28 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2010. «Η ειρήνη δεν μπορεί να θεμελιωθεί στην αδικία»
http://www.philenews.com/AssetService/Image.ashx?t=2&pg=20170&

Με την Αντιγόνη Σολομωνίδου Δρουσιώτου

Συνεντευξη με τον Γεώργιο Πική – Είναι ο πρώτος Κύπριος που υπηρέτησε στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και διετέλεσε πρόεδρος του κύκλου Προέδρων των Ευρωπαϊκών Συνταγματικών Δικαστηρίων. Για τα 43 χρόνια αφιερωμένα στη Δικαιοσύνη τον τίμησαν πρόσφατα οι Δικηγορικοί Σύλλογοι Λάρνακας και Αμμοχώστου. Στο εξωτερικό τον κατατάσσουν δίπλα στις μεγάλες προσωπικότητες της ανθρωπότητας.

Ποια η γνώμη σας για το σχέδιο Ανάν;

Το σχέδιο νομιμοποιούσε σε μεγάλο βαθμό την κατάκτηση μεγάλου μέρους της Κύπρου από τους Τούρκους. Δεν υπήρχε καμιά αντιστοιχία μεταξύ της τουρκοκυπριακής ζώνης και της αριθμητικής δύνα- μης των Τουρκοκυπρίων (18%) ή ακόμα του μικρότερου πο- σοστού γης που αποτελούσε ιδιοκτησία τους. Βασικά δικαιώματα του ανθρώπου μεταξύ των οποίων και εκείνο της ελεύθερης εγκατάστασης σε ιδιόκτητη γη, παραβιάζονταν. Η κεντρική κυβέρνηση συνιστούσε ιδιότυπη μορφή συνομοσπονδίας λαμβάνοντας υπόψη ότι ούτε στην εκτελεστική ούτε στη νομοθετική λειτουργία μπορούσε να ληφθεί απόφαση χωρίς τη συναίνεση ελάχιστου αριθμού αξιωματούχων προερχόμε- νων από την άλλη κοινότητα. Το ίδιο ισχύει αναφορικά με το Ανώτατο Δικαστήριο, αρχή της κεντρικής εξουσίας, διαγράφε- ται κοινοτικά και όχι αξιοκρατικά. Η παρουσία ξένων δικαστών συν το κοινοτικό στοιχείο στη σύνθεσή του αποτελεί εκ προοιμίου έλλειψη εμπιστοσύνης στη δικαιοσύνη.

Η ομοσπονδία…

…είναι ό,τι επιφέρει την ενότητα του διαχωρισμένου σε ξεχωριστές πολιτειακές οντότητες κράτους. Η ομοσπονδία στην κλασική της μορφή είναι το σύστημα διακυβέρνησης, στο οποίο πολιτείες συνενώνονται σε μία ενότητα διατηρώντας την ανεξαρτησία τους σε θέματα εσωτερικής διακυβέρνησης. Η ομοσπονδία επιφέρει την ενότητα του κράτους με κάθε κάτοικο της χώρας, ανεξάρτητα από το σημείο προέλευσής του, να αποτελεί ισότιμο συστατικό στοιχείο στη διαμόρφωση των οργάνων της κεντρικής κυβέρνησης και τη λειτουργία τους. Στην περίπτωση του σχεδίου Ανάν η πλειοψηφία δεν προσμετρούσε αφεαυτής σε κανένα επίπεδο των φορέων της κεντρικής κυβέρνησης. Μεταξύ άλλων, αποδοχή του σχεδίου Ανάν προοιωνιζόταν την αποτελμάτωση της λειτουργίας του κράτους με τις ολέθριες συνέπειες που μπορεί να προβλεφθεί ότι θα επακολουθούσαν. Χαρακτηριστικό του απαράδεκτου του σχεδίου είναι το γεγονός ότι και εκείνοι οι οποίοι εμφαντικά το υποστήριξαν, οι Αμερικανοί, δηλώνουν τώρα ότι ήταν άδικο για τους Ελληνοκυπρίους. Τον περασμένο Ιούνιο, εάν δεν με απατά η μνήμη μου ως προς το χρόνο, η κ. Κλίντον, μετά την ανάληψη των καθηκόντων της ως υπουργός Εξωτερικών των Η.Π.Α., σε απάντηση ερώτησης για τη γνώμη της για το σχέδιο Ανάν είπε: «Το σχέδιο Ανάν ήταν πολύ άδικο για τους Ελληνοκυπρίους. Η Αμερική άσκησε απαράδεκτη πίεση για την αποδοχή του. Αυτό δεν θα επαναληφθεί».

Ένα πολιτικό θέμα όπως η εισβολή και η κατοχή μπορεί να λυθεί νομικά;

Το πραξικόπημα της Χούντας, του Εφιάλτη του προμαχώνα της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπονόμευσε τη συνταγματική τάξη. Η τουρκική εισβολή που ακολούθησε, απάνθρωπη και σαρωτική, διχοτόμησε την Κύπρο, είχε ολέθριες συνέπειες για τους κατοίκους της χώρας επιφέροντας τον εκτοπισμό της μεγάλης πλειοψηφίας του στρατιωτικά κατακτηθέντος τμήματος της Κύπρου. Η τουρκική εισβολή συνιστά έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και ο εποικισμός που ακολούθησε έγκλημα πολέμου. Παραβιάστηκαν μαζικά, με την εθνοκάθαρση που ακολούθησε την εισβολή, τα δικαιώματα της πλειονότητας των κατοίκων της κατεχόμενης περιοχής. Απουσιάζουν από τη διεθνή σκηνή αποτελεσματικοί μηχανισμοί επιβολής του δικαίου. Το δίκαιο του ισχυρού δεν εξαλείφθηκε. Διεθνή δικαστήρια έχουν εκφέρει λόγο για το απαραβίαστο των δικαιωμάτων των κατοίκων της τουρκοκρατούμενης περιοχής και ότι ο σφετερισμός τους δεν επιφέρει τον περιορισμό ή την αλλοίωσή τους. Οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι σα- φείς επί του θέματος όπως και η πρόσφατη απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, συνακόλουθα, η απόφαση του αγγλικού Εφετείου στην υπόθεση Αποστολίδη v Όραμς. Είναι γεγονός ότι η αντίδραση της διεθνούς κοινότητας στην τουρκική εισβολή και κατοχή δεν υπήρξε η αρμόζουσα. Από την άλλη, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι καμιά χώρα, άλλη από τον κατακτητή, δεν αναγνώρισε το μόρφωμα του τουρκοκυπριακού κράτους ή αμφισβήτησε την υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως ισότιμου μέλους των Ηνωμένων Εθνών. Η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί όχι μόνο επίτευγμα της χώρας αλλά και βεβάιωση ότι η Δημοκρατία λειτουργεί σύμφωνα με τις αρχές του κράτους δικαίου. Η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση ενισχύει το δίκαιο και αντιμάχεται το δίκαιο του ισχυρού. Οι αποφάσεις των Η.Ε. για αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων είναι άλλο στοιχείο που ανταποκρίνεται στο δίκαιο.

Επιστρέφοντας στην Κύπρο, πώς βλέπετε τα πράγματα; Είστε αισιόδοξος;

Εάν η ερώτηση αποβλέπει στη διασαφήνιση κατά πόσο εμμονή στο δίκαιο και μη απεμπόλησή του παρέχει ελπίδα για δίκαιη λύση στο μέλλον, η απάντησή μου είναι ότι δεν είμαι απαισιόδοξος. Οι αρχαίοι Έλληνες θεοποίησαν τη δικαιοσύνη και την ειρήνη, παριστάνοντας την πρώτη ως τη μητέρα της δεύτερης. Δεν μπορεί να θεμελιωθεί ειρήνη στην αδικία.