25.3.2010. δίκτυ σωτηρίας έσχατης ανάγκης και θριαμβολογίες
Σήμερα ανακοινώθηκαν κάποιες αποφάσεις στις συναντήσεις κορυφής της ΕΕ που θα γίνουν γνωστές στις λεπτομέρειές τους τις επόμενες μέρες. Η κύρια πτυχή που είναι ήδη γνωστή είναι ότι για την «έσχατη ανάγκη» (Μέρκελ) θα υπάρχει δίκτυ σωτηρίας στα κράτη τα οποία σχοινοβατούν εν μέσω οικονομικής κρίσης. Συνοψίζω τα επίσης γνωστά κύρια αίτια.
Πρώτον, η χαμηλή ανταγωνιστικότητά τους σε μια ανοικτή αγορά που συνοδεύεται από δημοσιονομικές δεσμεύσεις οι οποίες όμως (δημοσιονομικές δεσμεύσεις) δεν συνοδεύονται από οικονομική αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών, κάτι βεβαίως φυσιολογικό καθότι δεν υπάρχει πανευρωπαϊκή ανθρωπολογική συνοχή, υπάρχουν δηλαδή διακριτές, ετερογενείς και ανομοιογενείς κοινωνίες διαφορετικών ιδιοτήτων, διαφορετικών τρόπων ζωής και διαφορετικών συστημάτων διανεμητικής δικαιοσύνης. Το ότι για λόγους που αφορούν στρατηγικά διλήμματα ασφαλείας της Γαλλίας με την Γερμανία εκβιάστηκε η ΟΝΕ το 1991 δεν ήταν πειθαναγκαστικό κάποιο μέλος να εισέλθει στον λάκκο των λεόντων του άνισου ανταγωνισμού ενός οικονομικού χώρου που στερείται κοινωνικής συνοχής και που όπως είδαμε στερείται ακόμη και στοιχειώδους μηχανισμού για να μπορεί ένα κράτος να … δανείζεται. Να δανείζεται για να συνεχίσει να εισάγει χωρίς δυνατότητα προστασίας αγαθά πολυτελείας από τα ισχυρότερα ευρωπαϊκά κράτη (χωρίς ταυτόχρονα να υπάρχει δυνατότητα θαυματουργικής βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας). Αναμφίβολα, λάθη και εγκλήματα έγιναν πολλά τις τελευταίες δεκαετίες και ήδη τα επισημάναμε. Είναι σαδομαζοχισμός όμως να τα ρίχνουμε σε αυτό ενώ η κύρια αιτία της συντριβής των οικονομιών των λιγότερο ισχυρών μελών της ΕΕ οφείλεται στον ιστορικό άνισο ανταγωνισμό που δεν μπορεί να βελτιωθεί λόγω ελλειμμάτων της ΕΕ που οφείλονται στην κυριαρχία των λειτουργιστικών και οικονομικιστικών ιδιοτήτων της.
Το δεύτερον κύριο αίτιο είναι ο πολιτικός ανορθολογισμός λόγω αντιφάσεων. Στο υπόβαθρο των κρατικών εποικοδομημάτων κτίζονται τα ευρωπαϊκά έθνη σμιλεύοντας καθημερινά την ανθρωπολογική τους ετερότητα. Πάνω τους επικάθονται θεσμοί (κυρίως οι κοινοτικοί αλλά εν μέρει και μερικοί εθνικοί θεσμοί) συνεχίζουν αμέριμνα να λειτουργούν ως υπάρχει μια αδιαφοροποίητη ευρωπαϊκή κοινωνία που λειτουργεί με όρους ωφελιμισμού, χρησιμοθηρίας και ηδονισμών κριτηρίων που αποτελούν και τα «ιδανικά» της μεταμοντέρνας τυπολογίας σε όλες σχεδόν τις εκδοχές της. Έτσι, όπως γράψαμε και στο τελευταίο μας πόνημα, αντί να εξορθολογιστούν οι δομές σύμφωνα με τις υποκείμενες ανθρωπολογικές προϋποθέσεις, άλματα και σφάλματα κτίζουν αντιθέσεις και αντιφάσεις. Τώρα ζούμε μια από αυτές και πολλές έπονται εκτός και εάν η Κοινότητα εξορθολογιστεί σύμφωνα με τις εθνοκρατικές της προϋποθέσεις. Ας μην αναλύσουμε όμως ζητήματα που αναλύθηκαν αλλού εκτενώς.

Τώρα, το αξιολογικό ζήτημα. Στο επίπεδο της ανάλυσης αξιολογική προαίρεση είναι στρέβλωση και ανορθολογική πολιτική εισροή στις δημόσιες σφαίρες. Εμείς ότι λέμε εδώ και αλλού είναι αξιολογικά ελεύθερη περιγραφή. Το μόνο που επηρεάζει την επιστημολογία μας -κάτι που είναι αναγκαία και μη εξαιρετέα δεοντολογική υποχρέωση κάθε επιστημονικής συζήτησης- είναι η αποφυγή αμφισβήτησης της ανθρώπινης οντολογίας. Αυτό είναι θλιβερό προνόμιο των εξομοιωτικών και εξισωτικών ιδεολογιών που διαφθείρουν την επιστημονική συζήτηση μαζικά. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, μιλώντας για την Ευρώπη απλά επισημαίνουμε τις ανθρωπολογικές προϋποθέσεις που είναι σύμφωνες με τα κοινωνικοοντολογικά γεγονότα. Έτσι, μια εθνοκρατοκεντρική ευρωπαϊκή ανθρωπολογική δομή απαιτεί ένα εθνοκρατοκεντρικό κανονιστικό σύστημα, κάτι για το οποίο υπάρχουν ακόμη πολλά να γίνουν. Αναγκαστικά μέχρι τότε θα υπάρχουν αναστροφές, αντιστροφές και αν δεν προσεχθεί κάθε νέο βήμα, μεγάλες ανατροπές.

Εν τω μεταξύ, υποχρεωτικά μέχρι να κυριαρχήσει ο επιστημονικός και πολιτικός ορθολογισμός θα ακούμε ασυναρτησίες και ανοησίες. Όμως εκείνο τον αμίμητο καθηγητάκο του γνωστού ιδρύματος που βγήκε σε διεθνές μέσο ενημέρωσης και κατσάδιασε τους εγκληματίες έλληνες ή εκείνους τους αμετροεπείς πολιτικούς που αύριο θα θριαμβολογούν για την μεγάλη επιτυχία να συμφωνηθεί πως μπορούμε … να δανειστούμε. Ακόμη πιο σημαντικό, η μονιμότητα των ακαδημαϊκών πειθαναγκάζει χιλιάδες φοιτητές να ακούνε τις παρωχημένες ιδεολογικές ασυναρτησίες επιστημονικά μεταμφιεσμένων ημιμαθών προπαγανδιστών που τους μαστιγώνουν με πολιτική θεολογία περί ευρωπαϊκής δημόσιας σφαίρας και ευρωανθρώπων που θα διαμορφωθούν από τους πολιτικά ανέντακτους ευρωγραφειοκράτες. Η μάστιγα των διεθνιστικών ιδεολογημάτων και θεωρημάτων θα συνεχίσουν να ταλανίζουν τους ανθρώπους. Αυτά τα σύνδρομα καταμαρτυρείται πως στην διαχρονία αποτέλεσαν το μεγαλύτερο ελάττωμα των ανθρώπων στην δύσκολη ανηφόρα πολιτισμένης πολιτικής τους συγκρότησης.

ΝΒ 26.3.2010. Όπως συχνά επισημαίνουμε η δύναμη του διαδικτύου είναι πλέον προωθητική ορμή δημοκρατίας και απαλλαγής από τα επικοινωνιακά δεινά. Χθες βράδυ έγραψα το παρόν σημείωμα και σήμερα το πρωί το πήρα από δεκάδες άλλους οι οποίοι συζητούν σε μαζικές ηλεκτρονικές λίστες. Δράττομαι της ευκαιρίας για να γράψω μια ακόμη φράση: Σε προγενέστερη παρατήρηση ότι η συγκαιρινή κρίση προσφέρει άπειρες ευκαιρίες ελέγχου όλων των θεωριών μας, προσθέτω ότι η ανθρωπολογική διαίρεση του κόσμου (και ασφαλώς της Ευρώπης) που αναδεικνύεται για ακόμη μια φορά τονίζει τον εθνοκρατοκεντρικό χαρακτήρα των κοινωνικοοντολογικών γεγονότων των τελευταίων αιώνων. Αυτό επιτάσσει συγκεκριμένη μορφή εθνοκρατοκεντρικής οργάνωσης του κόσμου όπου η Κοσμοθεωρία των Εθνών, δηλαδή η εθνική ανεξαρτησία, θα καθίσταται ολοένα και περισσότερο η βασική κοσμοθεωρητική παραδοχή λειτουργίας των διεθνών σχέσεων. Αντίρροπα σε μια τέτοια αντίληψη βαίνουν όσες παραδοχές συγκεχυμένα βλέπουν ένα πλανήτη μέσα στον οποίο υπάρχει ένας ανθρωπολογικός ακταρμάς έτοιμος και ώριμος για να εγκαθιδρύσει μια παγκόσμια αλτρουιστική εξουσία. Απόρροια τέτοιων θεμελιωδών συγχύσεων είναι και το φαινόμενο συστηματικής ερμηνείας των προβλημάτων με όρους συλλογικής ευθύνης: Φταίνε οι έλληνες που δεν δουλεύουν, φταίνε οι γερμανοί που δεν θέλουν να βοηθήσουν, και τα λοιπά. Κανείς δεν κραυγάζει έτσι αν κατανοήσει τον θεμελιωδώς εθνοκρατοκεντρικό χαρακτήρα του διεθνούς συστήματος και τις βαθύτερες προεκτάσεις αυτού του γεγονότος, βασικά την ύπαρξη διαφορετικών συστημάτων διανεμητικής δικαιοσύνης και διαφορετικών κοσμοθεωριών / ηθικών επιταγών που το στηρίζουν. Οι παγκοσμιόπληκτες αντιλήψεις, όμως, θολώνουν το μάτι με αποτέλεσμα αυτές οι πασίδηλες ανθρωπολογικές δομές του κόσμου να είναι αθέατες ή δυσδιάκριτες.