13.4.2008. Από Ζυρίχη σε Ζυρίχη

Του Παναγιώτη Ήφαιστου, Κωδικός άρθρου: 786766, ΠΟΛΙΤΗΣ – 13/04/2008, http://www.politis.com.cy/cgibin/hweb?-A=786766&-V=columns&-p

«Μια Συντακτική Συνέλευση από τους Κύπριους για τους Κύπριους» που θα δρομολογηθεί και θα περατωθεί με τρόπο συμβατό με την διεθνή και ευρωπαϊκή νομιμότητα είναι ενδεχομένως η μόνη διέξοδος λύσης του Κυπριακού. Προσκλήθηκα στην Ζυρίχη για επιστημονική συζήτηση αυτής της πρότασης, σύναξη που αποδείχθηκε φιάσκο αλλά και μια χρήσιμη εμπειρία. Τρία είναι τα συμπεράσματα.

Πρώτον, μια τέτοια πρόταση απαιτείται να συγκροτηθεί από τους αρμόδιους νομικούς φορείς του κράτους. Πρωτοβουλίες ακαδημαϊκών μπορούν να επεξεργαστούν μια τέτοια ιδέα αλλά απαιτείται να είναι αυστηρά περιφρουρημένη για τον ακαδημαϊκό-επιστημονικό χαρακτήρα των δραστηριοτήτων. Η κυπριακή κοινωνία δεν μπορεί να γίνεται υποχείριο πολιτικά ανεύθυνων ιδιωτικών πρωτοβουλιών. Με δεδομένη την διεθνή πρακτική των τελευταίων ετών -με πρόσφατη οδυνηρή εμπειρία το Κόσοβο- εύκολα μπορούμε να οδηγηθούμε σε εκμετάλλευση τέτοιων ιδιωτικών πρωτοβουλιών, που θα μας εκτροχιάσουν από την διεθνή νομιμότητα στην οποία ορθώς εμμένουμε τις τρεις τελευταίες δεκαετίες. Είτε οργανωμένες από καλόπιστους ιδιώτες -όπως στην περίπτωση της Ζυρίχης πριν λίγες μέρες- είτε χειραγωγημένες από «υπηρεσίες» είναι πολιτικά αδιάφορο. Δεύτερον, στην Ζυρίχη βρεθήκαμε μπροστά σε μια … νέα Ζυρίχη που θύμιζε την παλιά: α) Οι Άγγλοι πανταχού παρόντες και τα πάντα ελέγχοντες. Τουλάχιστον αυτή η εμπειρία δείχνει ότι επανέρχονται εν δυνάμει, λειτουργούντες βάσει σχεδίου, με ύπουλες προτάσεις και ενορχηστρωμένα με άλλους. Βασικά, οι Άγγλοι, τίποτα δεν αφήνουν στην τύχη. β) Οι Τουρκοκύπριοι και Τούρκοι όλων των τάσεων ομονοούντες και συγκλίνοντες θέλουν ένα και μόνο πράγμα. Να επιβάλουν τα τετελεσμένα της βίας. Μάλιστα, μιλούν αταλάντευτα, με προπέτεια και χωρίς δισταγμό. δ) Χαιρέκακα και περιπαικτικά νομίζουν πως η νέα πολιτική ηγεσία τους προφέρει το έδαφος για κατάργηση της ΚΔ ή για υπονόμευση της κυριαρχίας της με τρόπο που θα πετύχουν αυτό που επιχείρησαν το 2004 αλλά απέτυχε. Το έλεγαν μάλιστα ανοικτά και σίγουροι ότι «κάτι ξέρουν» ενώ εμείς «δεν ξέρουμε». δ) Καμιά αναστολή δεν υπήρχε για να διαστρέψουν την διυποκειμενική ιστορική αλήθεια. Δική μας σταθερή θέση ήταν ότι το Κυπριακό είναι ζήτημα ξένων επεμβάσεων και ότι μόνο ο τερματισμός τους μπορεί να λύσει το πρόβλημα: Διαίρει και βασίλευε, τουρκική συνωμοσία και δολοφονίες το 1958, διαιρετικό σύνταγμα, τουρκοαγγλική συνωμοσία που οδήγησε στα γεγονότα του 1963-64 και διπλή επέμβαση το 1974 που οδήγησε στην τεχνητή διαίρεση του νησιού. Οι Κύπριοι σίγουρα έκαναν πολλά λάθη αλλά είναι το δευτερογενές αποτέλεσμα των ξένων επεμβάσεων και όχι η κύρια αιτία του κυπριακού προβλήματος. Αυτά τα γνωρίζουν και τα νήπια, γιατί εμείς δεν τα προβάλλουμε αφήνοντας κάποιους να ισχυρίζονται ότι εμείς φταίμε, δήθεν, για όλα και ότι η Κύπρος πρέπει, δήθεν, να γίνει μεγάλο αναμορφωτήριο.
Τρίτον, ποτέ ξανά δεν πρέπει να αφεθεί η τύχη των Κυπρίων σε πολιτικά ανεύθυνους ιδιώτες ή οργανώσεις. Κάθε πολιτικός χειρισμός που αφορά ζωτικά την Κύπρο απαιτείται να τυγχάνει διαχείρισης από τους υπεύθυνους πολιτικούς φορείς που ελέγχονται από την υπόλοιπη πολιτική ηγεσία και την κοινωνία εν γένει. Αν όπως φημολογείται η νυν πολιτική εξουσία ενθάρρυνε τέτοιες ιδιωτικές πρωτοβουλίες είναι ένδειξη ελλείμματος ιδεών και πολιτικού σχεδιασμού που απαιτείται να θεραπευτεί. Συμπερασματικά, η Κύπρος λόγω ένταξης κατέχει ισχυρό πλεονέκτημα διεκδίκησης εφαρμογής της διεθνούς ή ευρωπαϊκής νομιμότητας. Αυτό φοβούνται οι εχθροί των Κυπρίων και μεθοδεύουν την υπονόμευση της Κυπριακής Δημοκρατίας και της θέσης της Κύπρου στην ΕΕ και στους διεθνείς θεσμούς. Σίγουρα βιαζόμαστε για μια λύση -εδώ και 30 χρόνια νομίζω το αποδείξαμε- αλλά δεν βιαζόμαστε να παραβιαστεί η διεθνής και ευρωπαϊκή νομιμότητα. Ως ισότιμο πλήρες κράτος-μέλος της ΕΕ απαιτείται εμμονή και επιμονή μιας βιώσιμης λύσης που μόνο έτσι θα αποβεί προς όφελος όλων των Κυπρίων. Ο φορέας επιτυχίας είναι η κρατική μας οντότητα που με κανένα τρόπο δεν πρέπει να υπονομευτεί. Τουλάχιστον στην Ζυρίχη, διέκρινα μια ενορχηστρωμένη τουρκοαγγλική συμπαιγνία ροκανίσματος και υπονόμευσης αυτής της ΚΔ και της κυριαρχίας της. Τέλος, χρειάζεται προσοχή γιατί οι ξένοι κατάλαβαν διαφορετικά κάποια προεκλογικά συνθήματα για την «κυπριακή ταυτότητα». Σε ένα ευρωπαϊκό κράτος δικαίου ο καθείς μπορεί να ονομάζεται όπως θέλει αλλά κανείς δεν έχει δικαίωμα να διανοηθεί ότι μπορεί να θίξει την ελληνική, τουρκική ή τις άλλες ταυτότητες του νησιού. Ας προσέξουν οι ανθρωποπλάστες μαθητευόμενοι μάγοι. Το γεγονός ότι η ΚΔ ξανά και ξανά διασώζεται λόγω υπερβολικών αξιώσεων των Τούρκων νομίζω ότι εξαντλείται. Όχι μόνο βλέπουμε δυναμική επάνοδο της βρετανικής διπλωματίας που εγώ τουλάχιστον είδα ξεκάθαρα στην Ζυρίχη, αλλά έχουμε ξανά μια σύγκλιση και ενορχήστρωση Λονδίνου και Άγκυρας. Οι αντίπαλοι της ΚΔ φοβούνται ότι το κυπριακό κράτος θα απαιτήσει την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Νομιμότητας και γι’ αυτό επιχειρούν να αποτρέψουν κάτι τέτοιο προγραμματικά. Το κυπριακό δεν θα επιλυθεί σε διεθνικές παρασυναγωγές αλλά στο πλαίσιο των πολιτικών διαπραγματεύσεων όπου η πολιτική ηγεσία πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της και να παλέψει για την υπεράσπιση του Κυπριακής κρατικής οντότητας.

Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Πανεπιστήμιο Πειραιώς http://www.ifestosedu.gr – info@ifestosedu.gr