Γεωστρατηγική

Προοπτικές νέου προσανατολισμού στο Κυπριακό και στα Ελληνοτουρκικά. Ο ρόλος της Ε.Ε., του ΟΗΕ και του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Ευκαιρία για μια νέα Ελληνική εθνική στρατηγική. Μάλιστα, με τρόπο νομικά βάσιμο, διπλωματικά «ήπιο», πολιτικά νομιμοποιημένο και στρατηγικά ορθολογιστικό.

Πόλεμος στην Ουκρανία: Ένας ολοένα και πιο θολός στρατηγικός ορίζοντας

Ερωτάται: Ισχύει η γνωστή και κοινώς αποδεκτή ρήση του Clausewitz ότι «ο πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα» και ότι «δεν έχει δική του ανεξάρτητη γραμματική αλλά υπακούει και περιορίζεται από τους πολιτικούς σκοπούς;». Αυτή η πολυσυζητημένη… Read More ›

Τουρκική απειλή: Απειλή, Αποτροπή, Αξιοπιστία, Σχετικό Συμφέρον, μοιραία κατευναστικά σύνδρομα και το ενδεχόμενο πρώτου πλήγματος (εξειδικεύσεις εντός τριών παραρτημάτων).

Εισαγωγή. Απειλή και αποτρεπτική στρατηγική. Παράρτημα Ι. Απειλή, κλιμάκωση και διαλεκτική σχέση των διαφόρων επιπέδων . Παράρτημα ΙΙ. Περί στρατηγικής αξιοπιστίας. Παράρτημα ΙΙΙ. Περι σχετικού Συμφέροντος και αποτρεπτικής αξιοπιστίας  Εισαγωγή Όπως έχουμε επανειλημμένα γράψει η Τουρκική απειλή είναι απέραντη. Ενώ η… Read More ›

Η «απέραντη απειλή» της Τουρκίας και οι πολλοί κρίκοι της αλυσίδας του πολέμου και κοντόφθαλμες γνώμες, θέσεις και απόψεις.

Η Τουρκική απειλή δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Διαρκεί επί δεκαετίες και διαρκώς κλιμακώνεται. Εν τούτοις, αντί να εξετάζεται υπό το πρίσμα διαχρονικών σταθερών που αφορούν την Τουρκική στρατηγική τόσο ο πολιτικός λόγος όσο και οι αναλύσεις σε άρθρα και… Read More ›

Ρεσιτάλ αξιολογικά ουδέτερης περιγραφής και ερμηνείας για τα αίτια της κρίσης της Ουκρανίας: John Mearsheimer, Why is Ukraine the West’s Fault?

Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ προσωπικών γνωμών ή ιδεολογικών αφορισμών και ανάλυσης των αιτίων ενός πολέμου και των εν γένει διακρατικών διενέξεων. Πολύ περισσότερο όταν ο πόλεμος αφορά διενέξεις μεταξύ των ηγεμονικών δυνάμεων. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή και σοβαρότητα γιατί είναι ένα… Read More ›

Στην κόψη του μαχαιριού μιας νέας Μεταψυχροπολεμικής αφετηρίας Η διαπάλη των ηγεμονικών ελεφάντων στις περιφέρειες του πλανήτη και τα πιθανά σενάρια για τη διαμόρφωση νέων συμμαχιών.

Τρεις ακριβώς δεκαετίες μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελεί μια νέα Μεταψυχροπολεμική αφετηρία βαθύτατων μακρόχρονων προεκτάσεων και μοιραία αστάθειας, πολύ πιο έντονης αστάθειας απ’ ότι μετά το 1990. Σε σύγκριση με την δεκαετία του 1990, η νέα… Read More ›

Ελλάδα–Τουρκία στο σταυροδρόμι των Μεγάλων Γεωπολιτικών Ανακατατάξεων (Γ. Σαχίνης, «Αντιθέσεις», Μ. Παραγιουδάκης. Π. Ήφαιστος, Κ. Γρίβας, Π. Καρβουνόπουλος)

Συζήτηση στην εκπομπή του Γιώργου Σαχίνη «Αντιθέσεις». Κεντρικός καλεσμένος  ο Επίτιμος Αρχηγός ΓΕΕΘ Στρατηγός ε.α. Μανούσος Παραγιουδάκης. Στην συζήτηση συμμετέχουν Π. Καρβουνόπουλος (00.18.25 – 00.31.50) Π. Ήφαιστος (00.50.50 – 01.12.05) Κ. Γρίβας (01.34.10 – 01.50.10) οι Γεωπολιτικές Εξελίξεις και οι… Read More ›

«Συμμαχίες» εν μέσω καταιγιστικών στρατηγικών εξελίξεων της Μεταψυχροπολεμικής εποχής. Το παράδειγμα της Τουρκίας, των Κούρδων και τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα.

Εισαγωγή 2021. Αναλύσεις όπως αυτές γράφτηκαν πολλές στο παρελθόν και αφορούν τις καταιγιστικές στρατηγικές εξελίξεις και τις ρευστές στρατηγικές επιλογές πλανητικά και περιφερειακά. Όπως και παλαιότερα σε όλες τις ανάλογες ή παρόμοιες περιπτώσεις, η συμφωνία με την Γαλλία τον Οκτώβριο… Read More ›

AUKUS και ελληνοτουρκικά: Ρευστές γεωπολιτικές και στρατηγικές ανακατατάξεις

Οι «συμμαχικές συγκλίσεις» ΗΠΑ, Μεγάλης Βρετανίας και Αυστραλίας δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Εντάσσεται σε μια λογική πλανητικών ανακατανομών ισχύος και συμφερόντων λόγω αλλαγής των δομών ισχύος που προκάλεσε η πτώση της πρώην Σοβιετικής Ένωσης το 1989-90. Το πώς εξελίσσονται τα… Read More ›

Αφγανιστάν: Γεωπολιτικές και στρατηγικές προεκτάσεις. Οι εξελίξεις αναβαθμίζουν την Τουρκία. Αναζητείται ελληνική στρατηγική…

Προκαλεί περιέργεια το γεγονός πως τόσοι πολλοί απορούν για την έκβαση της Αμερικανικής πολιτικής στο Αφγανιστάν. Κατά κάποιο τρόπο υποδηλώνει, εκτιμάται, το έλλειμμα γνώσης του Αλφαβηταρίου περί την διεθνή πολιτική, τα εγγενή αίτια πολέμου κάθε κρατοκεντρικού διεθνούς συστήματος και τις… Read More ›

«Παγιδευτική αποκλιμάκωση» με καταποντισμό μέσα στον αδιέξοδο λαβύρινθο των τουρκικών αναθεωρητικών αξιώσεων

Πρωτίστως και κατά κύριο λόγο, το διεθνές δίκαιο, οι συνθήκες και τα καταστατικά των διεθνών θεσμών, αφορούν τη διεθνή τάξη. Δηλαδή, την οριοθέτηση της κυριαρχίας που καλύπτει η επικράτεια των κρατών-μελών του ΟΗΕ στο έδαφος, στη θάλασσα και στον αέρα…. Read More ›

Π. Ήφαιστος, Ηγεμονικοί ανταγωνισμοί ενώ προχωρούμε βαθύτερα στον 21 αιώνα και η Ελλάδα

Σημείωση: Στο τέλος παρατίθενται χάρτες και πίνακες. Οι συζητήσεις στην Ελλάδα και όχι μόνο εστίασαν το ενδιαφέρον στην αλλαγή προέδρου ή πριν τις εκλογές στο ενδεχόμενο μη αλλαγής του. Οι εναλλαγές προέδρων στις ΗΠΑ έχουν κάποια σημασία αλλά λόγω λειτουργιών… Read More ›

Κραδασμοί των πλανητικών και Ευρωπαϊκών τεκτονικών πλακών

Πόσφατες σημαίνουσες δηλώσεις του προέδρου Μακρόν στο «The Economist» υπογραμμίζουν, μεταξύ άλλων α) ότι «αυτό που ζούμε είναι ο εγκεφαλικός θάνατος του ΝΑΤΟ», β) ότι πρέπει «τώρα να αποσαφηνισθεί ποιοι είναι οι στρατηγικοί στόχοι του ΝΑΤΟ» και γ) ότι κύριο… Read More ›

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΤΑΝΟΜΕΣ ΙΣΧΥΟΣ ΣΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ (ηχητικό)

  ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΤΑΝΟΜΕΣ ΙΣΧΥΟΣ ΣΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ Η υπερδύναμη στρατιωτικά των ΗΠΑ, η αναδυόμενη Κίνα, το «Γερμανικό Πρόβλημα» και η σχέση Ρωσίας με Γερμανία, η γεωπολιτική πίσω από το Brexit , ο ρόλος της Γαλλίας και η αξία της Ευρασιατικής… Read More ›

Π. Ήφαιστος, Brexit και οι βαθύτατες στρατηγικές προεκτάσεις

Η συνηγορία των ΗΠΑ με το Brexit δεν κρύβεται. Γιατί όμως; Οι στρατηγικές λογικές μιας μεγάλης δύναμης όπως οι ΗΠΑ γίνονται έκδηλες και ολοφάνερες μόνο όταν ωριμάσουν οπότε η διακήρυξή τους εντάσσεται σε μια λογική επιτάχυνσης των εξελίξεων.  Αυτή η παρατήρηση… Read More ›

Στρατηγικές τεκτονικές ζώνες Ανατολικά του Αιγαίου

Τελευταία πολλές θέσεις για τον ρόλο της Ελλάδας στην περιφέρειά μας και την υψηλή δήθεν στρατηγική της Ελλάδας θυμίζουν έντονα τις φωνασκίες της δεκαετίας του 1990 όταν πολλοί εκτέθηκαν προβλέποντας ένα ανθόσπαρτο μεταψυχροπολεμικό πλανήτη. Όχι μόνο συχνά υποδηλώνεται άγνοια για… Read More ›

Παναγιώτης Ήφαιστος, Όταν οι ελέφαντες παλεύουν το γρασίδι υποφέρει

«Οι ηγεμονικοί ελέφαντες είτε παλεύουν είτε κάνουν έρωτα το γρασίδι (στις περιφέρειες του πλανήτη) υποφέρει». Στην στρατηγική ανάλυση αυτή είναι μια πολύ γνωστή φράση. Προειδοποιεί τα περιφερειακά κράτη να αποφεύγουν τις συμπληγάδες των ηγεμονικών διενέξεων. Με δεδομένη την αέναη ακατάπαυστη αντιπαράθεση των… Read More ›

Ελληνική αποτρεπτική στρατηγική: Μια ιδιόμορφη εύθραυστη και επικίνδυνα έωλη «ενδιάμεση κατάσταση»

Η αποτρεπτική στρατηγική είναι βασικά η καλλιέργεια του ορθολογισμού του αντιπάλου πάνω στους δύο δίσκους της πλάστιγγας κόστους / οφέλους εναλλακτικών στάσεων και συμπεριφορών. Με σοβαρότητα, υπευθυνότητα και αποφασιστικότητα που καταμαρτυρεί αυτοπεποίθηση, μεταδίδονται παραστάσεις μεγάλου κόστους για να αποτραπεί ο επιτιθέμενος… Read More ›

Μακεδονικό και τα στραβοπατήματα του «αγαθού Βαλκανικού γίγαντα». Εθνική στρατηγική, Μακεδονικό, στρατηγικές εξελίξεις, Γερμανικό / Μακεδονικό και οι αφετηρίες των εθνομηδενιστών της συμφοράς.

«… Πέμπτο, οι εκτός Βαλκανίων τρίτοι παράγοντες οδηγούνται στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα είναι ένας αγαθός [περιφερειακός] γίγαντας που δεν πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη στην χάραξη της δικής τους στρατηγικής. Έκτο, ελλείψει στρατηγικής που θα αξιοποιούσε πλήρως τους συντελεστές… Read More ›

Π. Ήφαιστος, ΤΟΥΡΚΙΑ-ΕΛΛΑΔΑ: Η ΛΟΓΙΚΗ ΤΩΝ ΑΚΡΟΒΑΣΙΩΝ ΤΟΥ ΕΡΝΤΟΓΑΝ ΚΑΙ Η ΚΛΙΝΗ ΤΟΥ ΠΡΟΚΡΟΥΣΤΗ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΠΑΙΓΝΙΩΝ. Βραχυχρόνιοι, μεσοπρόθεσμοι και μακροχρόνιοι στρατηγικοί σχεδιασμοί και μεταβλητές μεγάλης κύμανσης

Εκτιμήσεις και προβλέψεις υψηλού ρίσκου Το κείμενο που ακολουθεί αναρτήθηκε παράλληλα σε τέσσερεις σειρές στην ιστοσελίδα OnAlert (βλ. συνδέσμους και τίτλους στο τέλος). Όσο πιο σύντομα μπορούμε θα γίνει προσπάθεια να εξεταστεί η διαλεκτική σχέση σταθερότητας–αστάθειας σε σχέση με τα… Read More ›

ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΑΠΕΙΛΗ: ΑΠΟΤΡΕΠΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΑΠΕΙΛΩΝ ΧΑΜΗΛΗΣ ΕΝΤΑΣΗΣ – ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΣΥΡΡΑΞΗΣ

Προχωρώ σε στοιχειώδεις αναφορές για το μείζον ζήτημα των απειλών χαμηλής έντασης. Στο τέλος σε τρία παραρτήματα συμπεριλαμβάνω εξίσου στοιχειώδεις αναφορές για το ζήτημα του ελέγχου της κλιμάκωσης, της αξιοπιστίας μιας αποτρεπτικής στρατηγικής και της έννοιας του σχετικού συμφέροντος στην… Read More ›

Π. Ήφαιστος, Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΡΑΜΠ, Η ΕΥΡΩΠΗ, ΕΥΡΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ ΚΑΙ Η ΔΙΝΗ ΤΩΝ ΠΛΑΝΗΤΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ. Με αφορμή δηλώσεις του Τράμπ και σχόλια.

Στο τέλος αντλώντας από την ειδησεογραφία παραθέτω κάποιες απόψεις του νέου προέδρου για την Ευρώπη οι οποίες αντί να προβληματίσουν σοβαρά για τις νέες τάσεις της Αμερικανικής στρατηγικής γίνονται αφορμή για έκφραση ασυνάρτητων γνωμών ως  και εάν ο καθείς μας… Read More ›

Π. Ήφαιστος, ΤΟ 2016 ΦΕΥΓΕΙ ΤΟ 2017 ΕΡΧΕΤΑΙ: Πολλά καζάνια που κοχλάζουν και κάποιοι που εθελούσια και αυτοκτονικά πάνε να πέσουν μέσα

Λιτά και σύντομα θα υπογραμμιστούν κάποιες πτυχές του έτους που φεύγει και τις τάσεις όπως εισερχόμαστε στο 2017. Για να αποφευχθούν οι συνήθεις πιθανολογίες θα σταθώ σε πιο πάγια χαρακτηριστικά, τάσεις και προσανατολισμούς. Το έτος που εκπνέει ήταν ένας σημαντικός κρίκος… Read More ›

ΟΙ ΠΡΟΕΔΡΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΙΣ ΗΠΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΑΦΕΤΗΡΙΑ. ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ, ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ή ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ;

Η εκλογή του Trump στην προεδρία των ΗΠΑ ούτως ή άλλως αποτελεί μια νέα αφετηρία. Νέα αφετηρία καθότι τίθεται το κρίσιμο ερώτημα του κατά πόσο οι ΗΠΑ αφού μετά το 1990 διένυσαν μια πορεία ενός τέταρτου του αιώνα υπερπόντιων εξισορροπήσεων… Read More ›

Π. Ήφαιστος, Πολιτικές όψεις του διεθνούς συστήματος και των διεθνών θεσμών και η εθνική στρατηγική μιας χώρας. Με αφορμή άρθρο του Θ. Καρυώτη.

O Θεόδωρος Καρυώτης (βλ. κείμενό του, παρατίθεται στο τέλος), επί δεκαετίες επισημαίνει σημαντικά πράγματα που αφορούν τα χωρικά ύδατα, την υφαλοκρηπίδα, την ΑΟΖ και τις πρακτικές άλλων κρατών. Ως προ τούτο η παρουσία του είναι αξιέπαινη για ένα ακόμη λόγο…. Read More ›

Π. Ήφαιστος, ΠΕΡΙΜΕΤΡΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΑΣΙΑΣ: ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΩΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ. (Σημειώσεις διάλεξης σε ημερίδα με θέμα την θαλάσσια στρατηγική. ΙΔΙΣ / Σχολή Εθνικής Άμυνας – παράρτημα ορισμών, βασικών πτυχών και σύνδεση με Ελλάδα)

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ. Γεωπολιτική / Γεωστρατηγική (βλ. και παράρτημα πιο κάτω) Η γεωπολιτική / γεωστρατηγική δεν είναι ένας ανεξάρτητος επιστημονικός κλάδος. Το πεδίο είναι οι Διεθνείς Σχέσεις (εναλλακτικοί όροι είναι «Διεθνής Πολιτική» ή ακόμη καλύτερα και πιο περιεκτικά «Πολιτική Θεωρία του… Read More ›