικά εμπόδια μεταξύ Ε/κ πολιτικών ηγετών και δεν λαμβάνεται υπόψη από την Τουρκία;

Αυτοί που προτείναμε τη διάνοιξη της ευρωπαϊκής πορείας της Κύπρου, ταυτόχρονα υποστηρίξαμε και αμυντική ενίσχυση με αμυντική σύζευξη με την Ελλάδα. Περάσαμε ή δεν περάσαμε στάδιο εκβιασμών και εκβιαστικής διπλωματίας πριν ενταχθούμε; Το ξεπεράσαμε ή δεν το ξεπεράσαμε όπως κάποιοι προβλέπαμε, παρά τις έντρομες φωνές των γνωστών κατευναστικών κύκλων; Στις διεθνείς σχέσεις μπορεί να χαμογελάς, αλλά θα πρέπει να δείχνεις σιδερένια δόντια όταν το κάνεις. Και πάλιν, το μεγάλο ιστορικό λάθος ήταν την περίοδο 2000-2003. Αντί να αναπτυχθεί μια ορθολογιστική στρατηγική διαπραγμάτευση -κυρίως εκ μέρους της Ελλάδας και προς την κατεύθυνση της Ευρώπης και των ΗΠΑ- κάποιοι επιδόθηκαν στα ζεϊμπέκικα και στις οργανωμένες κοινωνικές συναντήσεις που εκκένωσαν κάθε διπλωματικό ορθολογισμό.

Η επικράτηση των κραχτών των ξένων συμφερόντων στις εφημερίδες, στις τηλεοράσεις και στα πανεπιστήμια, τελικά δεν ήταν χωρίς συνέπειες. Η Ευρώπη, όπως υποστηρίζαμε και το 1988-1992, δεν είναι χώρος αλτρουϊστών και αγαθοεργών πολιτικών. Είναι πολιτική και διπλωματική αρένα, όπου γίνεται μια συνεχής διαπραγμάτευση συμφερόντων. Αυτό δεν το κατάλαβαν όσοι -μάλλον είναι οι ίδιοι που σήμερα μειδιούν ηλίθια- το 1990 γέμιζαν τη Λευκωσία με τεράστιες αφίσες με παράσταση ενός μεγάλου φιδιού, στο κεφάλι του οποίου έγραφε «ΕΟΚ».

Λυπάμαι να πω ότι πολλοί δεν έχουν ορθολογιστική αντίληψη της μορφής, του πολιτικού χαρακτήρα και των στρατηγικών δεδομένων της ευρωπαϊκής πολιτικής. Ως ακαδημαϊκός, τους συνιστώ να διαβάζουν και να μην εντυπωσιάζονται από εφήμερα γεγονότα ή δηλώσεις. Σε κάθε περίπτωση, σε κάθε κοινωνία υπάρχει μια πλάστιγγα με δύο δίσκους, στους οποίους εισρέουν ταυτόχρονα πολιτικός ανορθολογισμός και πολιτικός ορθολογισμός.
Κύπρος – Τουρκία
-Υποστηρίζεται ότι η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας πρέπει να διασυνδεθεί με την επίλυση του Κυπριακού.

Η σύνδεση της υπόθεσης της Κύπρου με τις τουρκικές υποθέσεις είναι διαφορετικών επιπέδων και αποχρώσεων. Στο νομικό επίπεδο είναι ευθύγραμμη και σημαίνει άμεση συμμόρφωση με τη διεθνή και ευρωπαϊκή νομιμότητα όπως περιγράφεται στο πόρισμα των εμπειρογνωμόνων. Στο διπλωματικό επίπεδο είναι υπόθεση στρατηγικών συνεννοήσεων, κυρίως μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας και των ατλαντικών δυνάμεων. Αφορά κυρίως στη διαπραγμάτευση -όχι με ανορθολογικά ζεϊμπέκικα- σ’ ορθολογιστική βάση, που αφορά στα εθνικά συμφέροντα των εμπλεκομένων. Σημαίνει, πιο συγκεκριμένα, να «πειστεί» η Τουρκία ότι το εθνικό της συμφέρον σημαίνει ανεξάρτητη, κυρίαρχη Κύπρο και σταθερό-βιώσιμο κυπριακό κράτος. Αναμφίβολα, η διαδικασία πειθούς δεν είναι εύκολη υπόθεση. Το διπλωματικό οπλοστάσιο κάθε κράτους, εν τούτοις, διαθέτει πολλά μέσα που δύναται να συνδυάζει κατά περίπτωση και συγκυρία.

Η ένταξη της Κύπρου και η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας αυξάνει τα μέσα στο διπλωματικό οπλοστάσιο της Κύπρου και της Ελλάδας, χωρίς αυτό να είναι κατ’ ανάγκην εις βάρος των εθνικών συμφερόντων της Τουρκίας, αν πειστεί ότι συμφέρει ένα βιώσιμο και σταθερό κυπριακό κράτος. Τα υπόλοιπα είναι υπόθεση των πολιτικών και των διπλωματών. Η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ και η επιθυμία της Τουρκίας να πορευτεί προς την Ευρώπη δημιούργησε μια σύνθετη και ρευστή διπλωματική πρόκληση, που δεν εκμεταλλευτήκαμε το 2001, αλλά που ποτέ δεν είναι αργά αν Ελλάδα και Κύπρος αλλάξουν στάση για να γίνουν δραστήριοι και διεκδικητικοί παίχτες. Αναμφίβολα, η ισχύς παίζει ρόλο. Ισχύς στρατιωτική, διπλωματική και συνειδησιακή. Σ’ αυτό, ίσως, πλέον να πάσχουμε ανίατα. Αν αυτό ισχύει, ίσως επίκειται ο πολιτικός θάνατος των Κυπρίων.

-Αν η Κυπριακή Δημοκρατία έπρεπε να προτάξει βέτο, τον περ. Δεκέμβριο στην έναρξη ενταξιακών της Ε.Ε. με την Τουρκία, και τελικά δεν το έπραξε, τι πρέπει να κάμει τώρα προ της 3ης Οκτωβρίου;

Το προαναφερθέν διπλωματικό οπλοστάσιο, κάθε ζήτημα που ανέκυψε, θα ανακύπτει σήμερα και θα ανακύψει στο μέλλον, ιεραρχείται ανάλογα με τις εκάστοτε περιστάσεις. Δική μου εκτίμηση, που ίσως είναι λάθος, είναι ότι αν η Ελλάδα ήταν πιο δραστήρια και αναμεμιγμένη στο Κυπριακό θα μπορούσε να αναγνωριστεί σήμερα η Κυπριακή Δημοκρατία και αυτό να αποτελέσει την αρχή του τέλους μιας βιώσιμης λύσης του Kυπριακού.
Το πλαίσιο των «οκτώ»
-Οκτώ ξένοι ειδικοί προτείνουν ένα πλαίσιο αρχών για δίκαιη και βιώσιμη λύση. Καταρρίπτουν και κονιορτοποιούν το σχέδιο Ανάν. Μπορεί να αποτελέσει το ισχυρό θεμελίωμα στην αναζήτηση λύσης;

Ασφαλώς! Για να είμαι πιο συγκεκριμένος, ακόμη και η παραμικρή παρέκκλιση από τις νομικές οριοθετήσεις του κειμένου των εμπειρογνωμόνων είναι βέβαιη καταστροφή. Σ’ όλες τις συζητήσεις -και με τον Ταλάτ- οι ξένοι, χωρίς την παραμικρή αμφιταλάντευση, άρχιζαν λέγοντας ότι το σχέδιο Ανάν είναι επικίνδυνο και ο προορισμός του είναι τα σκουπίδια.

-Ποια ήταν η αντίδραση και τα μηνύματα του κατοχικού Ταλάτ;

Δεν ήμουν παρών (για ένα μεγάλο αριθμό λόγων δεν έχω ακόμη επισκεφτεί τα κατεχόμενα), αλλά γνωρίζω επακριβώς τι έγινε. Συνοψίζω ότι ήταν μόνος, εκδήλωσε μιαν αμηχανία, που ενδεχομένως οφείλεται στην εξάρτησή του από την Άγκυρα, επιδίωξε εξυπνάδες περί πολιτικής ισότητας, που δεν βρήκαν αντίκρισμα, και φάνηκε να αποδέχεται αφενός την ιδέα μιας Συντακτικής Συνέλευσης στο πλαίσιο της οποίας οι Κύπριοι θα προσδιορίσουν το καθεστώς τους μόνοι τους και, αφετέρου, να δέχεται ότι οι εγγυήσεις είναι λάθος και πρέπει να καταργηθούν. Μπορεί, όμως, να πει αυτά τα πράγματα δημόσια; Νομίζω ότι ένα μεγάλο κακό που προκάλεσε το σχέδιο Αναν είναι ότι δελέασε τους Τουρκοκύπριους με την ιδέα ότι θα είναι «μειονοτικοί δικτατορίσκοι» σ’ ένα μη δημοκρατικό κράτος, ελεγχόμενο από την Τουρκία και συντηρούμενο από τους Έλληνες. Η λύση του Kυπριακού, μεταξύ άλλων, αρχίζει από τη μετάδοση ισχυρών μηνυμάτων ότι τέτοιοι παραλογισμοί απορρίπτονται κάθετα και εξαρχής.
Η περίπτωση Αναστασιάδη
-Πώς το αντιμετώπισαν οι άλλοι Κύπριοι πολιτικοί αρχηγοί;

Δεν παρευρισκόμουν σε όλους, επειδή η ομάδα χωρίστηκε για να προλάβει τα ραντεβού. Θα σταθώ μόνο στον κ. Αναστασιάδη. Χωρίς να αναφέρω οτιδήποτε μιας κατ’ ιδίαν συνάντησης, ως Κύπριος ψηφοφόρος και ως αναλυτής θα πω τα εξής:

1 Στις δημόσιες εκδηλώσεις του συμπεριφέρεται ως να είναι πνιγμένος στα λάθη του και αυτό δεν συμφέρει μια μεγάλη παράταξη και τον ίδιο ως πολιτικό.

2Υπάρχει ακόμη σωτηρία γι’ αυτόν, που ενδεχομένως να αποτελέσει και σωτηρία της Κύπρου: Είτε να αποχωρήσει από την πολιτική παραδεχόμενος γενναία τα λάθη, που παρ’ ολίγον να ενταφιάσουν την κυπριακή κοινωνία είτε να προσφέρει ύψιστη υπηρεσία (που θα εκτιμηθεί από πολλούς, συμπεριλαμβανομένου του υπογράφοντος) με το να διαβάσει προσεκτικά την έκθεση του Διεθνούς Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων που του δώσαμε.

Στη συνέχεια, ως πολιτικό πρόσωπο, μπορεί να δώσει μια πολιτική ερμηνεία των στάσεών του την περίοδο 2003-2004 και να ταχθεί ολοκληρωτικά υπέρ της απόσυρσης του σχεδίου Ανάν και της τήρησης της διεθνούς και ευρωπαϊκής νομιμότητας.

Αν ο κ. Αναστασιάδης το πράξει, κανείς πλέον δεν θα αναφέρει το σχέδιο Ανάν ως πλαίσιο λύσης του Κυπριακού και ίσως εισέλθουμε σε ορθολογιστική πορεία επανένωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας και δημιουργίας ενός βιώσιμου και δημοκρατικού κράτους. Υπάρχουν ακόμη περιθώρια για κάτι τέτοιο, αν και διαρκώς εξαντλούνται.
Η Συντακτική Συνέλευση
-Ποιες προοπτικές επιτυχίας συγκεντρώνει μια Συντακτική Συνέλευση για ένα νέο Σύνταγμα, αφού αταλάντευτοι στόχοι της Τουρκίας είναι η διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η διά της υπογραφής μας ενσωμάτωση των κατεχομένων και ο έλεγχος των ελεύθερων περιοχών;

Αν επιτραπεί στην Τουρκία να καθορίζει την τύχη της Κύπρου, καμιά προσπάθεια δεν μπορεί να επιτύχει. Σημειώνεται εν τούτοις -και νομίζω ότι εδώ οι Τουρκοκύπριοι ίσως είναι επιδεκτικοί, ο κ. Ταλάτ φάνηκε να είναι-, ότι ενδέχεται να βρει μεγάλη απήχηση στα κατεχόμενα, ενώ θα μπορούσε να αποτελέσει και έντιμη διέξοδο για την Τουρκία. Ποιος, όμως, θα την πείσει για κάτι τέτοιο, αν η Ελλάδα αδρανεί και οι Έλληνες πολιτικοί τα τελευταία πέντε χρόνια επιδίδονται σε πολιτικά ανορθολογικούς κοινωνικούς κατευνασμούς, παραμερίζοντας τις κλασικές διπλωματικές προσεγγίσεις;

-Γιατί η Τουρκία θα αποδεχόταν ένα τέτοιο ευρωπαϊκό πλαίσιο λύσης, όταν η μεν Αθήνα δεν θέτει ουσιαστικά όρους και ανέλαβε ατζέντης της Άγκυρας, η δε Λευκωσία αισιοδοξεί (!) για την έναρξη των ενταξιακών Ε.Ε. – Τουρκίας;

Έχετε δίκαιο! Η Αθήνα, τελικά, βρίσκεται σε κατήφορο και συνολικά η ελληνική διπλωματία συνεχίζει, παρά την αλλαγή κυβέρνησης στην Ελλάδα, να χαρακτηρίζεται από έλλειμμα στρατηγικών στόχων, αμηχανία και σπασμωδικές κινήσεις. Είναι χαρακτηριστικός ο τρόμος που προκάλεσαν οι δηλώσεις Σιράκ και ο φόβος ότι «η Τουρκία θα ξεσπάσει πάνω μας». Εκεί καταντήσαμε με τους παραλογισμούς των τελευταίων δέκα ετών που απέρρεαν από ένα συγκεκριμένο «ίδρυμα αμυντικών αναλύσεων», το οποίο, τόσο επί προηγούμενης κυβερνήσεως όσο και επί της παρούσης, έχει μετατρέψει την ελληνική διπλωματία σε περίπου παράρτημά του.

-Ποια είναι η δύναμη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη διεκδίκηση ευρωπαϊκής λύσης;

Ίσως η πιο ισχυρή, για τον απλό λόγο ότι αναφέρεται σε υποχρεωτικές νομικές διατάξεις, οι οποίες είναι ενσωματωμένες στην ενδοκρατική δικαιοταξία όλων των εμπλεκόμενων κρατών. Ταυτόχρονα είναι καταλυτικής σημασίας ως προς πολλές πτυχές του κυπριακού ζητήματος.
Η ομαλοποίηση
-Από την καταδίκη της τουρκικής εισβολής-κατοχής και του διεθνούς εγκλήματος του εποικισμού, φτάσαμε στην «ομαλοποίηση» σχέσεων με τον Τούρκο κατακτητή. Τι σημαίνει αυτή η κατολίσθηση;

Σημαίνει ότι η συρροή λαθών οδηγεί μαθηματικά τόσο στην εκμηδένιση των δυνατοτήτων λύσης όσο και στον πιθανό συλλογικό πολιτικό θάνατο των Κυπρίων. Την ελευθερία δεν σου τη δίνουν, την κατακτάς. Η ελευθερία-ανεξαρτησία μιας κυρίαρχης κοινωνίας, εξάλλου, είναι διαρκές άθλημα και γι’ αυτό, όταν πολλά μέλη της λυγίσουν, τη χάνει.

-Ποιες δυνατότητες έχει η ευρωπαϊκή, πλέον, Κύπρος να πείσει και να διεκδικήσει στα ευρωπαϊκά όργανα και να πετύχει λύση συμβατή με το διεθνές και κοινοτικό δίκαιο; Τι πρέπει να γίνει;

Πίστη στην ελευθερία και ετοιμότητα αταλάντευτης αξίωσης για ελευθερία. Ισχύς ψυχική, ισχύς φρονήματος, ισχύς διπλωματική και ισχύς στρατιωτική. Η Ε.Ε. είναι ένα μόνο μέσο, ασφαλώς υπό τις περιστάσεις πολύ σημαντικό, στον αγώνα των Κυπρίων για ελευθερία και δημοκρατία. Υπάρχει λόγος να το αποποιηθούμε; Ασφαλώς όχι. Εάν δεν το επιτύχουμε, εάν δηλαδή δεν επιτύχουμε να ενώσουμε το νησί μας, τότε θα παραμείνουμε στο δίλημμα διαιώνισης της διαίρεσης ή και διχοτόμησης και του πολιτικού μας θανάτου. Αυτό ήταν το πρόβλημα αμέσως μετά το 1974 και, προτείνοντας τη διάνοιξη της ευρωπαϊκής προοπτικής, ελπίζαμε ότι θα βρούμε διέξοδο. Το ζήτημα είναι κατά πόσον το παραθυράκι, που άνοιξε η ένταξη και που δεν εκμεταλλευτήκαμε πριν από πέντε χρόνια, θα το εκμεταλλευτούμε μετά το ορθολογιστικό ΟΧΙ του Απριλίου 2004. Η έκθεση των εμπειρογνωμόνων αυτό, ουσιαστικά, προτείνει.