Τα αποσπάσματα στην ανάλυση που ακολουθεί αντλούν από το ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ Πελοποννησιακός Πόλεμος, μετάφραση Ελευθέριου Βενιζέλου. Τα αποσπάσματα αφορούν τον εμφύλιο στην Κέρκυρα και πριν την παράθεση γίνεται σχολιασμός από τον εμφύλιο των Κερκυραίων. Σε επερχόμενα άρθρα, δοκίμια, παρεμβάσεις και επερχόμενη εκτενέστερη δημοσίευση αναλύεται ο Παραδειγματικός χαρακτήρας και η υψηλού επιπέδου αξιολογικά ελεύθερη περιγραφή του Θουκυδίδη. Για κάθε κρατοκεντρικό σύστημα είναι αναμφίβολα η πηγή όλων των αξιωμάτων και όλων των αξιόπιστων ερμηνειών. Μετά την παράθεση και σχολιασμό κρίσιμων σημείων από το Βιβλίο Γ η παρούσα παρέμβαση ολοκληρώνεται με αναφορές στην πολιτειακή νομιμότητα και πολιτειακή νομιμοποίηση. Το παρόν κείμενο γίνεται επειδή εκτιμάται ότι η επιδημία του 2020 και 2021 ενέχει βαθύτατες προεκτάσεις και στα τρία επίπεδα. Προτάσσεται μια αφήγηση του Εθνικού Ιδρύματος Ελευθέριος Βενιζέλος και ακολουθεί η δική μας ανάλυση

«Θουκυδίδου Ιστορίαι – Ο Λοιμός των Αθηνών» σε μετάφραση Ελευθερίου Βενιζέλου – Εθνικό Ίδρυμα «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος»

Πηγή:

Πρώτον, του ανθρώπου καθότι κάθε λοιμός οδηγεί σε ανασφάλειες, ασθένειες, θανάτους αλλά και σε ιδιόμορφες συμπεριφορές ενίοτε και εμφύλιες. Ως προς αυτό υπάρχει εξαιρετικά ακριβής περιγραφή των συνεπειών στον Θουκυδίδη που έχουμε αναλύσει σε άλλη περίπτωση.

Δεύτερον, στο επίπεδο του κράτους πλην μερικών κρατών όπως η Κίνα για λόγους που δεν είναι του παρόντος πλήττεται η οικονομία. Στην Ελλάδα πλήττονται τα μικρομεσαία νοικοκυριά που εδώ και δύο αιώνες αποτελούσαν την βάση της πάλης των Ελλήνων να επιβιώσουν ενάντια σε ένα  κράτος συχνά εχθρικό, κινούμενο ανορθολογικά στην διεθνή πολιτική και δράστη διαδοχικών επί δύο αιώνες αβάστακτων συμφορών στα Βαλκάνια, στην Μικρά Ασία και στην Κύπρο αλλά και υπεύθυνοι για την ανορθολογική οικονομική πορεία και την άσκοπη αστικοποίηση. Ακόμη πιο σημαντικό, εξ ου και ο σχολιασμός των «Κερκυραίικων» αυξάνονται οι πιθανότητες να πληγεί καίρια ότι πολυτιμότερο διαθέτει ένα κράτος η κοινωνική συνοχή ενώ ο εμφύλιος παραμονεύει. Ιδιαίτερα για τους Έλληνες και για εγγενείς λόγους που αφορούν την διαχρονική διαδρομή και την συγκρότηση των Ελλήνων σε πόλεις και κοινά αλλά και την εξάρτηση μετά το 1831 ακόμη ένας εμφύλιος θα είναι η χαριστική βολή.

Τρίτον, οι συνέπειες στην οικονομία, την κοινωνία και την ανταγωνιστικότητα των οικονομιών αναπόδραστα επηρεάζει βαθύτατα την διεθνή πολιτική. Ανακατανέμει την ισχύ και τα συμφέροντα, επηρεάζει την θέση, τον ρόλο  και την ανταγωνιστικότητα των κρατών, ανασυντάσσει τις αδιάλειπτα ανταγωνιστικές σχέσεις των ηγεμονικών δυνάμεων και αναπόφευκτα στις περιφέρειες αυξάνονται οι διενέξεις και ανακατανέμονται (πλέον και) τα σύνορα.

Μερικά μόνο εισαγωγικά λόγια για τα «Κερκυραίικα». Η Κέρκυρα σύρθηκε στον εμφύλιο πόλεμο επειδή ροκανίστηκε και σταδιακά κατεδαφίστηκε η Πολιτειακή νομιμότητα. Συνοπτικά, πιο κάτω, θα υποστηριχθεί ότι η Πολιτειακή νομιμότητα είναι εκείνη η πολιτική ουσία που συγκροτεί και συγκρατεί το κράτους, τους νόμους και τους ανθρώπους. Η νομιμοποίηση της Πολιτείας αποτελεί υπαρξιακή προϋπόθεση βιωσιμότητας. Εν πολλοίς εξαρτάται από το κοσμοθεωρητικό σφρίγος των παραδοχών των πολιτών και από την δημοκρατική συγκρότηση.

Πρωτίστως από το κατά πόσο οι πολίτες θεωρούν την πολιτική εξουσία εντολοδόχο και τον εαυτό τους εντολέα που μέσα στο Κοινωνικό και Πολιτικό γεγονός σμιλεύουν τα κριτήρια πολιτικής ηθικής, τις πολιτικοοικονομικές ιεραρχίες και τις ρυθμιστικές νομικές διατάξεις. Όταν υπονομευτεί η νομιμοποιητικός ρόλος της πολιτικής υπονομεύονται τα πάντα. Το κράτος και η κοινωνία γίνονται έρμαιο των ξένων, κλιμακώνονται τα εμφύλια σύνδρομα και η πλήρης καταστροφή είναι σχεδόν αναπόδραστη.

Τα κύρια αίτια, θα υποστηριχθεί, είναι η αλληλουχία στρατηγικών λαθών που σταδιακά καθιστούσαν την Κέρκυρα έρμαιο των ξένων και έθρεφαν τα εμφύλια σύνδρομα. Ο Θουκυδίδης, ο μέγιστος και έσχατος πολιτικός επιστήμων, όχι μόνο περιγράφει αλλά και ερμηνεύει τα αίτια που οδήγησαν στον εμφύλιο των Κερκυραίων και στην καταρράκωση των νομιμοποιητικών θεμελίων και των έσχατων πολιτειακών λογικών της Κέρκυρας.

Ο Θουκυδίδης θα είναι πάντα επίκαιρος και κατά την εκτίμησή μας ο Πελοποννησιακός Πόλεμος θα συνεχίσει να είναι το πιο διδακτικό κείμενο των τριών προαναφερθέντων επιπέδων ανάλυσης της πολιτικής θεωρίας, δηλαδή του ανθρώπου, του κράτους και της διεθνούς πολιτικής. Κορυφώνει την συμβατή με τα αξιώματα πολιτική θεωρία συγκροτώντας το συνδυαστικό επιστημονικό πεδίο της πολιτικής θεωρίας του διεθνούς συστήματος που συνδέει τα προαναφερθέντα τρία επίπεδα κάθε κρατοκεντρικού διεθνούς συστήματος. Από τον Θουκυδίδη μπορεί να αντληθεί η κρατική θεωρία κάθε πολιτείας και να ευαισθητοποιηθεί η κοινωνία της για τις έσχατες λογικές που διέπουν την ύπαρξή της και την βιωσιμότητά της. Αναντίρρητα στρατηγική μπορεί να έχει ένα κράτος όταν η κοινωνία και η εξουσία έχει γνώση και επίγνωση των Θουκυδιδειων αξιωμάτων.

Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος είναι επιπλέον ένα κείμενο επιστημονικής αντικειμενικότητας. Η διαχρονική αξία και η αντικειμενικότητα του Θουκυδίδη αιτιολογήθηκε αριστουργηματικά από την Jacqueline de Romilly. Στην αποτίμηση του έργου και της μεθόδου του Θουκυδίδη, σημειώνει πως αυτό το θεμελιώδες έργο, που «με τόσο συγκινητικό τρόπο τείνει στην απόλυτη αντικειμενικότητα του ερευνητή» (σ. 15), οφείλει τη μεγάλη αξία του στο γεγονός πως κατόρθωσε «να θέσει την πιο αυστηρή αντικειμενικότητα στην υπηρεσία μιας εντονότατα προσωπικής δημιουργίας». Αυτό επιτυγχάνεται, μεταξύ άλλων, επειδή βλέπει τη λεπτομέρεια σε συνάρτηση με το σύνολο (βλ. σ. 43), παραθέτει και αξιολογεί μόνο εκείνες τις πληροφορίες που αναφέρονται σε κάποιο σημαντικό σκοπό (βλ. σ. 48), εξετάζει ό,τι έχει γνώρισμα καθολικό (βλ. σ. 49), παραθέτει «προθέσεις» ή «γνώμες» διαχρονικής αξίας και ανεξάρτητων των ατομικών περιπτώσεων (βλ. σ. 50) και εστιάζει την προσοχή με αυστηρή ακρίβεια επί της ουσίας και με τρόπο που μας επιτρέπει «να εντοπίσουμε κάτω από τις επιμέρους πράξεις την ύπαρξη τάσεων, αιτίων και λογικών αλληλουχιών, που είναι ολοένα και πιο βαθιές και μακρινές, που η αληθοφάνειά τους παίρνει έτσι έναν χαρακτήρα πιο γενικό», πιο ανεξάρτητο από τις περιστάσεις και τα πρόσωπα: αυτές οι αλληλουχίες επαναλαμβάνονται τόσο περισσότερο όσο πιο αυστηρά έχουν αναχθεί στο ουσιώδες» (σ. 52).

Θεωρώντας τον Θουκυδίδη ωκεανό γνώσης για τα κράτη και τις κοινωνίες τους προχωρούμε σε εκλεκτική παράθεση εδαφίων των οποίων όπως είπαμε προηγούνται σύντομα εάν όχι επιγραμματικά σχόλια.

Εισαγωγικά σχόλια για το 70

• Λανθασμένες αποφάσεις εθνικής στρατηγικής εκ μέρους των Κερκυραίων
• Διαρκή λάθη εσωτερικής και εξωτερικής εξισορρόπησης αντιπάλων και λανθασμένες συμμαχικές επιλογές
• Soft power (όπως είναι στις μέρες μας ο όρος που εξηγεί το «μαλάκωμα» των μυαλών των ανθρώπων εκ μέρους ξένων κρατών (στις μέρες μας και από διεθνικούς πρωταθλητές της κοινωνικοπολιτικά ανεξέλεγκτης διεθνικής ιδιωτείας, ιδιαίτερα αν διεισδύσουν στα όργανα λήψης αποφάσεων) για να πλήξουν τον πολιτικό και στρατηγικό ορθολογισμό των πολιτών και να καταστήσουν το κράτος «διαχειρίσιμο».
• Διαρκής παραπληροφόρηση των πολιτών από εγχώριους και ξένους επί θεμάτων που αφορούν την πολιτική, την οικονομία, την διεθνή πολιτική, τον ανταγωνιστικό και συγκρουσιακό χαρακτήρα του διεθνούς συστήματος, τις εναντίον του κράτους απειλές και τον ρόλο των ηγεμονικών δυνάμεων.
• Αποδυνάμωση κοσμοθεωρητικών και ηθικών θεμελίων της κοινωνίας πάνω στα οποία εδράζεται το κράτος.
• Όπως βλέπουμε στον Θουκυδίδη ο πνευματικός, οικονομικός και ηθικός κατήφορος οδηγεί στον ανταγωνισμό μεταξύ των Κερκυραίων για το ποιος θα είναι ο πιο κατευναστής και ο πιο εθελόδουλος
• Αυτιστική και αυτοκτονική ανάπτυξη εμφύλιων συνδρόμων και δρομολόγηση εμφύλιων αποφάσεων που ενθάρρυναν έξωθεν δυνάμεις και συμφέροντα

70. «Ο εμφύλιος σπαραγμός των Κερκυραίων ήρχισε τωόντι, αφ’ ότου οι αιχμάλωτοι, οι οποίοι είχαν συλληφθή εις τας ναυμαχίας που έλαβαν χώραν εξ αφορμής της Επιδάμνου, απελύθησαν από τους Κορινθίους και επέστρεψαν εις την Κέρκυραν. Η απόλυσίς των έγινε κατ’ επίφασιν επί τη βάσει εγγυήσεως οκτακοσίων ταλάντων, η οποία είχε δοθή από τους προξένους των, πράγματι όμως διότι είχαν αναλάβει να μεταστρέψουν την πολιτικήν της Κερκύρας υπέρ των Κορινθιακών συμφερόντων. Και ήρχισαν πραγματικώς ραδιουργούντες και προσπαθούντες να κατηχήσουν ένα έκαστον από τους οπλίτας, όπως παρασύρουν την πόλιν ν’ αποσπασθή από την Αθηναϊκήν συμμαχίαν. Μετά την άφιξιν, τωόντι, ενός Αθηναϊκού και ενός Κορινθιακού πλοίου, τα οποία έφεραν πρέσβεις, και την διεξαχθείσαν συζήτησιν, οι Κερκυραίοι εψήφισαν όπως εξακολουθήσουν να είναι σύμμαχοι των Αθηναίων, κατά τους όρους της συμφωνίας που είχαν κάμει, ανανεώσουν όμως συγχρόνως και την προηγουμένην φιλίαν των με τους Πελοποννησίους. Αλλά συγχρόνως οι αιχμάλωτοι, που είχαν επιστρέψει από την Κόρινθον, ενήγαγαν εις δίκην τον Πειθίαν, εθελοπρόξενον των Αθηναίων, και αρχηγόν της δημοκρατικής φατρίας, κατηγορούντες αυτόν ότι επιδιώκει να υποδουλώση την Κέρκυραν εις τους Αθηναίους. Εκείνος, εξ άλλου, απαλλαγείς της κατηγορίας, αντενάγει εις δίκην τους πέντε πλουσιωτέρους απ’ αυτούς, ισχυριζόμενος ότι κόπτουν στηρίγματα αμπέλων από τα ιερά άλση του Διός και του Αλκινόου, αδίκημα, το οποίον ετιμωρείτο με χρηματικήν ποινήν ενός στατήρος [10] δι’ έκαστον στήριγμα. Επειδή δ’ οι εναχθέντες κατεδικάσθησαν, εκάθισαν ικέται εις τους ναούς, ζητούντες, ένεκα του μεγέθους της χρηματικής ποινής, να καταβάλουν αυτήν εις δόσεις. Ο Πειθίας έπεισε την Βουλήν, της οποίας επίσης ήτο τότε μέλος, να προβούν εις αναγκαστικήν εκτέλεσιν, σύμφωνα με τον νόμον. Οι πέντε καταδικασθέντες, επειδή όχι μόνον ο νόμος απέκλειε την αποδοχήν της αιτήσεώς των, αλλά και έμαθαν συγχρόνως ότι εφόσον ο Πειθίας ήτο μέλος της Βουλής θα επέμενε να πείση την πλειοψηφίαν, όπως συνάψουν επιθετικήν και αμυντικήν συμμαχίαν με τους Αθηναίους, συνώμοσαν με τους φίλους των, και οπλισθέντες με εγχειρίδια, εισώρμησαν εις την Βουλήν και εφόνευσαν τον Πειθίαν και άλλους εκ των βουλευτών και ιδιωτών, εξήντα τον αριθμόν. Ολίγοι από τους ομόφρονας του Πειθίου κατέφυγαν εις την Αθηναϊκήν τριήρη, η οποία δεν είχεν ακόμη αποπλεύσει».

Εισαγωγικά σχόλια για 71-81.

• Αλληλουχία λανθασμένων αποφάσεων, εκβιαστική επιβολή επί της κοινωνίας «λύσεων» από εφήμερες εξουσιαστικές ομάδες αδίστακτων εθελόδουλων καρεκλοκένταυρων.
• Μικρές και μεγάλες εισβολές ξένων δυνάμεων, απειλές και ποικιλότροπες αναιρέσεις της κυριαρχίας από ξένα κράτη, άλλοτε συμμαχικά και άλλοτε εχθρικά η σημασία των οποίων όμως υποβαθμιζόταν με μοιραία αποτελέσματα.
• Η ανασφάλεια, η αποδυνάμωση των κοινωνικών δεσμών, τα οικονομικά προβλήματα και η αλληλουχία διπλωματικών λαθών προκάλεσε διαρκή καταβύθιση των Κερκυραίων όχι μόνο σε διάρρηξη της κοινωνικής συνοχής που έθρεφαν τις εμφύλιες λογικές αλλά και σε διαρκή πολιτειακή αποδυνάμωση. Στον σύγχρονο κόσμο ιδιαίτερα σε κάποια εξαρτημένα κράτη που δεν διαθέτουν διοικητικά ελίτ αυτά τα εμφύλια φαινόμενα είναι εγγενή λόγω κομματικών και ιδεολογικών διαιρέσεων. Ιδεολογικών, μάλιστα, στην βάση ανύπαρκτων και ανυπόστατων οικουμενιστικών δογμάτων και υποθέσεων που αποτελούσαν πάντα τις μεταμφιέσεις των ηγεμονικών αξιώσεων ισχύος.
• Ως συνέπεια έχουμε κλιμάκωση των εμφύλιων συνδρόμων, εμφύλιες διενέξεις, προβοκάτσιες, φόνους, φωτιές, καταστροφή περιουσιών και ολοκληρωτική κατάρρευση.
• Ολοένα και μεγαλύτερη ανάμειξη τρίτων στις υποθέσεις της Κέρκυρας, ολοένα μεγαλύτερες βίαιες πράξεις, φόνοι, στημένες δίκες, αλλοφροσύνη και ανορθολογισμός χωρίς τέλος
• Στο 81 ο Θουκυδίδης σημειώνει: «Καμμία από τας φρικαλεότητας που είναι συνήθεις εις τοιαύτας περιστάσεις δεν έλειψε και χειρότεραι ακόμη έλαβον χώραν. Διότι πατέρες εφόνευαν τα τέκνα των, και ικέται απεσπώντο από τους ναούς και εφονεύοντο πλησίον. Μερικοί μάλιστα απέθαναν εντός του ναού του Διονύσου, του οποίου αι θύραι απεφράχθησαν δια τοίχου.»

71. 72. 73 [….] 74. […] «Η κατατρόπωσις των ολιγαρχικών επήλθε περί την δύσιν του ηλίου, και επειδή ήρχισαν να φοβούνται μήπως οι δημοκρατικοί, εάν προελάσουν, καταλάβουν με τον πρώτον αλαλαγμόν της επιθέσεως το νεώριον και τους περάσουν εν στόματι μαχαίρας, έβαλαν φωτιά εις τας πέριξ της Αγοράς ιδιωτικάς οικίας και τας πολυκατοικίας δια να προληφθή τοιουτοτρόπως η επίθεσις, χωρίς να φεισθούν ούτε τας ιδικάς των, ούτε τας ξένας οικοδομάς, εις τρόπον ώστε και εμπορεύματα πολλά εμπόρων κατεκάησαν και εάν κατά την διάρκειαν της πυρκαϊάς εσηκώνετο άνεμος προς την διεύθυνσιν της πόλεως, θα διέτρεχε κίνδυνον να καταστροφή ολόκληρος. […] Η Κορινθιακή, εξ άλλου, τριήρης, μετά την επικράτησιν των δημοκρατικών, απέπλευσε λάθρα και οι περισσότεροι από τους μισθοφόρους επέρασαν κρυφίως εις την στερεάν.
72. Την ακόλουθον ημέραν, ήλθεν εις βοήθειαν από την Ναύπακτον με δώδεκα πλοία και πεντακοσίους Μεσσηνίους οπλίτας ο Νικόστρατος, υιός του Διειτρέφους, στρατηγός των Αθηναίων, […] αφήρεσαν τα όπλα από τα σπίτια των εχθρών των και θα εφόνευαν μερικούς απ’ αυτούς, τους οποίους συνήντησαν κατά τύχην, εάν δεν ημποδίζοντο από τον Νικόστρατον. […]
73. Οι δημοκρατικοί, ευρισκόμενοι εις πολλήν ταραχήν και φόβον, ένεκα και της εσωτερικής καταστάσεως και του επερχομένου εχθρικού στόλου, […] Καθώς επλησίαζαν προς τον εχθρικόν στόλον τα Κερκυραϊκά πλοία μεμονωμένα, δύο απ’ αυτά ηυτομόλησαν αμέσως, ενώ εις άλλα πάλιν οι αποτελούντες τα πληρώματα ήλθαν εις χείρας μεταξύ των, και γενική επεκράτει αταξία. […].
74. […]. 79. […]. 80. […]. 81. [….] Ήλθαν επίσης εις τον ναόν της Ήρας, και αφού έπεισαν περί τους πενήντα από τους εκεί ικέτας να υποβληθούν εις δίκην, τους κατεδίκασαν όλους εις θάνατον. Οι περισσότεροι από τους ικέτας, όσοι δεν είχαν δεχθή να δικασθούν, βλέποντες τα γινόμενα, ήρχισαν ν’ αλληλοσκοτώνονται μέσα εις τον ίδιον τον ναόν. Μερικοί απηγχονίζοντο από τα δένδρα και άλλοι ηυτοκτόνουν όπως ημπορούσε ο καθείς. Ολόκληρον άλλωστε την εβδομάδα, κατά την οποίαν ο Ευρυμέδων με τα εξήντα πλοία του παρέμεινεν εκεί μετά την άφιξίν του, οι Κερκυραίοι εξηκολούθουν να φονεύουν όσους από τους συμπολίτας των εθεώρουν εχθρούς των, και μολονότι ισχυρίζοντο ότι καταδιώκουν μόνον εκείνους που ήθελαν να καταλύσουν το δημοκρατικόν πολίτευμα, πράγματι όμως μερικοί εφονεύθησαν προς ικανοποίησιν προσωπικών παθών, και άλλοι, οι οποίοι είχαν δανείσει χρήματα, από τους οφειλέτας των. Ημπορούσε κανείς να ίδη τον θάνατον υπό όλας του τας μορφάς. Καμμία από τας φρικαλεότητας που είναι συνήθεις εις τοιαύτας περιστάσεις δεν έλειψε και χειρότεραι ακόμη έλαβον χώραν. Διότι πατέρες εφόνευαν τα τέκνα των, και ικέται απεσπώντο από τους ναούς και εφονεύοντο πλησίον. Μερικοί μάλιστα απέθαναν εντός του ναού του Διονύσου, του οποίου αι θύραι απεφράχθησαν δια τοίχου.»

 Εισαγωγικά σχόλια για 82-83

• Η κρίση σταδιακά οδηγούσε σε ολοένα μεγαλύτερη και στο τέλος ανεπίστροφη εσωτερική πολιτική διαίρεση στην βάση καθεστωτικών και «ιδεολογικών» θέσεων που αναιρούσαν την πολιτειακή συνοχή, ροκάνιζαν την πολιτειακή νομιμοποίηση στα όμματα των πολιτών και διαιρούσαν εμφύλια την κοινωνία. Ο εμφύλιος πόλεμος όλων εναντίον όλων καθίστατο σταδιακά αναπόφευκτος.
• Εμπλοκή των υπόλοιπων ελληνικών κρατών ανάλογα με τα συμφέροντά τους ή όπως αυτοί τα έβλεπαν εν μέσω αστάθειας και αβεβαιότητας.
• Τυπολογία διαχρονικής αξίας για την ανθρώπινη φύση και τις προϋποθέσεις που προκαλούν ταλάντωσή της προς την μια ή άλλη κατεύθυνση και για τους λόγους που η εμφύλια κλιμάκωση καθίσταται ανεξέλεγκτη: «Ένεκα τωόντι εμφυλίων σπαραγμών, ενέσκηψαν εις τας πόλεις πολλαί και μεγάλαι συμφοραί, αι οποίαι παρουσιάζονται και θα εξακολουθήσουν να παρουσιάζωνται πάντοτε, εφόσον η ανθρωπίνη φύσις μένει η ιδία, φέρουν όμως βαρύτερον ή ελαφρότερον χαρακτήρα και διαφέρουν κατά την μορφήν, αναλόγως της μεταβολής των παρουσιαζομένων εκάστοτε περιστάσεων.» Ακριβώς, εδώ έχουμε ένα μείζον ζήτημα που έχουμε θίξει συχνά σε άλλες περιπτώσεις. Το εκκρεμές της ανθρώπινης φύσης κυμαίνεται. Όπως ήδη υπαινιχθήκαμε πιο πάνω η σταθεροποίησή του είναι υπόθεση εύρυθμης και εύτακτης λειτουργείας της Πολιτείας. Δεν υπάρχουν κακοί και καλοί άνθρωποι (δεν γνωρίζουμε και για όσους διαγνωστούν ιατρικά ως φρενοπαθείς υπάρχουν τα ψυχιατρεία). Τα κριτήρια πολιτικής ηθικής, η νομιμοποιητική διανεμητική δικαιοσύνη και οι νόμοι σταθεροποιούν με νόμους την συμπεριφορά και τις αποφάσεις διαφορετικά υπάρχουν κυρώσεις. Δεν γνωρίζουμε τις επιθυμίες, τα ψυχόρμητα και άλλα κριτήρια που διεγείρουν επιθυμίες και επιδιώξεις που ούτως ή άλλως κυμαίνονται παρά μόνο γνωρίζουμε εάν παραβιάζονται οι νόμοι που ορίζονται από όλους (να ορίζονται βέβαια από τους πολίτες όχι από ξένους). Για αυτό η συλλογική ενοχοποίηση των πολιτών και μιας κοινωνίας είναι πολιτικό έγκλημα και βασικά η ενσάρκωση του φασισμού που κορύφωσαν οι ναζί.
• Επειδή αυτό είναι ένα μείζον και κομβικό ζήτημα ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσεων και συμφορών που προκαλούν εισροές αμφισβήτησης, το τονίζουμε και το υπογραμμίζουμε: ΟΙ ταλαντώσεις της ανθρώπινης φύσης σταθεροποιούνται μέσα σε Πολιτειακές δομές με κοσμοθεωρητικό και ηθικό περιεχόμενο κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένο και νόμους η τήρηση των οποίων είναι υποχρεωτική για όλους.
• Ο Θουκυδίδης μας προσφέρει μια εξίσου σημαντική διαχρονική τυπολογία της διαλεκτικής σχέσης μεταξύ από την μια πλευρά της ασφάλειας, ευημερίας, κοινωνικής συνοχής και από την άλλη πλευρά του φαύλου κύκλου ανασφάλειας, φόβου, τρόμου, φτώχιας και συνεπαγόμενων ταλαντώσεων της ανθρώπινης φύσης προς απρόβλεπτες κατευθύνσεις: «Αλλ’ ο πόλεμος, αφαιρών ολίγον κατ’ ολίγον από τους ανθρώπους την καθημερινήν ευημερίαν, γίνεται διδάσκαλος βίαιος και τείνει ν’ αφομοιώση τας διαθέσεις των πολλών προς την παρούσαν αυτών κατάστασιν. Αι πόλεις λοιπόν ήρχισαν μαστιζόμεναι από στάσεις, και όσαι τυχόν περιέπιπταν εις αυτάς βραδύτερον, επειδή εμάνθαναν τα αλλαχού γινόμενα, εφιλοτιμούντο να υπερβάλουν εις εξεύρεσιν νέων επινοήσεων, δια της πολυμηχάνου υπουλότητος των επιθέσεών των και του πρωτοφανούς των εκδικήσεών των. Και κατήντησαν να μεταβάλουν αυθαιρέτως την καθιερωμένην σημασίαν των λέξεων, δια των οποίων δηλούνται τα πράγματα. Τω όντι η μεν παράλογος τόλμη εθεωρήθη ως ανδρεία, ετοίμη εις θυσίαν χάριν των πολιτικών ομοφρόνων, η προνοητική διστακτικότης ως εύσχημος δειλία, η σωφροσύνη ως πρόσχημα ανανδρίας, η δια κάθε τι σύνεσις ως θραδυκινησία.» Αυτή είναι μια διαχρονικής σημασίας περιγραφή και ερμηνεία των συνεπειών απουσίας Πολιτειακής τάξης / δικαιοσύνης και της συνεπαγόμενης ανάπτυξης της ιδιωτείας και των φυγόκεντρων τάσεων που εξαλείφουν τον πολιτικό πολιτισμό και επιστρέφουν ένα κράτος στην εποχή της βαρβαρότητας.
• Γράφει σε ένα άλλο σημείο ο Θουκυδίδης: «Καθόσον οι φατριαστικοί σύνδεσμοι δεν συνιστώντο χάριν αμοιβαίας βοηθείας, επί τη βάσει των κειμένων νόμων, αλλά χάριν ιδιοτελών σκοπών, αντιθέτων προς τους καθεστώτας νόμους. Και η προς αλλήλους εμπιστοσύνη ενισχύετο όχι τόσον δια των προς τους θεούς όρκων, όσον δια της από κοινού διαπράξεως εγκλημάτων.». Τις συμπράξεις, λοιπόν, δεν τις δημιουργούσε η πολιτική, οι κοινωνική έλεγχοι και η προσπάθεια όλων να συγκροτήσουν μια δομή διανεμητικής δικαιοσύνης και νομιμοποιημένων κοινωνικών ιεραρχιών. Προέρχονταν από σύνδρομα ιδιωτείας και συμμαχίες που σκοπό είχαν τη διάπραξη εγκλημάτων.
• Η ιδιωτεία είναι το θανατηφόρο δηλητήριο μιας Πολιτείας. Και για αυτό το θέμα ο Θουκυδίδης προσφέρει μια ανεκτίμητη περιγραφή και ερμηνεία του καθοδικού φαύλου κύκλου όταν η πολιτική εκλείπει και η ατομική ιδιοτέλεια κυριαρχεί με συνέπεια την Πολιτειακή αποδυνάμωση: «Οι περισσότεροι τωόντι άνθρωποι προτιμούν να είναι αχρείοι και να ονομάζωνται επιτήδειοι, παρά να είναι χρηστοί και να λέγωνται ευήθεις, και δια το τελευταίον τούτο μεν εντρέπονται, ενώ δια το πρώτον υπερηφανεύονται. Αιτία όλων αυτών ήτο η δίψα της εξουσίας, την οποίαν γεννά η πλεονεξία και η φιλαρχία, και το φατριαστικόν πνεύμα, το οποίον εκτρέφουν τα δύο αυτά πάθη, εις όσους περιπέσουν άπαξ εις φατριαστικάς έριδας.». Έτσι έχουμε κλιμάκωση τάσης προς βαρβαρότητα και ιδιωτεία λόγω απουσίας Πολιτειακής τάξης/δικαιοσύνης: «Αγωνιζόμενοι, εξ άλλου, να υποσκελίσουν αλλήλους με κάθε μέσον, ετόλμησαν τα τερατωδέστερα πράγματα»
• Τι σημαίνει, πιο συγκεκριμένα η κατεδάφιση της Πολιτειακής τάξης/δικαιοσύνης: «Τοιουτοτρόπως, ένεκα των εμφυλίων σπαραγμών, όλαι αι μορφαί της μοχθηρίας ενεφανίσθησαν εις τον Ελληνικόν κόσμον. Η αγαθότης, η οποία συνδέεται στενώς με την ευγένειαν του χαρακτήρος, κατεγελάτο τόσον, ώστε εξηφανίσθη, ενώ επεκράτησεν ο πλήρης δυσπιστίας αμοιβαίος ανταγωνισμός, καθόσον δεν υπήρχε τίποτε που να ημπορή να οδηγήση εις συνδιαλλαγήν, ούτε υποσχέσεις πανηγυρικαί, ούτε όρκοι φοβεροί. Έκαστος, εφόσον ήτο ισχυρότερος, σκεπτόμενος πόσον απελπιστικώς αναξιόχρεοι ήσαν αι διδόμεναι εγγυήσεις, ελάμβανε τ’ αναγκαία δια την ασφάλειάν του μέτρα, χωρίς να ημπορή να στηριχθή εις άλλους. Και οι έχοντες ασθενεστέραν την αντίληψιν επεκράτουν ως επί το πλείστον.»

82. Εις τοιαύτας υπερβολάς ωμότητος έφθασεν ο εμφύλιος σπαραγμός, ο οποίος εθεωρήθη ακόμη ωμότερος της πραγματικότητος, λόγω του ότι υπήρξεν ο πρώτος. Διότι βραδύτερον τουλάχιστον, όλος σχεδόν ο Ελληνικός κόσμος συνεταράχθη, καθόσον ο ανταγωνισμός των αρχηγών των δημοκρατικών και των ολιγαρχικών, εις τας διαφόρους πόλεις, αποτέλεσμα είχεν οι μεν πρώτοι να επικαλούνται την βοήθειαν των Αθηναίων, οι δε δεύτεροι των Λακεδαιμονίων. Και εν καιρώ μεν ειρήνης ούτε πρόφασιν είχαν ούτε διάθεσιν να επικαλούνται την επέμβασίν των. Τώρα όμως που αι δύο αυταί πόλεις ευρίσκοντο εις πόλεμον, και οι δημοκρατικοί και οι ολιγαρχικοί των άλλων πόλεων επεδίωκαν βιαίας πολιτικάς μεταβολάς, εύρισκαν ευκόλως την ευκαιρίαν να εξασφαλίζουν συγχρόνως την βοήθειαν των συμμάχων, δια να κατατροπώσουν τους αντιπάλους των, και με το ίδιον μέσον ενισχυθούν οι ίδιοι. Ένεκα τωόντι εμφυλίων σπαραγμών, ενέσκηψαν εις τας πόλεις πολλαί και μεγάλαι συμφοραί, αι οποίαι παρουσιάζονται και θα εξακολουθήσουν να παρουσιάζωνται πάντοτε, εφόσον η ανθρωπίνη φύσις μένει η ιδία, φέρουν όμως βαρύτερον ή ελαφρότερον χαρακτήρα και διαφέρουν κατά την μορφήν, αναλόγως της μεταβολής των παρουσιαζομένων εκάστοτε περιστάσεων. Διότι εν καιρώ μεν ειρήνης και ευημερίας και αι πόλεις και οι ιδιώται διαπνέονται από ευγενέστερα αισθήματα, καθόσον δεν περιπίπτουν υπό την πίεσιν αναποτρέπτων αναγκών. Αλλ’ ο πόλεμος, αφαιρών ολίγον κατ’ ολίγον από τους ανθρώπους την καθημερινήν ευημερίαν, γίνεται διδάσκαλος βίαιος και τείνει ν’ αφομοιώση τας διαθέσεις των πολλών προς την παρούσαν αυτών κατάστασιν. Αι πόλεις λοιπόν ήρχισαν μαστιζόμεναι από στάσεις, και όσαι τυχόν περιέπιπταν εις αυτάς βραδύτερον, επειδή εμάνθαναν τα αλλαχού γινόμενα, εφιλοτιμούντο να υπερβάλουν εις εξεύρεσιν νέων επινοήσεων, δια της πολυμηχάνου υπουλότητος των επιθέσεών των και του πρωτοφανούς των εκδικήσεών των. Και κατήντησαν να μεταβάλουν αυθαιρέτως την καθιερωμένην σημασίαν των λέξεων, δια των οποίων δηλούνται τα πράγματα. Τωόντι η μεν παράλογος τόλμη εθεωρήθη ως ανδρεία, ετοίμη εις θυσίαν χάριν των πολιτικών ομοφρόνων, η προνοητική διστακτικότης ως εύσχημος δειλία, η σωφροσύνη ως πρόσχημα ανανδρίας, η δια κάθε τι σύνεσις ως θραδυκινησία. Η τυφλή παραφορά εκρίθη ως ανδρική αρετή, ενώ η χάριν ασφαλείας περαιτέρω σκέψις ως εύσχημος πρόφασις υπεκφυγής. Ο τα πάντα επικρίνων και τους πάντας κακολογών εθεωρείτο άξιος εμπιστοσύνης εις κάθε περίστασιν, ενώ ο αντιτιθέμενος προς αυτόν, ύποπτος. Ο στήνων επιτυχή παγίδα εθεωρείτο άνθρωπος ευφυής, αλλά πολύ περισσότερον ικανός, ο οσφραινόμενος εγκαίρως αυτήν. Ενώ εκείνος που εφρόντιζε να μην ευρεθή εις την ανάγκην να κάμη ούτε το εν, ούτε το άλλο, εθεωρείτο διαλυτής του κόμματος και πανικόβλητος απέναντι των αντιπάλων. Με μίαν λέξιν, ο προτρέχων άλλου εις την διάπραξιν κακού εκρίνετο άξιος επαίνων, καθώς και ο παρακινών άλλον εις διάπραξιν κακού, το οποίον εκείνος δεν είχε διανοηθή. Και ο ίδιος άλλωστε ο συγγενικός ακόμη δεσμός εθεωρήθη ολιγώτερον στενός του μεταξύ πολιτικών ομοφρόνων δεσμού, διότι οι τελευταίοι ήσαν προθυμότεροι εις το να τολμήσουν κάθε τι χωρίς δισταγμόν. Καθόσον οι φατριαστικοί σύνδεσμοι δεν συνιστώντο χάριν αμοιβαίας βοηθείας, επί τη βάσει των κειμένων νόμων, αλλά χάριν ιδιοτελών σκοπών, αντιθέτων προς τους καθεστώτας νόμους. […] Αλλ’ εκείνος, ο οποίος, δοθείσης ευκαιρίας, πρώτος ανέκτα το θάρρος του, εάν έβλεπε τον αντίπαλον απροφύλακτον, εξεδικείτο με μεγαλυτέραν ευχαρίστησιν, λόγω του ότι εξηπάτα την προς τον όρκον εμπιστοσύνην του αντιπάλου του, παρά εάν εξεδικείτο παλληκαρίσια. Διότι υπελόγιζεν ότι εκτός του πλεονεκτήματος της ασφαλείας, εκέρδιζε και το βραβείον της επιτηδειότητος αφού επεκράτησε δι’ απάτης. Οι περισσότεροι τωόντι άνθρωποι προτιμούν να είναι αχρείοι και να ονομάζωνται επιτήδειοι, παρά να είναι χρηστοί και να λέγωνται ευήθεις, και δια το τελευταίον τούτο μεν εντρέπονται, ενώ δια το πρώτον υπερηφανεύονται. Αιτία όλων αυτών ήτο η δίψα της εξουσίας, την οποίαν γεννά η πλεονεξία και η φιλαρχία, και το φατριαστικόν πνεύμα, το οποίον εκτρέφουν τα δύο αυτά πάθη, εις όσους περιπέσουν άπαξ εις φατριαστικάς έριδας. Διότι οι αρχηγοί των φατριών εις τας διαφόρους πόλεις, προβάλλοντες εκατέρωθεν εύηχα συνθήματα, οι δημοκρατικοί την πολιτικήν ενώπιον του νόμου ισότητα του πλήθους, οι ολιγαρχικοί την σώφρονα αριστοκρατίαν, λόγω μεν υπηρέτουν τα κοινά, πράγματι όμως καθίστων αυτά βραβείον του προσωπικού των ανταγωνισμού. Αγωνιζόμενοι, εξ άλλου, να υποσκελίσουν αλλήλους με κάθε μέσον, ετόλμησαν τα τερατωδέστερα πράγματα. […] Και ήσαν έτοιμοι να κορέσουν τον πόθον της αμέσου εκδικήσεως, είτε δι’ αδίκων καταδικών, είτε επιβαλλόμενοι δια της βίας. Και ενώ καμμία από τας δύο μερίδας δεν ενεπνέετο από αισθήματα ευσεβείας, εκείνοι που κατώρθωναν να συγκαλύψουν απεχθείς πράξεις υπό ωραίους λόγους επηνούντο πολύ περισσότερον. Οι πολίται, εξ άλλου, όσοι δεν ανήκαν εις καμμίαν από τας δύο μερίδας, έπιπταν θύματα και των δύο, είτε διότι ηρνούντο ν’ αγωνισθούν παρά το πλευρόν των, είτε διότι τους εφθόνουν δια την ακίνδυνον και ήσυχον ζωήν που εζούσαν.
83. Τοιουτοτρόπως, ένεκα των εμφυλίων σπαραγμών, όλαι αι μορφαί της μοχθηρίας ενεφανίσθησαν εις τον Ελληνικόν κόσμον. Η αγαθότης, η οποία συνδέεται στενώς με την ευγένειαν του χαρακτήρος, κατεγελάτο τόσον, ώστε εξηφανίσθη, ενώ επεκράτησεν ο πλήρης δυσπιστίας αμοιβαίος ανταγωνισμός, καθόσον δεν υπήρχε τίποτε που να ημπορή να οδηγήση εις συνδιαλλαγήν, ούτε υποσχέσεις πανηγυρικαί, ούτε όρκοι φοβεροί. Έκαστος, εφόσον ήτο ισχυρότερος, σκεπτόμενος πόσον απελπιστικώς αναξιόχρεοι ήσαν αι διδόμεναι εγγυήσεις, ελάμβανε τ’ αναγκαία δια την ασφάλειάν του μέτρα, χωρίς να ημπορή να στηριχθή εις άλλους. Και οι έχοντες ασθενεστέραν την αντίληψιν επεκράτουν ως επί το πλείστον. Διότι, φοβούμενοι, ως εκ της ιδικής των ανεπαρκείας και της ευφυΐας των αντιπάλων των, μήπως όχι μόνον ηττηθούν κατά την συζήτησιν, αλλά και ένεκα της ευστροφίας του πνεύματος των τελευταίων πέσουν πρώτοι θύματα των μηχανορραφιών των, έφθαναν τολμηρώς μέχρις εγκλήματος. Ενώ εκείνοι, επειδή ένεκα καταφρονήσεως των αντιπάλων των ενόμιζαν ότι ημπορούν εγκαίρως ν’ αντιληφθούν τους σκοπούς των, και ότι δεν υπάρχει ανάγκη να επιδιώξουν δια της δυνάμεως ό,τι ηδύνατο να επιτευχθή δια της ευφυΐας, κατελαμβάνοντο απροφύλακτοι και εφονεύοντο ως επί το πλείστον.»

Μερικά ακόμη σχόλια για την ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΗ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ. Τα αίτια της κρατικής αποδυνάμωσης και της υπονόμευσης της Πολιτειακής νομιμότητας, της ευημερίας, την δημοκρατίας, της ασφάλειας και της ελευθερίας

Η ευημερία, η δικαιοσύνη, η δημοκρατία, η ελευθερία, η ασφάλεια και η κοινωνική συνοχή των μελών μιας κοινωνικής οντότητας είναι συνάρτηση μερικών αξονικών παραγόντων και κριτηρίων τα οποία εν μέρει έχουν ήδη θιγεί και συνοψίζονται εδώ.

• Α) Κοινωνικής συνοχής και κοινωνικής συσπείρωσης γύρω από κοσμοθεωρητικές παραδοχές και ηθικά κριτήρια δικαιακά θεμελιωμένα. Η Πολιτειακή νομιμότητα είναι εδραία και η Πολιτεία συνεκτική και ισχυρή όταν η ηθική και το δίκαιο που συγκροτούν τις δομές του οικείου συστήματος διανεμητικής δικαιοσύνης διασφαλίζει μια σταθερή και κοινωνικοπολιτικά εδραιωμένη και νομιμοποιημένη εσωτερική τάξη. Αυτό συνεπάγεται, μεταξύ άλλων, κοινωνικές ιεραρχίες που αναζητούν την χρυσή τομή μεταξύ παραγωγικότητας/αποτελεσματικότητας, αλληλεγγύης, αξιοκρατίας, κοινωνικής αποδοχής, ιδιοκτησίας, σχέσης κατανάλωσης/αποταμίευσης/επένδυσης και διασφάλιση πόρων επαρκών για την συγκρότηση εθνικής ασφάλειας στο εξ ορισμού ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα. Έτσι νοούμενη η πολιτική συγκρότηση είναι ένα άθλημα κοινού κατ’ αλήθειαν βίου και ένα άθλημα συλλογικής αναζήτησης κοινού τρόπου ζωής. Είναι συνάμα άθλημα και σχοινοβασία. Κάθε εισροή αλλότριων συμφερόντων και κάθε επιβολή αποφάσεων έξωθεν υποκινούμενων προκαλεί αστάθεια και τελικά πτώση.
• Β) Απαιτείται τόσο σωστή κατανόηση των προϋποθέσεων της πολιτειακής συγκρότησης και συγκράτησης όσο και των προϋποθέσεων του εθνοκρατοκεντρικού διεθνούς συστήματος. Η κατανόηση της διεθνούς πολιτικής είναι προϋπόθεση χάραξης σωστών στρατηγικών επιλογών που είναι συμβατές με την εθνική ασφάλεια και την συλλογική ελευθερία των πολιτών. Χωρίς εθνική ασφάλεια και εθνική ανεξαρτησία δεν διασφαλίζεται η δημοκρατία, η ευημερία, η κοινωνική συνοχή και οι οικονομικές δραστηριότητες. Όπως βλέπουμε και στην κλασική εποχή όπου και το Παράδειγμα και τα αξιώματα κάθε κρατοκεντρικού διεθνούς συστήματος με υποκίνηση ξένων ροκανίστηκαν η κοινωνικοπολιτική ενότητα και ο στρατηγικός προσανατολισμός των Κερκυραίων. Η εθνική στρατηγική πάντοτε και πολύ περισσότερο σήμερα απαιτεί προσεγγίσεις διαφύλαξης της διάβρωσης των μελών της κοινωνίας κατά στρατηγικών «soft power» άλλων κρατών. Ακριβώς, soft power λέγεται στις μέρες μας ένας μεγάλος τομέας της εθνικής στρατηγικής των κρατών όταν μεθοδεύεται η πολιτικοανθρωπολογική διάβρωση των κοινωνιών άλλων κρατών («φίλων» και «εχθρών»).
• Γ) Μεταξύ άλλων, soft power σημαίνει:
  • Εξαγορές συνειδήσεων κάθε είδους όσων Εφιαλτικά κινούμενοι είναι έτοιμοι να βλάψουν τα συμφέροντα του οικείου κράτους προς όφελος κάποιου άλλου,
  • Επικοινωνιακά παραμυθιάσματα.
  • Παραπληροφόρηση κάθε είδους.
  • Πολιτική παραπλάνηση εκ μέρους ξένων και εγχώριων πραιτοριανών τους.
  • Πνευματικό/πολιτικό αποκοίμισμα μερίδων της κοινωνίας. 5. Προβοκατόρικη  εξώθηση προς αποφάσεις και στάσεις που εξυπηρετούν συμφέροντα άλλων κρατών.

Στην σύγχρονη εποχή το κυριότερο εργαλείο soft power των κρατών είναι αγράμματοι, ημιμαθείς, παρασιτικά ζώντες σε χώρους της «επιστήμης» (δήθεν επιστήμης), ασθενείς ψυχές που παρασύρονται εύκολα ή εκβιάζονται ποικιλότροπα, παραδόπιστοι και χρήσιμοι ηλίθιοι κάθε είδους και απόχρωσης. Όλα αυτά και πολλά άλλα εισρέουν στην δίνη του διακρατικού ανταγωνισμού και για τα οργανωμένα κράτη χρησιμοποιούνται με τρόπο που τα εντάσσει στον σχεδιασμό και εφαρμογή της εθνικής στρατηγικής.

• Δ) Όταν παρατηρούνται τα πιο πάνω σταδιακά η Πολιτεία εκμηδενίζεται, η Πολιτειακή νομιμότητα αποδυναμώνεται και τα θεμέλια του κράτους ροκανίζονται και υπό κάποιες προϋποθέσεις καταρρέει. Η Πολιτειακή νομιμότητα είναι το κρισιμότερο ζήτημα συνοχής και ισχύος που διασφαλίζει τόσο την εύτακτη και εύρυθμη κοινή ζωή (δηλαδή την τήρηση των νόμων) όσο και την εξωτερική τάξη (δηλαδή την ασφάλεια της εθνικής επικράτειας). Η εξουσία βρίσκεται ανά πάσα στιγμή υπό την νομιμοποιητική αίρεση των μελών της κοινωνίας. Ιδεατές καταστάσεις δεν υπήρξαν και ποτέ δεν θα υπάρξουν. Οδύσσεια είναι η ζωή των κρατών και των ανθρώπων. Πλην υπάρξει μια κρίσιμη νομιμοποιητική βάση που καθιστά τις διανεμητικές εξουσίες των κυβερνώντων κοινωνικά παραδεκτές και εμπράγματα αποδεκτές. Η εξεζητημένη επιβολή διεφθαρμένων ή ξενόδουλων κυβερνητών έχει πάντα τα όριά της. Όσο οι αντοχές της κοινωνίας φθάνουν στα όριά τους και όσο οι ξένοι παίρνουν το πάνω χέρι στις εγχώριες αποφάσεις τόσο περισσότερο υπονομεύεται η Πολιτειακή ύπαρξη.
• Ε) Η Πολιτεία κλασικά και σωστά νοούμενη δεν είναι μια υλιστική δομή αλλά η ενσάρκωση τόσο του πνευματικού κόσμου όσο και του αισθητού κόσμου των μελών μιας κοινωνικής οντότητας, καθώς και του τρόπου που τα δύο συνδέονται. Ο κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένος τρόπος ζωής που καθημερινά σμιλεύεται, ρυθμίζεται κανονιστικά και διαιωνίζει ένα έθνος, είναι ακριβώς ο άξονας της Πολιτειακής ζωής. Η Πολιτική που το επιτυγχάνει, εξάλλου, είναι η σύμμειξη και μέθεξη των πνευματικών και των αισθητών των μελών της κοινωνίας σε μια διαρκή αναζήτηση του κατ’ αλήθειαν κοινού βίου και του συμβατού με αυτή κοινού τρόπου ζωής. Η αναζήτηση της κοινής αλήθειας ατόμων διαφορετικής ανθρωπολογικής ιδιοσυστασίας είναι ένα διαρκές άθλημα και η σταθεροποίηση μιας Πολιτειακής νομιμότητας είναι μια διαρκής ριψοκίνδυνη σχοινοβασία. Αυτά ήταν πάντα το Κοινωνικό και Πολιτικό γεγονός που διαμορφώνει τις βαθμίδες πολιτικού πολιτισμού, αυτά είναι αυτά πάντα θα είναι. Τα υπόλοιπα είναι θεοκρατικές ή ιδεολογικές εσχατολογίες που συνήθως σερβίρεται σε άτυχους ή ευκολόπιστους. Εσωτερικά και εξωτερικά λάθη οδηγούν στην πτώση. Καταμαρτυρούμενα τόσο συχνά παλαιόθεν και στις μέρες μας. Η Πολιτειακή νομιμότητα δεν αφορά άψυχα όντα ή υλικά αντικείμενα. Τα μέλη μιας κοινωνίας είναι ανθρώπινες ετερότητες απέραντης ανθρωπολογικής ποικιλομορφίας. Ο ψυχικοπνευματικός πυρήνας που προσδιορίζει κάθε μια ξεχωριστή ανθρώπινη Ύπαρξη, όπως ήδη υπαινιχθήκαμε, είναι εξ ορισμού αγνώστων ιδιοτήτων. Οτιδήποτε άλλο είναι προϊόν ευφάνταστων κοινωνικών ψυχολόγων που ψάχνουν για συνταγές ανθρώπινης συμπεριφοράς. Δεν υπάρχει συνταγή για την ανθρώπινη συμπεριφορά. Εάν μια συνταγή υπάρχει είναι: Πολιτική δημοκρατικά προσανατολισμένη και πολιτικά συγκροτημένη και διαρκής πάλη για συμβατότητα μεταξύ της Πολιτειακής νομιμότητας και των κανονιστικών ρυθμίσεων της πολιτειακής διακυβέρνησης. Η ανθρώπινη φύση κάθε μιας ανθρώπινης οντότητας είναι πολιτικά πολιτισμένη όταν είναι ενταγμένη μέσα σε ένα Πολιτειακό πλαίσιο κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένο και διαρκώς σμιλευμένο από την Πολιτική διαδικασία. Το νόμιμο δεν είναι πάντα νομιμοποιημένο και η νομιμότητα εντός της Πολιτείας συναρτάται με την συμβατότητα και των δύο με το άθλημα της σύμμειξης και μέθεξης πνευματικών και αισθητών στο πλαίσιο της πολιτικής. Όσο περισσότερο διίστανται τόσο πιο ασταθής και ευάλωτη είναι η Πολιτεία και τόσο περισσότερο είναι τρωτή σε εξωτερικές εισροές ανταγωνιστικών κρατών.

Απαιτείται να επιμείνουμε στο γεγονός ότι ανεξαρτήτως ιδιοτήτων της ανθρώπινης φύσης (καλή, κακή, αγγελική, διαβολική κα οτιδήποτε ενδιάμεσο) τα ανθρώπινα ενεργήματα ταλαντώνονται πάνω σε ένα εκκρεμές με τρόπο αστάθμητο και απρόβλεπτο. Η ανθρώπινη φύση για να είναι πολιτικά ενταγμένη και γι’ αυτό πολιτισμένη απαιτείται το άτομο-πολίτης να πειθαρχεί στην ισχύουσα τάξη. Η ισχύουσα τάξη είναι ποικίλων βαθμίδων νομιμοποίησης ανάλογα και αντίστοιχα με τις βαθμίδες δημοκρατικής συγκρότησης. Η επισήμανση αυτή καμιά σχέση δεν έχει με τους ορισμούς που κάνουν τα μοντερνιστικά ιδεολογικά δόγματα για την δημοκρατία. Δημοκρατία εδώ νοείται κλασικά και γι’ αυτό ορθολογιστικά. Δημοκρατία σημαίνει ο πολίτης να ασκεί τον ρόλο του εντολέα επί της εντολοδόχου εξουσίας. Όσο μεγαλύτερος είναι αυτός ο ρόλος του εντολέα τόσο περισσότερη δημοκρατία έχουμε και με προσανατολισμό που συντελεί κατατείνει στην κορύφωση και στην πραγμάτωση της πολιτικής ελευθερίας. Η Ιθάκη είναι η καθολική ελευθερία υπό συνθήκες εθνικής ανεξαρτησίας. Αυτό το ζωντανό άθλημα, ζωντανών ανθρώπων που επιδιώκει σταθερό κοσμοθεωρητικό, ηθικό και δικαιακό περιβάλλον δεν υπακούει σε ιδεολογικές τυπολογίες παρά μόνο απαιτείται να είναι συμβατό με τις ανά πάσα στιγμή προϋποθέσεις της συλλογικής κοινωνικής ιδιοσυστασίας μιας κοινωνικής οντότητας. Προϋποθέσεις που διαρκώς σμιλεύονται και εξελίσσονται.

Η ισχύουσα τάξη είναι στέρεη όταν πέραν μιας αποδεκτής/παραδεκτής σχέσης εντολέα πολίτη και εντολοδόχου εξουσίας υπάρχουν νομιμοποιημένες διαδικασίες εσωτερικών αλλαγών σύμφωνα με την πολιτική διάδραση και τις πολιτικές αποφάσεις. Πολιτικές αποφάσεις, οι οποίες, για να τηρούνται πρέπει να εκπληρώνουν τους κοινούς εθνικούς σκοπούς. Αλληθώρισμα της πολιτικής ηγεσίας ή και κάποιων παρασυρμένων πολιτών προς ξένα συμφέροντα οδηγεί πάντα σε μεγάλα προβλήματα.

Ακόμη, αλληθώρισμα που οφείλεται σε εσχατολογικά ιδεολογικά δόγματα έχει ως αποτέλεσμα ότι αντί ακλόνητης προσκόλλησης στις έσχατες πολιτειακές λογικές μερικοί προσδοκούν έσχατους τόπους ιδεολογικά-διεθνιστικά προσδιορισμένους που ποτέ δεν υπήρξαν, δεν υπάρχουν και ποτέ δεν θα υπάρξουν. Οι διεθνισμοί και οικουμενισμοί ήταν πάντα μεταμφίεση ηγεμονικών αξιώσεων ισχύος.

Για να παραφράσουμε τον μεγάλο και ποιητικό Αλεξανδρινό πολιτικό φιλόσοφο, η Πόλις πάντα ακολουθεί όλους τους πολίτες. Άλλους τόπους δεν θα βρουν όπου και να πάνε ότι και να κάνουν. Πλην δεν ακούνε όλοι την βοή των επερχόμενων γεγονότων εάν η πίστη και η νομιμοφροσύνη στην οικεία Πολιτεία αποδυναμωθεί και διαβρωθεί.

Η Πολιτειακή νομιμότητα είναι κοινωνικοπολιτικά νομιμοποιημένη όταν υπάρχει συμβατότητα μεταξύ των πολιτειακών δομών διακυβέρνησης και της συνισταμένης της κοινής θέλησης των μελών της κοινωνίας. Αυτό απαιτεί τόσο εθνική ανεξαρτησία που διασφαλίζεται με μια ορθολογιστική εθνική στρατηγική που εκτιμά σωστά τις προϋποθέσεις της διεθνούς πολιτικής όσο και διαρκή πάλη για την σμίλευση εσωτερικής συνοχής δικαιακά θεμελιωμένης. Το δικαιακά σημαίνει διαρκή συγκρότηση νομιμοποιημένων νομικών κανόνων ρύθμισης του προαναφερθέντος κατ’ αλήθειαν κοινού βίου.

Το δίκαιο και ευνομία/ευταξία.

 Η νομιμοποίηση της τάξης και του δικαίου που την ορίζει εξαρτάται από την «δικαιοσύνη». Η αντίληψη περί δικαιοσύνης του κάθε ατόμου, είναι, πολύ φυσιολογικά, διαφορετική από κάθε άλλου ατόμου. Η συλλογική κρατούσα αντίληψη δικαιοσύνης κάθε στιγμής προσδιορίζει το δίκαιο και την τάξη κάθε στιγμής και συμψηφίζει τις ατομικές αντιλήψεις δικαιοσύνης. Αυτός ο συμψηφισμός και η σταθεροποίηση νομιμοποιημένου δικαίου και νομιμοποιημένης τάξης, υπαινιχθήκαμε πιο πάνω, συναρτάται με το ανά πάσα στιγμή Πολιτειακό «σύστημα» διανεμητικής δικαιοσύνης που σμιλεύει διαρκώς, σταθεροποιεί και αλλάζει από την Πολιτική που αναπτύσσεται εντός της Πολιτείας. Η ιδιωτεία ροκανίζει την Πολιτεία και το αντίστροφό της, δηλαδή ο βαθμός ένταξης της ατομικής ζωής στην Πολιτειακή ζωή δυναμώνει το κράτος.

Όποιος νομίζει ότι τα πιο πάνω είναι εύκολα και γραμμικά είναι τουλάχιστον πολιτικά ανεύθυνος. Όποιος με αποφάσεις, ιδιαίτερα αυτές που επιβάλλουν ή υποβάλλουν ξένοι, ροκανίζει την Πολιτειακή νομιμότητα εγκληματεί κατά της Πολιτείας.

Η Πολιτειακή νομιμότητα δεν είναι οι νόμοι με την στενή νομική έννοια του όρου. Είναι κάτι πάρα πολύ βαθύτερο. Είναι το πνεύμα που διαχέει και διαποτίζει τους πάντες ενισχύοντας την πίστη, την νομιμοφροσύνη στο κράτος και την φιλοπατρία. Είναι το συμφέρον του καθενός που, για να παραφράσουμε τον Θουκυδίδη, αποτελεί την μεγαλύτερη γέφυρα μεταξύ ανθρώπων και κρατών. Είναι τόσο το πνευματικό όσο και το υλικό συμφέρον όπως το αντιλαμβάνεται ο καθείς και που τελικά όλοι μαζί αποφασίζουν να το επιδιώξουν στο εσωτερικό μιας Πολιτείας. Είναι οι προϋποθέσεις εσωτερικής τάξης που επιτρέπει την απόλαυση της συμπεφωνημένης διανεμητικής δικαιοσύνης και είναι το αίσθημα ασφάλειας ότι η εθνική ανεξαρτησία, δηλαδή η συλλογική ελευθερία μιας κοινωνίας, δεν κινδυνεύει.

Σε τελευταία ανάλυση, ένας και μοναδικός τρόπος υπάρχει να οριστεί η Ελευθερία με όρους πολιτικού πολιτισμού. Ελευθερία είναι το δικαίωμα απόλαυσης της ανθρωπολογικής ιδιοσυστασίας του ατόμου και της κοινωνίας. Η απόλαυση αυτή σημαίνει δυνατότητα αυτεξούσιας αυτοδιάθεσης και πολιτικής αυτό-θέσπισης, κάτι που διόλου τυχαία όλα τα κράτη μαζί συμφώνησαν ότι διασφαλίζεται εάν και όταν διασφαλίζεται η εσωτερική και εξωτερική κυριαρχία (Υψηλές Αρχές του διεθνούς δικαίου στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ). Είναι η κοινή κοσμοθεωρία όλων των Εθνών, δηλαδή η Εθνική Ανεξαρτησία. Στην κλασική εποχή ονομαζόταν το ιδεώδες της ανεξαρτησίας και αποτελούσε την μια όψη του ίδιου νομίσματος και προϋπόθεση της πολιτειακής δημοκρατίας, ευημερίας και ασφάλειας.

Η διάβρωση των κοσμοθεωρητικών παραδοχών από λανθασμένες ή ξενόδουλες αποφάσεις που υπηρετούν αλλότρια συμφέροντα και η πρόκληση ασυμβατότητας μεταξύ των νομικών ρυθμίσεων και Πολιτειακής νομιμότητας πλήττει τον πυρήνα των έσχατων λογικών της Πολιτείας και θίγει θανάσιμα το έσχατο συμφέρον επιβίωσης. Το συμφέρον επιβίωσης ασφαλώς και είναι έσχατο και προϋπόθεση αυτοσυντήρησης είναι να εδράζεται πάνω σε μια ακλόνητη Πολιτειακή νομιμότητα. Ακόμη και όταν αυτές οι προϋποθέσεις υπάρχουν, όμως, η απουσία αποτελεσματικής στρατηγικής οδηγεί στην κατεδάφιση όπως συνέβη στην Κέρκυρα αλλά και σε χιλιάδες άλλες πολιτείες έκτοτε.

Τα μέλη της κοινωνίας μιας Πολιτείας φέρουν μεγάλη ευθύνη για την διαφύλαξη της Πολιτειακής νομιμότητας με την ευρύτερη, βαθύτερη και πρωτίστως πολιτική έννοια του όρου. Ιδιαίτερα όταν οι νόμοι ψηφίζονται κατ’ εντολή ξένων και συνοδεύονται από ύπουλες πνευματικές διαβρώσεις κάθε είδους. Όταν επίσης η ψήφιση συνοδεύεται από εκφοβισμούς και εκβιαστικά διλήμματα που υποθηκεύουν την πολιτική Ελευθερία και την Εθνική Ανεξαρτησία και θέτουν σε κίνδυνο την κρατική Επικράτεια που προβλέπουν οι πρόνοιες του διεθνούς δικαίου. Οι πολίτες, κατ’ ουσία, καμιά συμμετοχή δεν έχουν εάν αυτοί οι αντί-Πολιτειακοί νόμοι κατεδαφίζουν την κοινωνία, θρέφουν εμφύλια σύνδρομα, ενθαρρύνουν την ιδιωτεία και ενθαρρύνουν την ακύρωση της εθνικής ανεξαρτησίας. Το τι συνέβη στην Κέρκυρα στην κλασική εποχή και τα αίτια που το προκάλεσαν απαιτείται να είναι πάντα στο νου όταν η Οδύσσεια των μελών μιας κοινωνίας μέσα στο κρατικό καράβι που προσανατολισμό έχει ή πρέπει να έχει την Ιθάκη της καθολικής ελευθερίας υπό συνθήκες εθνικής ανεξαρτησίας.

Μερικές συναφείς σύντομες παρεμβάσεις

 Σημείωση. Το ζήτημα του μοντερνισμού-μεταμοντερνισμού εξετάζεται εκτενώς στα κεφάλαια 4 και 5 του Κοσμοθεωρία των Εθνών.

• «Εσχατολογικό ιδεολογικό δηλητήριο και πολιτική θεολογία versus Αριστοτελική πολιτική σκέψη» https://wp.me/p3OlPy-1Ku
• ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΈΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΎ ΚΑΙ Η ΚΑΤΆΛΗΞΉ ΤΟΥ: ΚΑΤΕΞΟΥΣΙΑΣΜΟΣ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΩΝ,ΤΟΚΟΓΛΥΦΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΚΡΑΤΩΝhttp://wp.me/p3OqMa-138
• ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΡΟΚΑΝΙΖΟΥΝ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΑ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΛΗΓΟΥΝ ΣΕ ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΚΔΟΧΗ ΤΩΝ ΣΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΟΜΟΡΡΩΝ http://wp.me/p3OlPy-1kS
• ΤΑ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΑ ΣΟΔΟΜΑ ΚΑΙ ΓΟΜΟΡΡΑ, Η «ΚΟΣΜΟΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ» και συνθήκες που την κατεδαφίζουν. http://wp.me/p3OlPy-1bQ–  http://wp.me/p3OqMa-15l
• ΟΛΙΓΑΡΧΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ, ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ, ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ, ΔΕΣΠΟΤΕΙΑ VERSUS ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ / ΙΣΧΥΡΕΣ… http://wp.me/p3OlPy-10O 
• Μαζικοπαραγωγή, μαζικοκατανάλωση, αστικοποίηση, ανθρωπολογική συρρίκνωση, «δενδρο-φοβιά», «φυλλο-φοβία», «φύση-φοβία». https://wp.me/paSdey-ZS
• «Θεοφάνεια versus μηδενισμός»: Το αντί-πνευματικό και εθνομηδενιστικό μείγμα της συμφοράς των νεοελλήνων και όχι μόνο (προστέθηκε δοκίμιο για τον μεταμοντερνισμό) https://wp.me/paSdey-4ID
• https://wp.me/p3OqMa-1wa
• Η ΜΕΓΑΛΗ ΚΟΝΔΥΛΕΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ ΠΑΛΗΣ ΠΟΥ ΠΑΓΙΔΕΥΣΕ ΤΗ ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΟΔΗΓΗΣΕ ΣΤΟΝ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟ http://wp.me/p3OlPy-ZB 
• Μοντερνισμός, το ιδεολογικό φαινόμενο και η μεταμοντέρνα διολίσθηση προς τα ανθρωπολογικά Σόδομα και Γόμορρα. http://wp.me/p3OlPy-Zv 
• ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ ΜΠΕΡΔΕΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΕΘΝΙΚΟΎ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ http://wp.me/p3OlPy-Vv 
• Προσανατολιστική πολιτική σκέψη Ομηρικών προδιαγραφών. Όμηρος, Θουκυδίδης, Αριστοτέλης, Καβάφης, Ιθάκη, Πατρίδα https://wp.me/p3OqMa-1qL
• Ο πολιτικός στοχασμός, οι κλασικοί, οι σύγχρονοι, το «ταξίδι» και ο Καβάφης https://wp.me/p3OqMa-1yz
• Η Εθνική Ανεξαρτησία ως η κοινή Κοσμοθεωρία όλων των Εθνών και η Ελληνική Επανάσταση του 1821 https://wp.me/p3OlPy-2dbπανηγυρικός
• Εθνική Ανεξαρτησία / Συλλογική Ελευθερία: Η Μόνη Κοσμοθεωρία Όλων Των Εθνών. «ΚΟΣΜΟΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ. ΤΙ ΣΥΓΚΡΟΤΕΙ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΑΤΕΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ»: Κάποια πράγματα τα γράφεις για να μην χρειάζεται να τα αναθεωρείς κάθε μέρα αλλά για να κτίζεις πάνω σ’ αυτά: https://wp.me/p3OqMa-1oP
• Ελληνικότητα, Δημοκρατία, Ελευθερία, Εθνική Ανεξαρτησία. https://wp.me/p3OlPy-299
• Δημοκρατία, Ελευθερία, Εθνική Ανεξαρτησία, Ελληνικότητα, Εθνοσυνέλευση, όχι ανυπόστατες ιδεολογίες και ιδεολογήματα. «ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ;» ΠΟΤΕ ΕΜΦΥΛΙΟΣ! https://wp.me/p3OqMa-1uU
• Γρηγόρης Αυξεντίου, ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ – Ελευθερία ή θάνατος https://wp.me/p3OqMa-1uJ
• ΗΘΙΚΗ, ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ* https://wp.me/p3OlPy-1O2
• Μοντερνισμός-Μεταμοντερνισμός: Διαδρομές του ιδεολογικού φαινομένου και η κατάληξή τους στην κυριαρχία των κερδοσκόπων και των τοκογλύφων http://wp.me/p3OlPy-1GB
• ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ: Τι είναι οι Θερμοπύλες, εν τέλει; Τι είναι η Ιθάκη; Τι είναι οικογένεια; Τι είναι πατρίδα; http://wp.me/p3OlPy-1pZ– http://wp.me/p3OqMa-1j0
• ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ http://wp.me/p3OqMa-1ij– http://wp.me/p3OlPy-1pn
• Α. Ένας πρώτος ορισμός του μεταμοντέρνου πολέμου. Β. Οι κύριες πτυχές κάθε πολέμου και ο μεταμοντέρνος πόλεμος.Γ. Συμπεράσματα και περιγραφές του μεταμοντερνισμού. Δ.Προσανατολισμοί θεραπειών. ΥΣΤΕΡΌΓΡΑΦΟ. Soft–power, μεταμοντέρνα πραξικοπήματα και συμπαρομαρτούντα.ΠΑΡΆΡΤΗΜΑ: Διαδρομή του μοντερνισμού, των ιδεολογιών και του μεταμοντερνισμού κατά την διάρκεια των ύστερων Νέων  Χρόνων.
• ΗΘΙΚΗ και ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ, Η μη θεσπισμένη ισχύς στην διεθνή πολιτική. Πολιτική θεολογία versus πολιτική θεωρία και η σημασία της αξιολογικά ελεύθερης περιγραφής και ερμηνείας των διεθνών φαινομένων ­– http://wp.me/p3OlPy-1bH– http://wp.me/p3OqMa-13c
• και
• Οντολογική θεμελίωση του Πολιτικού και ο ρόλος της ισχύος στην αθέσπιστη διεθνή πολιτική: Πολιτικός στοχασμός versus Πολιτική Θεολογία http://wp.me/p3OlPy-1no– http://wp.me/p3OqMa-1hI
• Tο εθνοκρατοκεντρικό διεθνές σύστημα και η διαδρομή της ανθρωποκεντρικής πολιτικής θεμελίωσης http://wp.me/p3OlPy-1id(με 5.1 Κοσμο)
• Εθνομηδενιστικές απογειώσεις: Η «Μπουμπουλίνα η … “ερωτιάρα”» και … η Ελληνική Επανάσταση https://wp.me/p3OqMa-1L6
• Ρήγας Βελεστινλής. «ΆΜΑ [να] ΦΥΓΟΥΝ ΟΙ ΤΥΡΑΝΝΟΙ»: Ελληνικότητα, φιλοπατρία, εθνική ανεξαρτησία, ελευθερία, δημοκρατία https://wp.me/p3OlPy-W4
• «Πολιτική θεωρία του Διεθνούς Συστήματος: Τι συγκροτεί και συγκρατεί τα κράτη και τον κόσμο». https://wp.me/paSdey-1TV
• Ρήγας Βελεστινλής. «ΆΜΑ [να] ΦΥΓΟΥΝ ΟΙ ΤΥΡΑΝΝΟΙ»: Ελληνικότητα, φιλοπα

Π. Ήφαιστος – P. Ifestos

www.ifestos.edu.gr – info@ifestos.edu.gr  www.ifestosedu.gr – info@ifestosedu.gr

 Twitter https://twitter.com/ifestosedu

Linkedin https://www.linkedin.com/in/panayiotis-ifestos-0b9382131/

Instagram https://www.instagram.com/p.ifestos/

Στρατηγική Θεωρία–Κρατική Θεωρία https://www.facebook.com/groups/StrategyStateTheory/

Προσωπική σελίδα https://www.facebook.com/p.ifestos

Προσωπικό προφίλ https://www.facebook.com/panayiotis.ifestos

Πολιτισμός, Περιβάλλον, Φύση, Ψάρεμα https://www.facebook.com/Ifestos.DimotisBBB

Διεθνής πολιτική 21ος  αιώνας https://www.facebook.com/groups/InternationalPolitics21century/

ΗΠΑ: Ιστορία, Διπλωματία, Στρατηγική https://www.facebook.com/groups/USAHistDiplStrat/

Ελλάδα-Τουρκία-Κύπρος: Ανισόρροπο τρίγωνο https://www.facebook.com/groups/GreeceTurkeyCyprusImbalance/

Διαχρονική Ελληνικότητα https://www.facebook.com/groups/Ellinikotita/

Φιλοπατρία, Δημοκρατία, Ελευθερία https://www.facebook.com/groups/philopatria/

Άνθρωπος, Κράτος, Κόσμος–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/Ifestos.political.thought/

Κονδύλης Παναγιώτης – https://www.facebook.com/groups/Kondylis.Panagiotis/

Θολό βασίλειο της ΕΕ https://www.facebook.com/groups/TholoVasileioEU/

Θουκυδίδης–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/thucydides.politikos.stoxasmos/

Μέγας Αλέξανδρος–Ιδιοφυής Στρατηγός και Στρατηλάτης https://www.facebook.com/groups/M.Alexandros/

Εκλεκτά βιβλία που αξίζουν να διαβαστούν https://www.facebook.com/groups/eklektavivlia/

Ειρηνική πολιτική επανάσταση https://www.facebook.com/groups/PolitPeacefulRevolution/

«Κοσμοθεωρία των Εθνών» https://www.facebook.com/kosmothewria.ifestos

Κατηγορίες:πολιτειακή συνοχή, πολιτειακή νομιμότητα, Θουκυδίδης, Οδύσσεια, κορονοϊός, λοιμός

Ετικέτες: πολιτική θεωρία του διεθνούς συστήματος, Θουκυδίδης, διεθνής πολιτική, εθνική στρατηγική