Ρήγας: «Άμα φύγει ο τύραννος, ο ελληνικός λαός θα είναι φίλος και σύμμαχος με όλα τα ελεύθερα έθνη. Οι Έλληνες δεν ανακατεύονται εις την διοίκηση των άλλων εθνών, αλλά ούτε είναι εις αυτούς αποδεκτό να ανακατωθούν άλλα έθνη εις την δική τους. Δεν κάμνουν ποτέ ειρήνη με ένα εχθρό ο οποίος κατακρατεί ελληνικό τόπο».
Το κείμενο που ακολουθεί μετά την παρούσα σύντομη εισαγωγή, ως προς τα κυρια σημεία, γράφτηκε στο παρελθον ως αντίδραση σε μια από τις συνήθεις εθνομηδενιστικές επιθέσεις κατά της Ελληνικής κοινωνίας. Είχαν κυκλοφορήσει, μεταξύ άλλων, τα βιβλία «Στρατηγικό βάθος» και «Εναλλακτικές Κοσμοθεωρίες» του Αχμέτ Νταβούτογλου, μέσα στα οποία με τα λόγια των ίδιων των τούρκων διατυπωνόταν ο κατά τα άλλα πολύ γνωστός και αδιαμφισβήτητος διαχρονικός αναθεωρητισμός της Τουρκίας. Τότε είχε αρχίσει να εισβάλλει στην πατρίδα μας και η τρόικα που τελικά επίβαλε τα «γενοκτονικών» προδιαγραφών μνημόνια των τοκογλύφων, των διεθνικών ιδιωτών και των τεχνοκρατών που τους υπηρετούν. Λογικά και αναμενόμενα, το στημένο εθνομηδενιστικό σύστημα επιτέθηκε άμεσα με δολοφονίες χαρακτήρων και επιστημονικά και πολιτικά χυδαίους χαρακτηρισμούς. Μην και καταλάβουμε τι λένε οι Ερντογάν και Νταβούτογλου (τελικά βέβαια, για να είμαστε ακριβείς, δεν το κατανόησαν ή δεν θέλησαν να το κατανοήσουν οι καρεκλοκένταυροι της ξενοκρατίας και όσοι τους υπηρετούν – αυτό καταμαρτυρείται έκτοτε από την απουσία αξιόπιστης εθνικής αποτρεπτικής στρατηγικής και τις ασυγκράτητες κατευναστικές αποφάσεις). Είναι φανερό ότι θα έχουμε τα ίδια και τα ίδια μέχρι να φύγει ακόμη ένας τύραννος, δηλαδή οι εγχώριοι πραιτοριανοί της ξενοκρατίας οι οποίοι επί δύο αιώνες μετά την δολοφονία του Καποδίστρια κυριαρχούν στο πολιτικό σκηνικο. Αναμφίβολα, ενώ οι νεοέλληνες προσδοκούν να έχουν αυτό που επιτάσσουν οι πολιτικές τους παραδόσεις, δηλαδή η κοινωνία να γίνει κάτοχος του κράτους και οι πολίτες εντολείς μιας ανακλητής εντολοδόχου εξουσίας, οι ελπίδες τους ματαιώνονται αδιάλειπτα επί δύο αιώνες.
Δημοκρατία, Ελευθερία και Εθνική Ανεξαρτησία είναι ο πυρήνας του Ελληνικού πολιτισμού και των Ελληνικών Παραδόσεων, τον οποίος μας τον στερεί η ξενοκρατία και οι εκάστοτε εγχώριοι διαχρονικοί αντιπρόσωποί της. Αυτές τις υψηλές κοσμοθεωρητικές αρχές περί δημοκρατίας και ελευθερίας κανείς μπορεί να τις διαβάσει όχι μόνο στα έργα του Ρήγα αλλά και στα ψηφίσματα των Εθνοσυνελεύσεων της Εθνεγερσίας που στο τελευταίο μας βιβλίο αφιερώθηκε κεφάλαιο. Στις τοποθετήσεις επίσης και στα κείμενα των Επαναστατών της Ελληνικής Εθνεγερσίας. Είναι ο άξονας του διαχρονικού Ελληνικού πολιτισμού πολλών χιλιετιών.
Εμείς στην προναφερθείσα συγκυρία και όταν συστηματικά εκτοξεύονταν ύβρεις κα μεθοδεύονταν δολοφονίες χαρακτήρων, θυμηθήκαμε σύγχρονες πηγές αυτών των υψηλών κοσμοθεωρητικών αρχών του πολιτικού πολιτισμού των ανθρώπων, δηλαδή τον Ρήγα Βελεστινλή και τα ψηφίσματα της Εθνεγερσίας. Στο τέλος του παρόντος κειμένου παραθέτουμε την Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ. Παρατίθενται επίσης τίτλοι και σύνδεσμοι μερικών αναρτημένων αναλύσεων.
ΆΜΑ ΦΥΓΕΙ Ο ΤΥΡΑΝΝΟΣ …
Κάποιοι βλέπουν φαντάσματα: Εθνικιστές και … νεοεθνικιστές. Που είναι; Εμείς παντού βλέπουμε μόνο Έλληνες και τους εκφράζει ο Ρήγας Βελεστινλής: «Άμα φύγει ο τύραννος, ο ελληνικός λαός θα είναι φίλος και σύμμαχος με όλα τα ελεύθερα έθνη. Οι Έλληνες δεν ανακατεύονται εις την διοίκηση των άλλων εθνών, αλλά ούτε είναι εις αυτούς αποδεκτό να ανακατωθούν άλλα έθνη εις την δική τους. Δεν κάμνουν ποτέ ειρήνη με ένα εχθρό ο οποίος κατακρατεί ελληνικό τόπο».
Λόγια γνήσια Ελληνικά. Η πολιτική και κοσμοθεωρητική κληρονομιά όποιου επικαλείται ότι είναι φορέας του Ελληνικού πολιτισμού. Καθαρή και ψύχραιμη θέαση της ζωής, του κόσμου και των άλλων Εθνών. Κοσμοθεωρία κάθε Έθνους ανθρωπολογικά κτισμένου και εγγενώς, οικουμενικά προσανατολισμένου. Λόγια λιτά, αληθινά, πολιτικά μεστά, πολιτισμένα και άφθαρτα. Υμνούν την Δημοκρατία και την Ελευθερία, την δικιά μας και των άλλων Εθνών.
Πνεύμα ανυψωμένο, σμιλευμένο μακραίωνα, γιγαντωμένο μέσα στην χιλιετή Βυζαντινή Οικουμένη, ριζωμένο στην διαχρονική ελληνικότητα διαδρομών πέντε περίπου χιλιετιών. Την αιώνια και οικουμενική ελληνικότητα. Παρακαταθήκη του μέλλοντος, για όλα τα Έθνη. Αυτή κουβαλούν οι Έλληνες: Ρήγας Βελεστινλής, τελεία και παύλα. Εάν ξοι Έλληνες ήθελαν να ασκήσουν ένα πολύ θετικό για να ενθαρρυνθούν ανοδικές τροχές των σύγχρονων κρατών μπορούσε, με την καλύτερη και πιο θετική έννοια του όρου, να καταστεί πολιτισμική υπερδύναμη.
«Σόροι, εξυπηρετικά σοράκια και δεσποτικά κοράκια» των σκοτεινών διεθνικών παρασκηνίων, και τα υπερατλαντικά αφεντικά αυτών που κραυγάζουν, είναι οι εθνικιστές (http://www.ifestosedu.gr/59HistoryBooksMemos.htm). Ποτέ ένας φορέας του Ελληνικού Πολιτισμού.
Όταν η χιλιετής Βυζαντινή κοσμοπολιτεία καταλύθηκε, το 1453 μ.Χ., οι κατακτητές έφεραν δεσποτισμούς, κρατικοεθνικισμούς, σοβινισμούς, αποικιοκρατίες, εθνοκαθάρσεις, γενοκτονίες, διεθνισμούς, φασισμούς και ηγεμονομαχίες. Δικά τους όλα αυτά, όχι δικά μας. Να τα χαίρονται, αυτοί και τα φερέφωνά τους. Ο Έλληνας πολίτης, και για να είμαστε ακριβείς ο πολίτης κάθε κράτους, έχει συμφέρον να παραμερίζει τις ανθρωπολογικά εξομοιωτικές και πολιτικά εξισωτικές οικουμενιστικές ιδεολογικές σαπουνόφουσκες των Νέων Χρόνων.
Τον 20ο και 21ο αιώνα, βέβαια μας προέκυψε και ο εθνομηδενισμός, το νέο ιδεολόγημα προϊόν των Νέων Χρόνων και των ιδεολογικών σαπουνόφουσκων, ζήτημα που εξετάστηκε εκτεταμένα στο τελευταίο βιβλίο. Κάποιοι εκεί στην Εσπερία θέλουν, λένε, ένα πλανήτη ανθρωπολογικά ισοπεδωμένο, «εύτακτο» και «εύρυθμο». Πλανητικό «συνωστισμό» μηδενιστών χωρίς μνήμη, χωρίς εθνικό πολιτισμό, χωρίς σκέψη και χωρίς ταυτότητα. Πλανητικό τερατούργημα ιδιωτείας, φιλαυτίας, ωφελιμοκρατίας, χρησιμοθηρίας, ηδονισμού, διάλυσης της οικογένειας, καταπολέμησης της πίστης, εξύμνησης της διαστροφής, κοντολογίς μεταμοντέρνας ανθρωπολογικής αποσύνθεσης. Επιστροφή στο μέλλον των ανθρωπολογικών Σοδόμων και Γομόρρων του Μαρκήσιου de Sade.
Πλανητικά όλα αυτά, βέβαια, είναι ανέφικτα. Πλην, άμα ένα έθνος ξεγελαστεί και γευτεί τέτοια δηλητήρια, αργά ή γρήγορα εκμηδενίζεται. Αυτό γίνεται ολοένα και πιο ορατό σε όποιο διαθέτει λογική και στοιχειώδη πολιτική θέαση. Όσον αφορά λιγότερο ισχυρά κράτη που μετατρέπονται σε αναλώσιμους ιθαγενείς, ωφελούνται ηγεμόνες της εκάστοτε συγκυρίας και αρπακτικοί γείτονες.
Άμα πάνω στο σβέρκο ενός Έθνους κάτσουν εθνομηδενιστές και προπαγανδιστές, οι ζημιές έρχονται. Το Αιγαίο μας; Η Κύπρος μας; Η Θράκη μας; Η Μακεδονία μας; Η Ήπειρός μας; Οι ενεργειακοί μας πόροι, δηλαδή το μέλλον των παιδιών μας; Όμως, τα ιερά νησιά μας, δεν είναι «μηδενιστικά»: Δεν είναι βράχοι άγνωστης ταυτότητας και άγνωστης εθνικότητας. Στην «κείμενη μακράν» Κύπρο, επίσης, η οποία εγκαταλείφθηκε επί μισό αιώνα μετά την παράνομη τουρκική εισβολή, ζει το ένα δέκατο του Ελληνισμού, ενώ όλοι γνωρίζουν ότι αποτελεί το σημαντικότερο γωπολιτικό πεδίο του πλανήτη.
Κάποιοι, πάντως, φαίνεται σαν να θέλουν να καταποντιστούν νησιά όπως το Καστελλόριζο και η Κάσος. Όχι να στέκονται εκεί ολόρθα, νόμιμα, νομιμοποιημένα και θεμιτά Ελληνικά, τα οποία όπως και όλα τα άλλα νησιά με όρους διεθνούς δικαίου και Συνθηκών είναι Ελληνικά και διαθέτουν Αιγιαλίτιδα ζώνη, υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Τέτοιες θέσεις, αναμφίβολα, υπηρετούν υπερατλαντικούς αφέντες και αρπακτικούς γείτονες.
Οι Έλληνες είναι εγγενώς ειρηνόφιλοι και φιλοπάτριδες. Προτερήματα βαθιά ριζωμένα στην παράδοση του Έθνους μας. Φιλοπατρία ίσον πίστη και νομιμοφροσύνη στο Έθνος, προσήλωση στα εθνικά σύμβολα, τις παραδόσεις, τον εθνικό πολιτισμό, την γλώσσα, την δημοκρατία και την ελευθερία. Φιλοπατρία σημαίνει αυτοθυσία, αν χρειαστεί, για την υπεράσπιση ιερών, οσίων, βωμών και εστιών. Εδώ είμαστε, εδώ ανήκουμε, εδώ θα το παλέψουμε και εδώ θα πεθάνουμε. Εθνομηδενιστές και κατ’ επάγγελμα καθωσπρέπει προπαγανδιστές, συνέλθετε.
Ρήγας Βελεστινλής (Φεραίος) – Τα Δίκαια του Ανθρώπου
ΡΗΓΑΣ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ (ΦΕΡΑΙΟΣ): Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ.ΑΡΘΡΑ 35 Απόσπασμα από το επαναστατικό του κείμενο «Δίκαια του Ανθρώπου», που περιλαμβάνεται στο κείμενο που εκδόθηκε στη Βιέννη στα 1797 με τίτλο “Νέα Πολιτική Διοίκηση των κατοίκων της Ρούμελης, της Μικράς Ασίας, των Μεσογείων Νήσων και της Βλαχομπογδανίας”
Ρήγας Βελεστινλής (Φεραίος) – Τα Δίκαια του Ανθρώπου.
Άρθρον 1. Ο σκοπός όπου απ’ αρχής κόσμου οι άνθρωποι συμμαζώχτηκαν από τα δάση την πρώτη φορά, δια να κατοικήσουν όλοι μαζί κτίζοντας χώρες και πόλεις, ήταν για να αλληλοβοηθιούνται και να ζούνε ευτυχισμένοι, και όχι να αλληλοτρώγονται ή να ρουφά το αίμα τους ένας. Τότε έκαμαν βασιλέα για να αγρυπνεί για τα συμφέροντά τους, για να είναι βέβαιοι στην απόλαυση των φυσικών δικαίων, τα όποια δεν έχει την άδεια να τους τα αφαιρέσει κανένας επί της γης.
Άρθρον 2. Αυτά τα φυσικά δίκαια είναι: πρώτον το να είμαστε όλοι ίσοι και όχι ο ένας ανώτερος από τον άλλο˙ δεύτερο να είμαστε ελεύθεροι, και όχι ο ένας σκλάβος του άλλου˙ τρίτο να είμαστε σίγουροι στη ζωή μας και κανένας να μη μπορεί να μας την πάρει άδικα και κατά τη φαντασία του˙ και τέταρτον την περιουσία που κατέχουμε κανένας να μη μπορεί να μας την αγγίξει, αλλά να είναι δική μας και των κληρονόμων μας.
Άρθρον 3. Όλοι οι άνθρωποι, Χριστιανοί και Τούρκοι, κατά φυσικό λόγο είναι ίσοι. Όταν φταίξει κάποιος, οποιασδήποτε θρησκείας και αν είναι, οποιασδήποτε κατάστασης, ο νόμος είναι ο αυτός για το πταίσμα και αμετάβλητος˙ ήτοι δεν τιμωρείται ο πλούσιος λιγότερο και ο πτωχός περισσότερο για το αυτό σφάλμα, άλλα ίσια ίσια.
Άρθρον 4. Ο νόμος είναι εκείνη η ελεύθερη απόφαση που συντάχθηκε με την συγκατάθεση όλου του λαού˙ ήτοι όλοι θέλουμε ότι ο φονιάς να φονεύεται, αυτός λέγεται νόμος, και είναι ο ίδιος για όλους μας στην απόδοση δικαιοσύνης˙ και πάλι άλλος που υπερασπίζεται, ήτοι όλοι θέλουμε να εξουσιάζουμε την περιουσία μας, κανένας λοιπόν δεν έχει την άδεια να μας πάρει δυναστικά τίποτα. Αυτός είναι νόμος, επειδή μονάχοι μας το δεχόμαστε και το θέλουμε. Ο νόμος υπάρχει έτσι ώστε πάντοτε να προστάζει ό,τι πράγμα είναι δίκαιο και ωφέλιμο στη «συγκοινωνία» της ζωής μας και να εμποδίζει εκείνο που μας βλάπτει.
Άρθρον 5. Όλοι οι συμπολίτες να δύνανται να έχουν πρόσβαση στις αξίες και τα δημόσια αξιώματα. Τα ελεύθερα γένη δε γνωρίζουν καμίαν αιτία προτίμησης στις εκλογές τους, παρά τη φρόνηση και την προκοπή˙ δηλαδή ο καθένας, όταν είναι άξιος και προκομμένος για μία δημόσια εργασία, να μπορεί να την αποκτήσει˙ απεναντίας δε, μη όντας άξιος αλλά χυδαίος, δεν πρέπει να του δίδεται γιατί, μη ξέροντας πως να την εκτελέσει, προσκρούει και βλάπτει το κοινό με την αμάθεια και την ανεπιδεξιότητά του.
Άρθρον 6. Η ελευθερία είναι εκείνη η δύναμη που έχει ο άνθρωπος στο να κάμνει όλα εκείνα ώστε να μη βλάπτει τα δίκαια του γείτονά του. Αυτή έχει ως θεμέλιο τη φύση, γιατί φυσικά αγαπάμε να είμαστε ελεύθεροι˙ έχει ως κανόνα τη δικαιοσύνη, γιατί η δίκαιη ελευθερία είναι καλή˙ έχει ως φύλακα το νόμο, γιατί αυτός προσδιορίζει έως πού πρέπει να είμαστε ελεύθεροι. Το ηθικό σύνορο της ελευθερίας είναι τούτο το ρητό: Μην κάμνεις στον άλλο εκείνο που δεν θέλεις να σου κάμνουν.
Άρθρον 7. Το δίκαιο του να φανερώνουμε τη γνώμη μας και τους συλλογισμούς μας, τόσον με την τυπογραφία, όσο και με άλλον τρόπον˙ το δίκαιον του να συναθροιζόμαστε ειρηνικά˙ η ελευθερία κάθε είδους θρησκείας, Χριστιανισμού, Τουρκισμού, Ιουδαϊσμού, και τα λοιπά, δεν εμποδίζονται με την παρούσα (σ.σ προτεινόμενη) διοίκηση. Όταν εμποδίζονται αυτά τα δίκαια, είναι φανερό πως αυτό προέρχεται από τυραννία, ή πως είναι ακόμη ενθύμηση του εξοστρακισθέντα δεσποτισμού τον οποίο αποδιώξαμε.
Άρθρον 8. Η ασφάλεια είναι εκείνη η προστασία η οποία δίνεται απ’ όλο το έθνος και το λαό στον κάθε άνθρωπο για τη φύλαξη του υποκειμένου του, των δίκαιών του και των υποστατικών του˙ δηλαδή, όταν βλάψει ένα μόνον άνθρωπο, ή πάρει άδικα τίποτε απ’ αυτόν, όλος ο λαός πρέπει να σηκωθεί κατ’ επάνω εκείνου του δυνάστη και να τον αποδιώξει.
Άρθρον 9. Ο νόμος έχει χρέος να διαφεντεύει την κοινή ελευθερία όλου του έθνους και εκείνη του κάθε ανθρώπου, κάτοικου σε τούτη την αυτοκρατορία, εναντίον της καταπίεσης και της καταδυνάστευσης των διοικητών. Όταν αυτοί διοικούν δίκαια, να τους διαφεντεύει˙ αν δε άδικα, να τους αποβάλλει.
Άρθρον 10. Κανένας άνθρωπος να μην εγκαλείται σε απολογία, να μη συλλαμβάνεται από τους ανθρώπους της δικαιοσύνης και να μη φυλακίζεται με άλλο τρόπον, παρά καθώς ορίζει ο νόμος˙ δηλαδή, όταν αποδειχτεί φταίχτης ο άνθρωπος και όχι κατά την φαντασία και τη θέληση του κριτή. Κάθε κάτοικος όμως, όταν κλιθεί στην κρίση, ή νόμιμα συλληφθεί από τους υπηρέτες της δικαιοσύνης, πρέπει να υποταχτεί αμέσως και να πηγαίνει να κριθεί˙ γιατί, αν αντισταθεί και δεν θέλει να πηγαίνει στη δικαιοσύνη, γίνεται φταίχτης˙ και είναι μεγάλο σφάλμα όταν ο νόμος καλεί κάποιον άνθρωπο, και εκείνος αντιστέκεται με το κακό και δεν υπακούει να πηγαίνει, όντας σίγουρος ότι δεν τιμωρείται, αν είναι αθώος.
Άρθρον 11. Κάθε επιχείρημα δυνάστη το οποίο ήθελε κάμνει εναντίον ενός ανθρώπου ο οποίος δεν έφταιξε, και χωρίς προσταγή του νόμου να θέλουν να τον καταδικάσουν, εκείνο φαίνεται πως είναι μόνον από το κεφάλι του κριτή και έργο τυραννικό˙ ο άνθρωπος λοιπόν τον οποίον θέλουν να καταδυναστεύσουν με αυτόν τον τρόπον, έχει δίκιο και άδεια να αντισταθεί με όλη του τη δύναμη, να το αποβάλλει με βία και να μην υποταχθεί.
Άρθρον 12. Εκείνοι οι οποίοι εκδίδουν προσταγές, ή τυχόν θα τις υπογράψουν, ή τυχόν θα τις εκτελέσουν, ή τυχόν θα βάλουν άλλους να τις τελειώσουν, λέγοντας τους πως είναι πράγματα αναγκαία, χωρίς να έχει γνώση η διοίκηση, είναι φταίχτες και πρέπει να τιμωρούνται αυστηρά.
Άρθρον 13. Κάθε άνθρωπος ο οποίος φαίνεται πως είναι αθώος, αν τον συκοφαντήσουν πως έφταιξε, μέχρι να βεβαιωθεί πως είναι φταίχτης, και είναι ανάγκη να συλληφθεί από τούς ανθρώπους της δικαιοσύνης, κάθε αυστηρότητα, όπως δέσιμο, ύβρεις, ξυλοδαρμοί, οι οποίοι δεν είναι αναγκαίοι δια την κατακράτηση του ανθρώπου εκείνου, μέχρι να κριθεί, να απαγορεύονται, και μόνον αφού αποδειχτεί φταίχτης, τότε να του εφαρμόζεται η τιμωρία, κατά πως προβλέπει ο νόμος.
Άρθρον 14. Κανένας άνθρωπος να μην κρίνεται και να μην τιμωρείται αλλιώς, παρά αφού ομολογήσει όλα του τα επιχειρήματα και αφού κατά τούς νόμους κλιθεί στην κρίση˙ και τιμωρείται τότε μόνον, όταν είναι ένας νόμος καμωμένος προτού να έχει κάμνει εκείνος το πταίσμα. Ο νόμος μάλιστα ο οποίος φτιάχτηκε να τιμωρήσει εγκλήματα τα οποία είχαν γίνει κατά τον καιρό όπου αυτός δεν είχε συσταθεί, λέγεται τυραννία˙ και το να τιμωρεί ένας νέος νόμος παλαιά εγκλήματα λέγεται ανομία. Λοιπόν ένας άνθρωπος πήρε το βόδι ενός άλλου, και μέχρι τη στιγμή κατά την οποία το πήρε δεν υπήρχε κανένας νόμος που να εμπόδιζε αυτήν την αρπαγή, εκδόθηκε έπειτα νόμος να μην αρπάζει ένας του άλλου πράγματα˙ ο άρπαγας δίνει πίσω το βόδι, μα όχι γιατί υποχρεώθηκε από το νόμο, επειδή αυτός δεν ήξερε πως η αρπαγή ήταν κακή.
Άρθρον 15. Ο νόμος πρέπει να προσδιορίζει σωφρονισμούς ακριβώς και αποδεικτικά αναγκαίους˙ οι σωφρονισμοί αυτοί να είναι ανάλογοι με το έγκλημα και ωφέλιμοι στην κοινή διαβίωση (“συγκοινωνία”) των πολιτών. Ήτοι, αν έδειρε κάποιον άλλο, να δαρθεί μα όχι να αποκεφαλιστεί.
Άρθρον 16. Το δίκαιο του να εξουσιάζει καθένας ειρηνικά τα υποστατικά του είναι εκείνο το όποιον ανήκει σε κάθε κάτοικο˙ συνεπώς να τα χαίρεται, να τα μεταχειρίζεται κατά την θέλησή του, να απολαμβάνει τα εισοδήματά του, τον καρπό της τέχνης του, της εργασίας του και της φιλοπονίας του, χωρίς να μπορέσει ποτέ κανένας να του πάρει με τη βία ούτε ένα λεπτό.
Άρθρον 17. Να μην είναι εμποδισμένο στους κατοίκους κανένα είδος εργασίας, τέχνης, γεωργίας, εμπόριο, ή οποιονδήποτε επιχείρημα ωφέλιμο στην κοινή διαβίωση˙ η φιλοπονία όλων των πολιτών μπορεί να εκτείνεται σε όλες τις τέχνες και τις μαθήσεις.
Άρθρον 18. Κάθε άνθρωπος να μπορεί να δουλεύσει σε έναν άλλον ως υπηρέτης, προσφέροντας τον καιρόν του στη χρήση εκείνου, δεν μπορεί όμως να πωλήσει τον εαυτόν του, μήτε άλλος να τον πωλήσει, επειδή και το υποκείμενό του δεν είναι σε μόνη την εξουσία του εαυτού του, άλλα και της πατρίδος. Ο νόμος δε γνωρίζει καμίαν υποδούλωση μήτε σκλαβιά και στους ίδιους τους δούλους˙ σώζεται μόνο μία υπόσχεση, να φροντίζει ο υπηρέτης για την εργασία του, και να είναι ευγνώμων προς εκείνον ο οποίος τον πληρώνει μισθό, ο οποίος δεν επιτρέπεται ούτε να τον βρίσει, ούτε να τον δείρει˙ αναιρεί όμως την συμφωνία, τον πληρώνει έως εκείνη τη στιγμή και τον αποβάλλει.
Άρθρον 19. Κανένας δε θα στερηθεί το παραμικρότερο μέρος των κτημάτων του χωρίς τη θέλησή του˙ αν όμως πρόκειται για δημόσια ανάγκη, όπως όταν ζητάει η πατρίδα τον κήπο του για να κάμνει αγορά ή άλλο κανένα κτήριο, τότε να αποτιμάται ο κήπος, να πληρώνεται ο ιδιοκτήτης, και έτσι να γίνεται η αγορά ή το κτήριο.
Άρθρον 20. Κάθε δόσιμο έχει να γίνεται μόνο για το δημόσιο όφελος και όχι για αρπαγές του ενός και του άλλου. Όλοι οι υπήκοοι έχουν το δίκαιο να συντρέξουν στη φορολογία (στο ρίψιμο του τεφτεριού), να αγρυπνούν στο σύναγμα των δοσιμάτων και να παίρνουν λογαριασμό απ’ εκείνον όπου τα σύναξε.
Άρθρον 21. Οι δημόσιες συνδρομές και ανταμοιβές είναι ένα ιερό χρέος της πατρίδας. Το κοινό χρωστά μία βοήθεια προς τους δυστυχείς συμπολίτες, τόσον στο να τους προμηθεύει να έχουν να εργάζονται, όσο και να δώσει τρόπον ζωής σ’ εκείνους οι οποίοι δεν μπορούν πλέον να δουλεύουν˙ όπως, ένας γεωργός μην έχοντας βόδια κάθεται αργός˙ η πατρίδα έχει χρέος να του δώσει και να τον συντρέχει, ώστε να τα πληρώσει˙ ένας σακατεύτηκε εις τον υπέρ πατρίδας πόλεμο˙ αυτή πρέπει να τον ανταμείψει και να τον θρέφει όσο ζει.
Άρθρον 22. Όλοι χωρίς εξαίρεση έχουν χρέος να γνωρίζουν γράμματα˙ η πατρίδα πρέπει να ιδρύσει σχολεία σε όλα τα χωριά για τα αρσενικά και τα θηλυκά παιδιά. Από τα γράμματα γεννιέται η προκοπή, με την οποίαν λάμπουν τα ελεύθερα έθνη. Να εξηγούνται οι παλαιοί ιστορικοί συγγραφείς, εις δε τις μεγάλες πόλεις να διδάσκεται η γαλλική και η ιταλική γλώσσα, η δε αρχαία ελληνική να είναι απαραίτητη.
Άρθρον 23. Η κοινή επιβεβαίωση και σιγουριά του κάθε πολίτη συνίσταται στην ενέργεια όλων των πολιτών. Ήτοι να στοχαζόμαστε πως, όταν πάθει ένας τίποτα κακό, να αγγίζονται όλοι, και προς τούτο πρέπει να βεβαιώσουμε στον καθένα την μεταχείριση και την προφύλαξη των δικαίων του. Αυτή η σιγουριάς θεμελιώνεται πάνω στην αυτεξουσιότητα τού έθνους, ήτοι όλο το έθνος αδικείται, όταν αδικείται ένας μόνος πολίτης.
Άρθρον 24. Αυτή η αυτεξουσιότητα δεν έχει το κύρος, αν τα όρια των δημοσίων αξιωμάτων δεν είναι φανερά προσδιορισμένα από το νόμο και αν δεν είναι αποφασισμένο ρητά το να δίδουν λογαριασμό όλοι οι αξιωματούχοι.
Άρθρον 25. Η αυτοκρατορία είναι θεμελιωμένη στο λαό. Αυτή είναι μία, αδιαίρετη, απροσδιόριστη και αναφαίρετη. Δηλαδή ο λαός μόνον μπορεί να προστάζει, και όχι ένα μέρος ανθρώπων ή μία πόλη˙ και μπορεί να προστάζει για όλα χωρίς κανένα εμπόδιο.
Άρθρον 26. Κανένα μέρος του λαού δε μπορεί να ενεργήσει τη δύναμη όλου του έθνους˙ κάθε μέλος όμως του αυτοκράτορα λαού, συναγόμενο, έχει δίκαιον να πει το θέλημά του με μία σωστή ελευθερία.
Άρθρον 27. Κάθε άνθρωπος ο οποίος ήθελε αρπάξει την αυτοκρατορία και την εξουσία του έθνους ευθύς να φυλακίζεται από τούς ελεύθερους άνδρες, να κρίνεται και να τιμωρείται κατά το νόμο.
Άρθρον 28. Ένα έθνος έχει το δίκαιο πάντοτε να μετασχηματίσει και να μεταλλάξει τη νομοθεσία του˙ τα πρόσωπα μιας γενιάς δεν δικαιούνται να καθυποτάξουν στους νόμους τους τα πρόσωπα τα οποία θα γεννηθούν μετά από αυτά.
Άρθρον 29. Κάθε πολίτης έχει ένα ίσο δίκαιο με τους άλλους στο να συντρέχει να γίνεται ένας νόμος, ή να ονοματίσει τους αξιωματούχους, τους βουλευτές, τους στρατηγούς και τους επιτρόπους του έθνους.
Άρθρον 30. Τα δημόσια αξιώματα υφίστανται για τόσο καιρό όσο θέλει και κρίνει εύλογο η διοίκηση. Αυτά δεν πρέπει να θεωρούνται ως ξεχωριστές τιμές, μήτε ως ανταμοιβές, αλλά ως χρέη απαραίτητα των πολιτών στο να δουλεύσουν για την πατρίδα τους.
Άρθρον 31. Τα εγκλήματα των επιτρόπων τού έθνους και των αξιωματούχων ποτέ δεν πρέπει να μένουν ατιμώρητα. Κανένας δεν έχει το δίκαιο να στοχάζεται τον εαυτόν του απαραβίαστο περισσότερο από τους άλλους. Ήτοι, όταν σφάλει μεγάλος ή μικρός, ο νόμος τον αντιμετωπίζει άφευκτα κατά το σφάλμα του, ας είναι και ο πρώτος αξιωματούχος.
Άρθρον 32. Το δίκαιο του να υποβάλει ο κάθε πολίτης έγγραφη αναφορά και να διαμαρτύρεται για καμίαν ενόχληση η οποία του γίνεται προς εκείνους όπου έχουν την εξουσία του έθνους στο χέρι τους, δεν επιτρέπεται να εμποδίζεται κατά οποιονδήποτε τρόπο , ούτε να του ισχυριστούν πως δεν είναι καιρός ή τόπος, αλλά οποία ώρα και αν προσέρχεται ο παραπονούμενος πολίτης να γίνεται δεκτή η αναφορά του.
Άρθρον 33. Το να αντιστέκεται ο κάθε πολίτης, όταν τον καταθλίβουν και τον αδικούν, είναι αποτέλεσμα των ανωτέρω αναφερθέντων δικαίων του, γιατί κανένας δεν αντιστέκεται όταν ξέρει πως θα δικαιωθεί με τη συνδρομή του νόμου.
Άρθρον 34. Όταν ένας μόνος κάτοικος του βασιλείου τούτου αδικηθεί, αδικείται όλο το βασίλειο˙ και πάλι όταν το βασίλειο αδικείται ή πολεμείται, αδικείται και πολεμείται ο κάθε πολίτης. Γι’ αυτό δεν μπορεί ποτέ κανείς να πει ότι ή τάδε χώρα πολεμείται, δε με μέλει, γιατί εγώ ησυχάζω στην δικήν μου˙ αλλά εγώ πολεμούμαι, όταν η τάδε χώρα πάσχει ως μέρος του όλου όπου είμαι. Ο Βούλγαρος πρέπει να κινείται, όταν πάσχει ο Έλληνας, και τούτος πάλιν για εκείνον, και αμφότεροι για τον Αλβανό ή το Βλάχο.
Άρθρον 35. Όταν η διοίκηση βιάζει, αθετεί, καταφρονεί τα δίκαια του λαού και δεν εισακούει τα παράπονά του, το να κάμνει τότε ο λαός, ή κάθε μέρος του λαού, επανάσταση, ν’ αρπάξει τ’ άρματα και να τιμωρήσει τους τυράννους του, είναι το πλέον ιερόν απ’ όλα τα δίκαιά του και το πλέον απαραίτητο απ’ όλα τα χρέη του. Αν βρίσκονται όμως σε τόπο όπου είναι περισσότεροι τύραννοι, οι πλέον ανδρείοι πατριώτες και φιλελεύθεροι πρέπει να πιάσουν τα περάσματα των δρόμων και τα ύψη των βουνών, μέχρι να ανταμωθούν πολλοί, να πληθύνει ο αριθμός τους, και τότε ν’ αρχίσουν την επιδρομή κατά των τυράννων, ορίζοντες για κάθε δέκα ανθρώπους ένα δέκαρχο, για κάθε πενήντα πεντηκόνταρχο, για κάθε εκατό εκατόνταρχο˙ ο χιλίαρχος να έχει δέκα εκατοντάρχους και ο στρατηγός τρεις χιλίαρχους˙ ο δε αρχιστράτηγος πολλούς στρατηγούς. Τα χρέη των πόλεων, των πολιτειών, των χωρών και των κατά μέρος πολιτών τα οποία χρωστούνε ληφθέντα προ πέντε χρόνων, και σε αυτό το διάστημα πληρωνόταν ο τόκος στους δανειστές, η παρούσα διοίκηση τα αναιρεί, και οι δανειστές δεν έχουν να ζητούν εις το έξης ούτε κεφάλαιο ούτε υπόλοιπα από τους οφειλέτες, ωσάν να εξοφλήθηκαν τα δάνεια τους, γιατί αυτοί διπλασιάζουν τα κεφάλαια τους μες σε πέντε χρόνια.
Ρήγας Βελεστινλής «ΆΜΑ ΦΥΓΟΥΝ ΟΙ ΤΥΡΑΝΝΟΙ» και οι εκάστοτε εγχώριοι πραιτοριανοί τους.
Λόγια γνήσια Ελληνικά. Τα δικά μας και ποτέ δεν πρέπει να τα ξεχνάμε εάν και όταν εκτοξεύονται φασιστικές ύβρεις όσων ισχυρίζονται το αντίθετο! Καθαρή και ψύχραιμη θέαση της ζωής, του κόσμου και των άλλων Εθνών συμβατή με τον πολιτικό πολιτισμό της Ελληνικότητας. Κοσμοθεωρία Έθνους ανθρωπολογικά κτισμένου και εγγενώς, «οικουμενικά» προσανατολισμένου. Λόγια λιτά, αληθινά, πολιτικά μεστά, πολιτισμένα και άφθαρτα. Υμνούν την Δημοκρατία και την Ελευθερία, την δικιά μας και των άλλων Εθνών. Πνεύμα ανυψωμένο, σμιλευμένο μακραίωνα, γιγαντωμένο μέσα στην Βυζαντινή Οικουμένη, ριζωμένο στην διαχρονική ελληνικότητα. Την αιώνια και οικουμενική Ελληνικότητα. Παρακαταθήκη του μέλλοντος, για όλα τα Έθνη. Θέλουν δεν θέλουν οι ξενοκράτες και το φασισταριό που τους υπηρετούν σε κάθε ιστορική φάση ισχύει ότι αυτή την παρακαταθήκη κουβαλούν οι Έλληνες βαθιά μέσα στην ψυχή τους. Ρήγας Βελεστινλής, τελεία και παύλα.
Τις τελευταίες δεκαετίες, βέβαια, μας προέκυψε και η πανδημία του εθνομηδενισμού. Κυριολεκτικά πνευματική επιδημία ιδεολογημάτων κατά του έθνους και του πολιτισμού του. Ο πιθηκισμός ξενόφερτων εθνομηδενιστικών ιδεολογημάτων αντιβαίνει σε οτιδήποτε σημαίνει Ελληνικός πολιτισμός. Εκεί στην Εσπερία, λένε κάποιοι, προβλέπουν ένα μεταμοντέρνο πλανήτη ανθρωπολογικά ισοπεδωμένο, «εύτακτο» και «εύρυθμο». Πλανητικό «συνωστισμό» μηδενιστών χωρίς μνήμη, χωρίς σκέψη και χωρίς ταυτότητα. Πλανητικό τερατούργημα ιδιωτείας, φιλαυτίας, ωφελιμοκρατίας, χρησιμοθηρίας, ηδονισμού, διάλυσης της οικογένειας, καταπολέμησης της πίστης, εξύμνησης της διαστροφής, κοντολογίς μεταμοντέρνας ανθρωπολογικής αποσύνθεσης. Επιστροφή στο μέλλον των ανθρωπολογικών Σοδόμων και Γομόρρων του Μαρκήσιου de Sade.
Πλανητικά ανέφικτα όλα αυτά, βέβαια. Πλην, άμα ένα έθνος που διαθέτει κράτος ροκανιστεί πνευματικά, ξεγελαστεί και καταβροχθίσει τέτοια δηλητήρια αποδυναμώνεται ή και εκμηδενίζεται. Ωφελούνται ηγεμόνες και αρπακτικοί γείτονες.
Άμα πάνω στο σβέρκο ενός Έθνους κάτσουν εθνομηδενιστές και προπαγανδιστές, οι ζημιές είναι αναπόδραστες. Το Αιγαίο μας; Η Κύπρος μας; Η Θράκη μας; Η Μακεδονία μας; Η Ήπειρός μας; Οι ενεργειακοί μας πόροι, δηλαδή το μέλλον των παιδιών μας; Τα ιερά Ελληνικά νησιά δεν είναι «μεταμοντέρνα»: Δεν είναι βράχοι άγνωστης ταυτότητας. Πολλά χάθηκαν αυτά ακόμη και χρήζει να διαφυλαχθούν ως κόρη οφθαλμού.
Κάποιοι, φαίνεται, σαν να θέλουν να καταποντιστεί το Καστελλόριζο. Όχι να στέκεται εκεί ολόρθο, δικό μας, με χωρικά ύδατα, υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Τέτοιες θέσεις, αναμφίβολα, υπηρετούν υπερατλαντικούς αφέντες και αρπακτικούς γείτονες.
Καταλήγοντας πριν παραθέσουμε την Επαναστατική προκήρυξη του Ρήγα υπογραμμίζεται πως παρά τα πλήγματα και τα ροκανίσματα καταμαρτυρείται ξανά και ξανά ότι οι Έλληνες ως φορείς του ανθρωποκεντρικού πολιτικού πολιτισμού είναι εγγενώς ειρηνόφιλοι και ταυτόχρονα φιλοπάτριδες.
Προτερήματα βαθιά ριζωμένα στην παράδοση του Ελληνικού έθνους. Φιλοπατρία σημαίνει πίστη και νομιμοφροσύνη στο Έθνος, προσήλωση στα εθνικά σύμβολα, τις παραδόσεις, τον εθνικό πολιτισμό, την γλώσσα, την δημοκρατία και την ελευθερία. Σημαίνει πίστη και νομιμοφροσύνη στο εθνοκράτος που κατακτήθηκε με θυσίες και αίμα. Φιλοπατρία σημαίνει ετοιμότητα αυτοθυσίας, αν χρειαστεί, για την υπεράσπιση ιερών, οσίων, βωμών και εστιών. Εδώ είμαστε, εδώ ανήκουμε, εδώ θα το παλέψουμε και εδώ θα πεθάνουμε. Εθνομηδενιστές και κατ’ επάγγελμα καθωσπρέπει προπαγανδιστές προκαλείτε μεγάλες ζημιές αλλά είναι μοιραίο να ηττηθείτε γιατί δεν μπορείτε να αναιρέσετε ένα μεγάλο έθνος, τον εθνικό του πολιτισμό και τις εθνικές πολιτικές παραδόσεις της ελευθερίας και της δημοκρατίας.
Τέλος αυτά δεν είναι εκφράσεις υποκειμενικών απόψεων. Γιατί η ελευθερία είναι έσχατη λογική και υπεράνω υποκειμενισμών ή ιδεολογικών ή άλλων αξιολογήσεων. Η ελευθερία είναι ο άξονας του πολιτικού πολιτισμού και την ενσαρκώνουν οι εθνικοί πολιτισμοί όταν αποκτούν ελεύθερη πολιτεία (εθνικά ανεξάρτητη) ούτως ώστε να λειτουργήσουν αυτεξούσια προσδιορίζοντας την πολιτική τους ανθρωπολογία σύμφωνα με τις δικές τους ιστορικές εθνικές προϋποθέσεις και πολιτικές παραδόσεις όπως ήταν, όπως εξελίχθηκαν και όπως εξελίσσονται.
ΡΗΓΑΣ – μερικά ακόμη
ΜΙΑ ΠΡΟΣΤΑΓΗ ΜΕΓΑΛΗ
Ὡς πότε παλικάρια, νὰ ζοῦμε στὰ στενά,
μονάχοι σὰ λεοντάρια, σταῖς ράχαις στὰ βουνά;
Σπηλιαῖς νὰ κατοικοῦμε, νὰ βλέπωμεν κλαδιά,
νὰ φεύγωμ᾿ ἀπ᾿ τὸν κόσμον, γιὰ τὴν πικρὴ σκλαβιά;
Νὰ χάνωμεν ἀδέλφια, πατρίδα καὶ γονεῖς,
τοὺς φίλους, τὰ παιδιά μας, κι ὅλους τοὺς συγγενεῖς;
Καλλιῶναι μίας ὥρας ἐλεύθερη ζωή,
παρὰ σαράντα χρόνοι, σκλαβιὰ καὶ φυλακή.
Τί σ᾿ ὠφελεῖ ἂν ζήσῃς, καὶ εἶσαι στὴ σκλαβιά;
στοχάσου πῶς σὲ ψαίνουν, καθ᾿ ὥραν στὴν φωτιά.
Βεζύρης, δραγουμάνος, ἀφέντης κι᾿ ἂν σταθῇς
ὁ τύραννος ἀδίκως σὲ κάμνει νὰ χαθῇς.
Δουλεύεις ὅλ᾿ ἡμέρα, σὲ ὅ,τι κι᾿ ἂν σὲ πῇ,
κι᾿ αὐτὸς πασχίζει πάλιν, τὸ αἷμα σου νὰ πιῇ.
Ὁ Σοῦτζος, κι᾿ ὁ Μουρούζης, Πετράκης, Σκαναβῆς
Γκίκας καὶ Μαυρογένης, καθρέπτης, εἶν᾿ νὰ ἰδῇς.
Ἀνδρεῖοι καπετάνοι, παπᾶδες, λαϊκοί,
σκοτώθηκαν κι᾿ ἀγάδες, μὲ ἄδικον σπαθί.
Κι᾿ ἀμέτρητ᾿ ἄλλοι τόσοι, καὶ Τοῦρκοι καὶ Ῥωμιοί,
ζωὴν καὶ πλοῦτον χάνουν, χωρὶς κᾀμμιὰ ῾φορμή.
Ἐλᾶτε μ᾿ ἕναν ζῆλον, σὲ τοῦτον τὸν καιρόν,
νὰ κάμωμεν τὸν ὅρκον, ἐπάνω στὸν Σταυρόν.
Συμβούλους προκομμένους, μὲ πατριωτισμὸν
νὰ βάλωμεν εἰς ὅλα, νὰ δίδουν ὁρισμόν.
Οἱ νόμοι νἆν᾿ ὁ πρῶτος, καὶ μόνος ὁδηγός,
καὶ τῆς πατρίδος ἕνας, νὰ γένῃ ἀρχηγός.
Γιατὶ κ᾿ ἡ ἀναρχία, ὁμοιάζει τὴν σκλαβιά,
νὰ ζοῦμε σὰν θηρία, εἶν᾿ πλιὸ σκληρὴ φωτιά.
Καὶ τότε μὲ τὰ χέρια, ψηλὰ στὸν οὐρανὸν
ἂς ποῦμ᾿ ἀπ᾿ τὴν καρδιά μας, ἐτοῦτα στὸν Θεόν·
Ἐδῶ συκώνονται οἱ πατριῶται ὀρθοί, καὶ ὑψώνοντες
τὰς χεῖρας πρὸς τὸν οὐρανόν, / κάμνουν τὸν ὅρκον.
Ὅρκος κατὰ τῆς τυραννίας καὶ τῆς ἀναρχίας.
Ὦ βασιλεῦ τοῦ κόσμου, ὁρκίζομαι σὲ σέ,
στὴν γνώμην τῶν τυράννων, νὰ μὴν ἐλθῶ ποτέ.
Μήτε νὰ τοὺς δουλεύσω, μήτε νὰ πλανηθῶ,
εἰς τὰ ταξίματά τους, γιὰ νὰ παραδοθῶ.
Ἐν ὅσῳ ζῶ στὸν κόσμον, ὁ μόνος μου σκοπός,
γιὰ νὰ τοὺς ἀφανίσω, θὲ νἆναι σταθερός.
Πιστὸς εἰς τὴν πατρίδα, συντρίβω τὸν ζυγόν,
ἀχώριστος γιὰ νἆμαι, ὑπὸ τὸν στρατηγόν.
Κι᾿ ἂν παραβῶ τὸν ὅρκον, ν᾿ ἀστράψ᾿ ὁ οὐρανός,
καὶ νὰ μὲ κατακάψῃ, νὰ γένω σὰν καπνός.
Τέλος τοῦ ὅρκου
Σ᾿ ἀνατολὴ καὶ δύσι, καὶ νότον καὶ βοριά,
γιὰ τὴν πατρίδα ὅλοι, νἄχωμεν μιὰ καρδιά.
Στὴν πίστιν του καθ᾿ ἕνας, ἐλεύθερος νὰ ζῇ,
στὴν δόξαν τοῦ πολέμου, νὰ τρέξωμεν μαζί.
Βουλγάροι κι᾿ Ἀρβανῆτες, Ἀρμένοι καὶ Ῥωμιοί,
Ἀράπηδες καὶ ἄσπροι, μὲ μιὰ κοινὴν ὁρμή,
Γιὰ τὴν ἐλευθερίαν, νὰ ζώσωμεν σπαθί,
πῶς εἴμαστ᾿ ἀντριωμένοι, παντοῦ νὰ ξακουσθῇ.
Ὅσ᾿ ἀπ᾿ τὴν τυραννίαν, πῆγαν στὴν ξενητιὰ
στὸν τόπον του καθ᾿ ἕνας, ἂς ἔλθῃ τώρα πλιά.
Καὶ ὅσοι τοῦ πολέμου, τὴν τέχνην ἀγροικοῦν
ἐδῶ ἂς τρέξουν ὅλοι, τυράννους νὰ νικοῦν.
Ἡ Ῥούμελη τοὺς κράζει, μ᾿ ἀγκάλαις ἀνοιχταῖς,
τοὺς δίδει βιὸ καὶ τόπον, ἀξίαις καὶ τιμαῖς.
Ὡς πότ᾿ ὀφφικιάλος, σὲ ξένους Βασιλεῖς;
ἔλα νὰ γένῃς στῦλος, δικῆς σου τῆς φυλῆς.
Κάλλιο γιὰ τὴν πατρίδα, κᾀνένας νὰ χαθῇ
ἢ νὰ κρεμάσῃ φοῦντα, γιὰ ξένον στὸ σπαθί.
Καὶ ὅσοι προσκυνήσουν, δὲν εἶναι πλιὸ ἐχθροί,
ἀδέλφια μας θὰ γένουν, ἂς εἶναι κ᾿ ἐθνικοί.
Μὰ ὅσοι θὰ τολμήσουν, ἀντίκρυ νὰ σταθοῦν,
ἐκεῖνοι καὶ δικοί μας, ἂν εἶναι, ἂς χαθοῦν.
Σουλιώταις καὶ Μανιώταις, λιοντάρια ξακουστὰ
ὡς πότε σταῖς σπηλιαῖς σας, κοιμᾶστε σφαλιστά;
Μαυροβουνιοῦ καπλάνια, Ὀλύμπου σταυρ᾿ ἀητοί,
κι᾿ Ἀγράφων τὰ ξεφτέρια, γεννῆτε μιὰ ψυχή.
Ἀνδρεῖοι Μακεδόνες, ὁρμήσετε γιὰ μιά,
καὶ αἷμα τῶν τυράννων, ρουφῆστε σὰ θεριά.
Τοῦ Σάββα καὶ Δουνάβου, ἀδέλφια Χριστιανοί,
μὲ τ᾿ ἄρματα στὸ χέρι, καθ᾿ ἕνας ἂς φανῇ,
Τὸ αἷμα σας ἂς βράσῃ, μὲ δίκαιον θυμόν,
μικροὶ μεγάλ᾿ ὁμῶστε, τυράννου τὸν χαμόν.
Λεβέντες ἀντριωμένοι, Μαυροθαλασσινοί,
ὁ βάρβαρος ὡς πότε, θὲ νὰ σᾶς τυραννῇ.
Μὴν καρτερῆτε πλέον, ἀνίκητοι Λαζοί,
χωθῆτε στὸ μπογάζι, μ᾿ ἐμᾶς καὶ σεῖς μαζί.
Δελφίνια τῆς θαλάσσης, ἀζδέρια τῶν νησιῶν,
σὰν ἀστραπὴ χυθῆτε, χτυπᾶτε τὸν ἐχθρόν.
Τῆς Κρήτης καὶ τῆς Νύδρας, θαλασσινὰ πουλιά,
καιρὸς εἶν᾿ τῆς πατρίδος, ν᾿ ἀκοῦστε τὴν λαλιά.
Κι᾿ ὅσ᾿ εἶστε στὴν ἀρμάδα, σὰν ἄξια παιδιά,
οἱ νόμοι σᾶς προστάζουν, νὰ βάλετε φωτιά.
Μ᾿ ἐμᾶς κ᾿ ἐσεῖς Μαλτέζοι, γεννῆτ᾿ ἕνα κορμί,
κατὰ τῆς τυραννίας, ῥιχθῆτε μὲ ὁρμή.
Σᾶς κράζει ἡ Ἑλλάδα, σᾶς θέλει σᾶς πονεῖ,
ζητᾷ τὴν συνδρομήν σας, μὲ μητρικὴν φωνή.
Τί στέκεις Παζβαντζιόγλου, τόσον ἐκστατικός;
τεινάξου στὸ Μπαλκάνι, φώλιασε σὰν ἀητός.
Τοὺς μπούφους καὶ κοράκους, καθόλου μὴν ψηφᾷς,
μὲ τὸν ῥαγιὰ ἑνώσου, ἂν θέλῃς νὰ νικᾷς.
Συλήστρα καὶ Μπραΐλα, Σμαῆλι καὶ Κιλί,
Μπενδέρι καὶ Χωτῆνι, ἐσένα προσκαλεῖ.
Στρατεύματά σου στεῖλε, κ᾿ ἐκεῖνα προσκυνοῦν
γιατὶ στὴν τυραννίαν, νὰ ζήσουν δὲν μποροῦν.
Γγιουρντζῆ πλιὰ μὴ κοιμᾶσαι, συκώσου μὲ ὁρμήν,
τὸν Προύσια νὰ μοιάσῃς, ἔχεις τὴν ἀφορμήν.
Καὶ σὺ ποῦ στὸ Χαλέπι, ἐλεύθερα φρονεῖς
πασιᾶ καιρὸν μὴ χάνεις, στὸν κάμπον νὰ φανῇς.
Μὲ τὰ στρατεύματά σου, εὐθὺς νὰ συκωθῇς,
στῆς Πόλης τὰ φερμάνια, ποτὲ νὰ μὴ δοθῇς.
Τοῦ Μισιριοῦ ἀσλάνια, γιὰ πρώτη σας δουλειά,
δικόν σας ἕνα μπέη, κάμετε βασιλιά.
Χαράτζι τῆς Αἰγύπτου, στὴν Πόλ᾿ ἂς μὴ φανῇ,
γιὰ νὰ ψοφήσ᾿ ὁ λύκος, ὁποῦ σᾶς τυραννεῖ.
Μὲ μιὰ καρδίαν ὅλοι, μιὰ γνώμην, μιὰ ψυχή,
χτυπᾶτε τοῦ τυράννου, τὴν ῥίζα νὰ χαθῇ.
Ν᾿ ἀνάψωμεν μιὰ φλόγα, σὲ ὅλην τὴν Τουρκιά,
νὰ τρέξ᾿ ἀπὸ τὴν Μπόσνα, καὶ ὡς τὴν Ἀραπιὰ
Ψηλὰ στὰ μπαϊράκια, συκῶστε τὸν σταυρόν,
καὶ σὰν ἀστροπελέκια, χτυπᾶτε τὸν ἐχθρόν.
Ποτὲ μὴ στοχασθῆτε, πῶς εἶναι δυνατός,
καρδιοκτυπᾷ καὶ τρέμει, σὰν τὸν λαγὸν κι᾿ αὐτός.
Τρακόσοι Γγιρτζιαλῆδες, τὸν ἔκαμαν νὰ ἰδῇ,
πῶς δὲν μπορεῖ μὲ τόπια, μπροστᾶ τους νὰ εὐγῇ.
Λοιπὸν γιατί ἀργῆτε, τί στέκεσθε νεκροί;
ξυπνήσετε μὴν εἶστε ἐνάντιοι κ᾿ ἐχθροί.
Πῶς οἱ προπάτορές μας, ὁρμοῦσαν σὰ θεριά,
γιὰ τὴν ἐλευθερίαν, πηδοῦσαν στὴ φωτιά.
Ἔτζι κ᾿ ἡμεῖς, ἀδέλφια, ν᾿ ἁρπάξωμεν γιὰ μιὰ
τ᾿ ἄρματα, καὶ νὰ βγοῦμεν ἀπ᾿ τὴν πικρὴ σκλαβιά.
Νὰ σφάξωμεν τοὺς λύκους, ποὺ στὸν ζυγὸν βαστοῦν,
καὶ Χριστιανοὺς καὶ Τούρκους, σκληρὰ τοὺς τυραννοῦν.
Στεργιᾶς καὶ τοῦ πελάγου, νὰ λάμψῃ ὁ σταυρός,
καὶ στὴν δικαιοσύνην, νὰ σκύψῃ ὁ ἐχθρός.
Ὁ κόσμος νὰ γλυτώσῃ, ἀπ᾿ αὕτην τὴν πληγή,
κ᾿ ἐλεύθεροι νὰ ζῶμεν, ἀδέλφια εἰς τὴν γῆ.
Πέρας μὲν ὧδε,
Ἡ δὲ αὖ πράξις τέρας.
Ρήγας Βελεστινλῆς: Βίος καὶ πολιτεία
«Ὅποιος ἐλεύθερα συλλογᾶται, συλλογᾶται καλά».
Ὁ Ρήγας Βελεστινλῆς γεννήθηκε τὸ 1757 στὸ Βελεστίνο τῆς Τουρκοκρατούμενης Θεσσαλίας. Ἡ πνευματική του προσφορὰ καὶ ὁ μαρτυρικός του θάνατος τὸν ἀνέδειξαν σὲ μία πρόδρομη μορφὴ τοῦ πνευματικοῦ κινήματος τοῦ Νεοελληνικοῦ Διαφωτισμοῦ καθὼς ἐπίσης καὶ σὲ πρώιμο ἐθνομάρτυρα ποὺ ἐνέπνευσε τὸν πόθο γιὰ ἐλευθερία στὸν ἑλληνικὸ λαό. Ὁ Ρήγας «εὐτύχησε» νὰ γεννηθεῖ στὸ γεωγραφικὸ χῶρο τῆς Θεσσαλίας σὲ μία ἱστορικὴ περίοδο (μέσα 18ου) ὅπου μεγάλοι δάσκαλοι ἐργάζονταν μὲ ζῆλο κυρίως στὴν περιοχὴ τοῦ Πηλίου (Ζαγορά). Ἂν ἡ πατρίδα του τοῦ ἔδωσε ἁπλῶς τὸ ἔναυσμα γιὰ τὴ συνέχιση μίας ἐξαιρετικῆς πνευματικῆς πορείας, ἡ Κωνσταντινούπολη καὶ τὸ Βουκουρέστι ἀποτέλεσαν τοὺς ἑπόμενους σταθμοὺς τῆς πορείας. Ἐκεῖ ὁ Ρήγας θὰ κατορθώσει νὰ διαμορφωθεῖ πολιτικὰ καὶ νὰ σταδιοδρομήσει ὡς «γραμματικός» στὶς Παραδουνάβιες Ἡγεμονίες.
Αὐτὴ ἡ πρώτη περίοδος τῆς πνευματικῆς προετοιμασίας τοῦ Ρήγα συγκεντρώνει ἕνα κυρίαρχο χαρακτηριστικό. Ζεῖ, ἐργάζεται καὶ ἀνδρώνεται πνευματικὰ στὸ χῶρο τῶν Βαλκανίων ἀπὸ τὴ Θεσσαλία ὡς τὸ Βουκουρέστι, στοιχεῖο ποὺ θὰ τὸ συναντήσουμε στὸν πυρήνα τοῦ μετέπειτα μεγαλειώδους συγγραφικοῦ ἔργου του, καθὼς ὁ Ρήγας θὰ ἀναδειχθεῖ σὲ μορφὴ ὄχι ἀποκλειστικὰ καὶ μόνο τῆς ἑλληνικῆς Ἱστορίας ἀλλὰ καὶ τῆς νεότερης ἱστορίας τῶν Βαλκανίων.
Ὡστόσο οἱ ἐξελίξεις στὴν Εὐρώπη δὲν ἄφηναν ἀδιάφορο τὸ Ρήγα. Ἔχει ἤδη μεσολαβήσει ἡ Γαλλικὴ Ἐπανάσταση, τὸ γεγονὸς σταθμὸς ποὺ γέννησε σὲ ὅλους τοὺς ὑπόδουλους λαοὺς τοῦ κόσμου τὴν ἐπιθυμία νὰ ἀποτινάξουν τὸν τυραννικὸ ζυγό. Τὸ 1790 συναντᾶμε τὸ Ρήγα στὴ Βιέννη, στὸ κέντρο τῆς Αὐστροουγγρικῆς αὐτοκρατορίας τοῦ Φραγκίσκου Β´. Ἡ ἑξάμηνη παραμονή του στὴν πόλη ποὺ ἀνέδειξε τὸν Μότσαρτ θὰ ἀποτελέσει ὁρόσημο στὴν πνευματική του πορεία. Ἐκεῖ θὰ ἐκδώσει ἕνα ἀπὸ τὰ πρῶτα του βιβλία, τὸ «Σχολεῖον τῶν Ντελικάτων Ἐραστῶν».
Τὸ δεύτερο βιβλίο ποὺ τύπωσε ὁ Ρήγας τὸ 1790 ἔφερε τὸν τίτλο «Φυσικῆς Ἀπάνθισμα» καὶ ἀποτελεῖ μία πρώτη προσπάθεια γιὰ ἐκλαΐκευση τῶν ἐπιστημονικῶν γνώσεων καὶ κυρίως τῶν φυσικῶν καὶ ἐπιστημονικῶν γνώσεων. Ὅπως ἔχει ἀποδειχθεῖ σὲ πρόσφατες ἔρευνες, εἶναι κατὰ τὸ μεγαλύτερο μέρος μετάφραση τῆς Γαλλικῆς Ἐγκυκλοπαιδείας τῶν Diderot καὶ D’Alembert. Τέλος τὸ τρίτο βιβλίο εἶναι ἡ μετάφραση τοῦ «Πνεύματος τῶν Νόμων» τοῦ Γάλλου Διαφωτιστῆ Μοντεσκιέ.
Ἀντιλαμβάνεται κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ πρώτη περίοδος τῆς Βιέννης ἀποτέλεσε γιὰ τὸ Ρήγα τὸ καθοριστικὸ σημεῖο ἐπαφῆς μὲ τὰ πνευματικὰ προϊόντα του Γαλλικοῦ Διαφωτισμοῦ. Θὰ ἦταν καλὸ νὰ σταθεῖ κανεὶς στὸ βιβλίο «Φυσικῆς Ἀπάνθισμα» τὸ ὁποῖο καταδηλώνει καὶ τὴν πολυπλευρικότητα τοῦ πνεύματος τοῦ Ρήγα, ὁ ὁποῖος ἀντιλαμβάνεται ὅτι τὸ πνευματικὸ ξύπνημα ἑνὸς λαοῦ ἔρχεται μέσα ἀπὸ τὴν ἐπαφὴ μὲ τὴν ἐπιστήμη καὶ κυρίως μέσα ἀπὸ τὴν καταπολέμηση τῶν δεισιδαιμονιῶν ποὺ αὐτὴ συνεπάγεται. Τὸ 1796 κι ἐνῷ ἤδη οἱ ἰδέες τῆς Γαλλικῆς Ἐπανάστασης ἔχουν πάρει σάρκα καὶ ὀστὰ μέσῳ τῶν πρώτων Συνταγματικῶν κειμένων, ὁ Ρήγας θὰ ξαναβρεθεῖ στὴ Βιέννη κι αὐτὴ τὴ φορὰ θὰ διατυπώσει καὶ τὶς κυριότερες θέσεις, οἱ ὁποῖες τὸν ἔκαναν γνωστὸ ἀλλὰ καὶ ἐπικίνδυνο γιὰ κάθε μορφὴ τυραννίας. Ἡ πορεία πρὸς τὸ θάνατο ἔχει ξεκινήσει.
Θὰ ἦταν καλὸ ἀπὸ ἐδῶ καὶ κάτω νὰ σταθεῖ κανεὶς σὲ ὁρισμένα στοιχεῖα – σημεῖα αὐτοῦ τοῦ ἔργου, τὰ ὁποῖα τὸ καθιστοῦν μοναδικὸ στὴν ἱστορία τῶν νεοελληνικῶν Γραμμάτων. Τὸ 1796 ὁ Ρήγας θὰ ἐκδώσει τὴ μεγάλη δωδεκάφυλλη Χάρτα τῆς Ἑλλάδος καὶ ἕνα χάρτη τῆς Βλαχίας καὶ τῆς Μολδαβίας. εἶναι πολὺ σημαντικὸ νὰ καταλάβει κανεὶς ὅτι ὁ Ρήγας ἀποτελεῖ ἕναν ἀπὸ τοὺς πρωτοπόρους της ἐπιστήμης τῆς γεωγραφίας, ἐπιστήμη ποὺ κινεῖται παράλληλα μὲ τὴν ἄνθηση τῆς ἐθνικῆς συνείδησης τῶν λαῶν. Ὁ Ρήγας γίνεται ἐπικίνδυνος, γιατί ἀπευθύνεται στὸ κρυφὸ αἰσθητήριο τοῦ Βαλκάνιου γιὰ τὴ γεωγραφικὴ ἑνότητα τοῦ χώρου στὸν ὁποῖο κατοικεῖ. Ἡ χάρτα δὲν εἶναι μία ἁπλὴ ἀπεικόνιση τοῦ γεωγραφικοῦ χώρου τῆς Ἑλλάδος ἢ τῶν Βαλκανίων ἀλλὰ ἕνας ἱστορικὸς καὶ γεωγραφικὸς πίνακας τοῦ ἀρχαίου, τοῦ μεσαιωνικοῦ καὶ νέου Ἑλληνισμοῦ, ἐμπλουτισμένος μὲ ἄφθονα στοιχεῖα ἀρχαιογνωσίας, ἀρχαῖες ὀνομασίες πόλεων, χωρῶν, ποταμῶν, κλπ. Νεώτερες ἔρευνες ἀποδεικνύουν ὅτι πρόκειται γιὰ τὸ κράτος ποὺ ἤθελε νὰ δημιουργήσει στὸ Βαλκανικὸ χῶρο.
Δεύτερο σημαντικὸ πνευματικὸ σημεῖο ἐκείνης τῆς ἐποχῆς εἶναι ἡ συγγραφὴ τοῦ περίφημου «θουρίου», ἑνὸς τραγουδιοῦ, μίας ἔμμετρης ἐπαναστατικῆς προκήρυξης ποὺ ἀποτέλεσε προσκλητήριο πρὸς ὅλους τοὺς ὑπόδουλους λαοὺς τῶν Βαλκανίων. Ἂς σταθοῦμε σ᾿ ἕνα καίριο σημεῖο τοῦ τραγουδιοῦ.
«Βούλγαροι κι Ἀρβανίτες, Ἀρμένιοι καὶ Ρωμιοί, ἀράπηδες καὶ ἄσπροι, μὲ μία κοινὴ ὁρμή, γιὰ τὴν ἐλευθερία νὰ ζώσωμεν σπαθί…»
Ἡ ἰδιαιτερότητα αὐτοῦ τοῦ πρωτοφανοῦς κηρύγματος ἐντοπίζεται στὸ γεγονὸς ὅτι ἀποτελεῖ ἀνοιχτὸ προσκλητήριο σὲ ὅλους τοὺς ὑπόδουλους λαοὺς ἀνεξαρτήτως θρησκείας, φυλῆς καὶ χρώματος. Στὸ κήρυγμα λοιπὸν τοῦ Ρήγα ἐνυπάρχουν ἐξαιρετικὰ δείγματα μίας σύγχρονης πολιτικῆς σκέψης ποὺ συνοψίζει τὸ ἐπαναστατικὸ ρεῦμα, τὸ κήρυγμα ὑπὲρ τῆς ἀνεξιθρησκίας καὶ ταυτόχρονα παρουσιάζει ἀθέατα ἕνα ἀντιρατσιστικὸ μήνυμα, ἰδέες δηλαδὴ καὶ ἀντιλήψεις ποὺ θὰ μποροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει σὲ μία σύγχρονη πολιτειακὴ σκέψη.
Ὡστόσο τὸ σημαντικότερο ἔργο του εἶναι ἡ Διακήρυξη, τὴν ὁποία τύπωσε μυστικὰ σὲ χιλιάδες ἀντίτυπα τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 1797. Τὴν ἴδια ἐποχὴ ὁ Ρήγας ἐπιθυμοῦσε νὰ συναντήσει τὸν Ναπολέοντα Βοναπάρτη, ὁ ὁποῖος βρισκόταν στὴν Ἰταλία. Ἡ Διακήρυξη ἀποτελεῖ τὸ πιὸ ριζοσπαστικὸ κείμενο τοῦ Ρήγα καὶ ταυτόχρονα αὐτὸ τὸ ὁποῖο θὰ τὸν καταστήσει ἐπικίνδυνο γιὰ κάθε ἐξουσία. Μέσα ἀπὸ τὴν καρδιὰ τοῦ ἀναχρονισμοῦ καὶ τῆς ἀντεπανάστασης, τὴν αὐτοκρατορικὴ Βιέννη, αὐτὸς θὰ κάνει λόγο γιὰ δημοκρατικὴ πολιτεία ποὺ θὰ ἐγκαθιδρυθεῖ στὴν ἐλεύθερη ἐπικράτεια καὶ θὰ ὀνομάζεται «Ἑλληνικὴ Δημοκρατία». Ὁ μεγάλος Ἕλληνας διανοητὴς θὰ στηρίξει τὸ λόγο του σὲ μία διακήρυξη τῶν «Δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ πολίτη» σαφῶς ἐπηρεασμένη ἀπὸ τὸ κήρυγμα τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Διαφωτισμοῦ καὶ τὸ ἔργο τῆς Γαλλικῆς Ἐπανάστασης. Γιὰ πρώτη φορά, θὰ γίνει λόγος γιὰ δικαιοσύνη.
«Ἡ Ἐλευθερία εἶναι ἐκείνη ἡ δύναμη ὅπου ἔχει ὁ ἄνθρωπος εἰς τὸ νὰ κάμει ὅλον ἐκεῖνο ὅπου δὲν βλάπτει εἰς τὰ δίκαια τῶν γειτόνων του». (ἄρ. 6) καὶ γιὰ κάτι ριζοσπαστικό, γιὰ καθολικὴ ἐκπαίδευση ὅλων τῶν ἀρσενικῶν καὶ θηλυκῶν παιδιῶν «ὅλοι χωρὶς ἐξαίρεσιν ἔχουν χρέος νὰ ἠξεύρουν γράμματα. Ἡ πατρὶς ἔχει νὰ καταστήσει σχολεῖα εἰς ὅλα, τὰ χωρία, διὰ τὰ ἀρσενικὰ καὶ θηλυκὰ παιδιά» (ἀρ. 22). Σ᾿ αὐτὸ τὸ τελευταῖο ἄρθρο πρωτο-γίνεται λόγος στὸ χῶρο τῶν Βαλκανίων γιὰ τὴν περίφημη ἰσοτιμία τῶν δυὸ φύλων.
Ὕστερα ἀπὸ αὐτὴ τὴ σύντομη ἀναφορὰ σ᾿ αὐτὸ τὸ τελευταῖο κεφαλαιῶδες ἔργο τοῦ Ρήγα γίνεται φανερὸ ὅτι αὐτὸς καὶ οἱ σύντροφοί του δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ μείνουν ἀνέγγιχτοι ἀπὸ τὴ δυναστικὴ ἐξουσία τῶν Ἀμβούργων τῆς Αὐστρίας, μίας χώρας ποὺ ἀργότερα θὰ πρωτοστατήσει στὴν προσπάθεια κατὰ τῆς Ἐπανάστασης τῶν Ἑλλήνων. Τὸ Δεκέμβριο τοῦ 1797 ὁ Ρήγας καὶ οἱ συνεργάτες τοὺς συλλαμβάνονται καὶ θὰ θανατωθοῦν τὸν Ἰούνιο τοῦ 1798 ὕστερα ἀπὸ μῆνες βασανιστικῶν ἀνακρίσεων…
Τὸ τέλος ὑποδεικνύει καὶ τὴν ἀρχή. Κανεὶς δὲ μπορεῖ νὰ πιστέψει ὅτι ἐδῶ τελείωσαν τὰ πράγματα. Ὁ Ρήγας μὲ τὸ ἔργο του, τὸ ὁποῖο εὐτύχησε νὰ τυπωθεῖ, ἀποτέλεσε τὸ σημεῖο ἀναφορᾶς καὶ κύριο καθοδηγητὴ κάθε ἐπαναστατημένου Ἕλληνα καὶ Βαλκάνιου. Τὸ τραγικό του τέλος δείχνει τὸ μέγεθος τῆς ἀπειλῆς τοῦ ἀγώνα καὶ τοῦ ἔργου τοῦ κατὰ τῶν τυράννων.
Σύνδεσμος: www.karaberopoulos.gr & Ἐπιστημονικὴ Ἐταιρεία Μελέτης Φερῶν-Βελεστίνου-Ρήγα http://www.rhigassociety.gr
Πενήντα ρήσεις τοῦ Ρήγα Βελεστινλῆ
Μπορεῖ νὰ ὑποστηριχθεῖ ὅτι ὁ Ρήγας Βελεστινλὴς εἶναι μία ἀπὸ τὶς μοναδικὲς φυσιογνωμίες τοῦ Νεώτερου Ἑλληνισμοῦ καὶ τοῦ Βαλκανικοῦ χώρου: Διαφωτιστής, Ἐπαναστάτης, Μάρτυρας, Πολιτικὸς νοῦς, Στρατιωτικὸς νοῦς, Ὁραματιστὴς μιᾶς δημοκρατικῆς πολιτείας τῶν Βαλκανικῶν λαῶν, μετὰ τὴν ἀποτίναξη τῆς ὀθωμανικῆς τυραννίας.
Δὲν εὐτύχησε λόγω τῆς προδοσίας νὰ δεῖ ἐλεύθερους ἀπὸ τὴ σουλτανικὴ τυραννία τοὺς βαλκανικοὺς λαούς. Τὸ ἐπαναστατικό του ὡστόσο μήνυμα ἀτσάλωσε τοὺς σκλαβωμένους στὴν ἀπόφασή τους γιὰ ἐπανάσταση καὶ λίγα χρόνια ἀργότερα ὁ σπόρος τῆς λευθεριᾶς βλάστησε στὰ Βαλκάνια.
Σὲ μία καλαίσθητη ἔκδοση προσφέρονται πενήντα χαρακτηριστικὲς ρήσεις τοῦ Ρήγα ποὺ συλλέχθηκαν ἀπὸ τὰ ἔργα του καὶ οἱ ὁποῖες ἀναφέρονται στὰ μεγάλα θέματα τοῦ ἀνθρώπου: τὴν ἐλευθερία, τὴν παιδεία, τὴ δικαιοσύνη, τὴ φιλία, τὴ δημοκρατία, τὴν πατρίδα, τὴν ἰσονομία, τὴνἀνεξιθρησκία, τὴ γλῶσσα, τὸ καθῆκον.
- «Ὅποιος ἐλεύθερα συλλογᾶται συλλογᾶται καλά».
Φυσικῆς ἀπάνθισμα, σελ. 24 - «Κάλλιο ῾ναι μιᾶς ὥρας ἐλεύθερη ζωὴ παρὰ σαράντα χρόνια σκλαβιὰ καὶ φυλακή».
Θούριος, στίχ. 7-8 - «Ὅλοι χωρὶς ἐξαίρεσιν ἔχουν χρέος νὰ ἠξεύρουν γράμματα».
Τὰ Δίκαια τοῦ Ἀνθρώπου, ἄρθρο 22 - «Ἐκ τῶν γραμμάτων γεννᾶται ἡ προκοπὴ μὲ τὴν ὁποίαν λάμπουν τὰ ἐλεύθερα ἔθνη».
Τὰ Δίκαια τοῦ Ἀνθρώπου, ἄρθρο 22 - «Ὁ ἱερὸς τῆς πατρίδος ἔρως ἐμφωλεύει εἰς τὴν καρδίαν, καὶ ἡ καρδία δὲν γηράσκει ποτέ».
Ἠθικὸς Τρίπους, σελ. 118 - «Ἡ Πατρὶς ἔχει νὰ καταστήση σχολεῖα εἰς ὅλα τὰ χωρία διὰ τὰ ἀρσενικὰ καὶ θηλυκὰ παιδία».
Τὰ Δίκαια τοῦ Ἀνθρώπου, ἄρθρο 22 - «Κάλλιο γιὰ τὴν πατρίδα κανένας νὰ χαθῇ ἢ νὰ κρεμάσῃ φούντα γιὰ ξένον στὸ σπαθί».
Θούριος, στίχ. 57-58 - «Γιὰ τὴν Πατρίδα ὅλοι νά ῾χωμεν μιὰ καρδιά».
Θούριος, στίχ. 42 - «Καιρὸς εἶν᾿ τῆς Πατρίδος ν᾿ ἀκοῦστε τὴ λαλιά».
Θούριος, στίχ. 80 - «Ἂς καταβάλουν εὐμενῶς ἕκαστος ἔρανον ὅ,τι βούλεται, ὁποῦ, βοηθούμενον πανταχοθεν, νὰ ἀναλάβῃ τὸ πεπτωκὸς Ἑλληνικὸν Γένος».
Φυσικῆς Ἀπάνθισμα, σελ. θ´, «Πρὸς τοὺς ἀναγνώστας» - «Στὴν πίστιν τοῦ καθένας ἐλεύθερος νὰ ζῇ».
Θούριος, στίχ. 43 - «Οἱ ἄνθρωποι δὲν ἁμαρτάνουν, ἂν ἐρευνοῦν τὸ ἀποτέλεσμα καὶ τὸν λόγον Του (τοῦ Δημιουργοῦ)».
Φυσικῆς ἀπάνθισμα, σελ. 40 - «Πάντοτε ἐπισφαλεῖς αἱ ἐπίνοιαι καὶ τῶν πλέον σοφῶν ἀνθρώπων».
Φυσικῆς Ἀπάνθισμα, σελ. 64 - «Ὑπὸ τὴν τυραννίαν τοῦ Ὀθωμανικοῦ δεσποτισμοῦ κανένας, ὁποιασδήποτε τάξεως καὶ θρησκείας, δὲν εἶναι σίγουρος μήτε διὰ τὴν ζωήν του, μήτε διὰ τὴν τιμήν του, μήτε διὰ τὰ ὑποστατικά του».
Ἐπαναστατικὴ Προκήρυξις - «Νὰ μὴν ἀφεθῶσιν οὐδέποτε νὰ καταπατῶνται ὡς σκλάβοι εἰς τὸ ἑξῆς ἀπὸ τὴν ἀπάνθρωπον τυραννίαν».
Ἐπαναστατικὴ Προκήρυξις - «Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, Χριστιανοὶ καὶ Τοῦρκοι, κατὰ φυσικὸν λόγον εἶναι ἴσοι».
Τὰ Δίκαια τοῦ Ἀνθρώπου, ἄρθρο 3 - «Οἱ Νόμοι νἆν᾿ ὁ πρῶτος καὶ μόνος ὁδηγός».
Θούριος, στίχ. 25 - «Ὁ Νόμος εἶναι ὁ αὐτὸς διὰ τὸ πταῖσμα καὶ ἀμετάβλητος, ἤγουν δὲν παιδεύεται ὁ πλούσιος ὀλιγώτερον καὶ ὁ πτωχὸς περισσότερον διὰ τὸ αὐτὸ σφάλμα, ἀλλ᾿ ἴσια-ἴσια».
Τὰ Δίκαια τοῦ Ἀνθρώπου, ἄρθρο 3 - «Ὁ Νόμος εἶναι ἐκείνη ἡ ἐλευθέρα ἀπόφασις, ὁποῦ μὲ τὴν συγκατάθεσιν ὅλου τοῦ λαοῦ ἔγινεν».
Τὰ Δίκαια τοῦ Ἀνθρώπου, ἄρθρο 4 - «Ἡ Ἐλευθερία εἶναι ἐκείνη ἡ δύναμις ὁποῦ ἔχει ὁ ἄνθρωπος εἰς τὸ κάμῃ ὅλον ἐκεῖνο, ὁποῦ δὲν βλάπτει εἰς τὰ δίκαια τῶν γειτόνων του».
Τὰ Δίκαια τοῦ Ἀνθρώπου, ἄρθρο 6 - «Τὸ ἠθικὸν σύνορον τῆς Ἐλευθερίας εἶναι τοῦτο τὸ ρητόν: Μὴ κάμῃς εἰς τὸν ἄλλον ἐκεῖνο ὁποῦ δὲν θέλεις νὰ σὲ κάμουν».
Τὰ Δίκαια τοῦ Ἀνθρώπου, ἄρθρο 6 - «Τὸ δίκαιον τοῦ νὰ φανερώνωμεν τὴν γνώμην μας καὶ τοὺς συλλογισμούς μας, τόσον μὲ τὴν τυπογραφίαν, ὅσον καὶ μὲ ἄλλον τρόπον δὲν εἶναι ἐμποδισμένον».
Τὰ Δίκαια τοῦ Ἀνθρώπου, ἄρθρο 7 - «Ὁ Νόμος ἔχει χρέος νὰ διαφεντεύῃ τὴν κοινὴν ἐλευθερίαν ὅλου τοῦ ἔθνους καὶ ἐκείνην τοῦ κάθε ἀνθρώπου».
Τὰ Δίκαια τοῦ Ἀνθρώπου, ἄρθρο 9 - «Ὅλον τὸ ἔθνος ἀδικεῖται, ὅταν ἀδικεῖται ἕνας μόνος πολίτης».
Τὰ Δίκαια τοῦ Ἀνθρώπου, ἄρθρο 23 - «Κανένας δὲν ἔχει τὸ δίκαιον νὰ στοχάζεται τὸν ἑαυτόν του ἀπαραβίαστον περισσότερον ἀπὸ τοὺς ἄλλους».
Τὰ Δίκαια τοῦ Ἀνθρώπου, ἄρθρο 31 - «Κανένας δὲν ἀντιστέκεται, ὅταν ἠξεύρῃ πὼς θὲ νὰ λάβῃ τὸ δίκαιόν του μὲ τὴν συνδρομὴν τοῦ Νόμου».
Τὰ Δίκαια τοῦ Ἀνθρώπου, ἄρθρο 33 - «Ὅταν ἡ διοίκησις βιάζῃ, ἀθετῇ, καταφρονῇ τὰ δίκαια τοῦ λαοῦ καὶ δὲν εἰσακούῃ τὰ παράπονά του, τὸ νὰ κάμῃ ὁ λαὸς ἢ κάθε μέρος τοῦ λαοῦ ἐπανάστασιν, νὰ ἁρπάζῃ τὰ ἄρματα καὶ νὰ τιμωρῇ τοὺς τυράννους του, εἶναι τὸ πλέον ἱερὸν ἀπὸ ὅλα τὰ δίκαιά του καὶ τὸ πλέον ἀπαραίτητον ἀπὸ ὅλα τὰ χρέη του».
Τὰ Δίκαια τοῦ Ἀνθρώπου, ἄρθρο 35 - «Παρασταίνει ὅλον τὸ Ἔθνος τὸ πλῆθος τοῦ λαοῦ, τὸ ὁποῖον εἶναι ὡς θεμέλιόν της ἐθνικῆς παραστήσεως καὶ ὄχι μόνον οἱ πλούσιοι καὶ οἱ προεστοί».
Τὸ Σύνταγμα, ἄρθρο 21 - «Κανένας πολίτης δὲν ἑξαιρεῖται ἀπὸ τὴν τιμίαν ὑποχρέωσίν του νὰ συνεισφέρῃ κατὰ τὴν δύναμιν καὶ τὰ πλούτη του τὰ εἰς δημοσίας ἀνάγκας δοσίματα».
Τὸ Σύνταγμα, ἄρθρο 101 - «Ἡ γενικὴ δύναμις τῆς Δημοκρατίας συνίσταται εἰς ὁλόκληρον τὸ ἔθνος».
Τὸ Σύνταγμα, ἄρθρο 107 - «Ὡς πότ᾿ ὀφικιάλιος (ἀξιωματοῦχος) σὲ ξένους βασιλεῖς; ἔλα νὰ γίνῃς στῦλος δικῆς σου τῆς φυλῆς».
Θούριος, στίχ. 55-56 - «Οἱ Ἕλληνες… δέχονται ὅλους τοὺς ἀδικημένους ξένους καὶ ὅλους τοὺς ἐξωρισμένους ἀπὸ τὴν πατρίδα των δι᾿ αἰτίαν τῆς Ἐλευθερίας».
Τὸ Σύνταγμα, ἄρθρο 120 - «Γιὰ τὴν Ἐλευθερίαν νὰ ζώσωμεν σπαθί, πὼς εἴμασθ᾿ ἀντρειωμένοι, παντοῦ νὰ ξακουσθῇ».
Θούριος, στίχ. 47-48 - «Οἱ Ἕλληνες… ἀπαρνοῦνται καὶ δὲν δίδουν ὑποδοχὴν καὶ περιποίησιν εἰς τοὺς Τυράννους».
Τὸ Σύνταγμα, ἄρθρο 120 - «Οἱ Ἕλληνες… δὲν κάνουν ποτὲ εἰρήνην μὲ ἕνα ἐχθρόν, ὁποῦ κατακρατεῖ τὸν ἑλληνικὸν τόπον».
Τὸ Σύνταγμα, ἄρθρο 121 - «Ὡς πότε παλληκάρια, νὰ ζῶμεν στὰ στενὰ μονάχοι, σὰν λιοντάρια, στὲς ράχες, στὰ βουνά;».
Θούριος, στίχ. 1-2 - «Τί σ᾿ ὠφελεῖ ἂν ζήσῃς καὶ εἶσαι στὴ σκλαβιά; στοχάσου πὼς σὲ ψένουν καθ᾿ ὥραν στὴ φωτιά».
Θούριος, στίχ. 9-10 - «Συμβούλους προκομένους, μὲ πατριωτισμό, νὰ βάλωμεν εἰς ὅλα νὰ δίνουν ὁρισμόν».
Θούριος, στίχ. 23-24 - «Σταυρός, ἡ πίστις καὶ καρδιά, δουφέκια καὶ καλὰ σπαθιά, γκρεμίζουν Τυραννίαν, τιμοῦν Ἐλευθερίαν».
Ὕμνος Πατριωτικός, στροφὴ 14 - «Κ᾿ ἡ ἀναρχία ὁμοιάζει τὴν σκλαβιά».
Θούριος, στίχ. 27 - «Στὴν γνώμη τῶν τυράννων νὰ μὴν ἐλθῶ ποτέ, μήτε νὰ τοὺς δουλεύω, μήτε νὰ πλανηθῶ. Εἰς τὰ ταξίματά τους, γιὰ νὰ παραδοθῶ.
Θούριος, στίχ. 33-35 - «Σᾶς κράζῃ ἡ Ἑλλάδα, σᾶς θέλει, σᾶς πονεῖ ζητᾷ τὴν συνδρομήν σας μὲ μητρικὴν φωνή».
Θούριος, στίχ. 85-86 - «Μὲ μία καρδίαν ὅλοι, μιὰ γνώμην, μιὰ ψυχή, κτυπᾶτε τοῦ Τυράννου τὴν ρίζαν, νὰ χαθῇ».
Θούριος, στίχ. 105-106 - «Νὰ λάμψῃ πάλιν Λευθεριά, ὡς ἦτον τότε μιὰ φορά».
Ὕμνος Πατριωτικός, στροφὴ 20 - «Πῶς οἱ προπάτορές μας ὡρμοῦσαν σὰν θεριά, γιὰ τὴν ἐλευθερίαν πηδοῦσαν στὴ φωτιά».
Θούριος στίχ. 117-118 - «Νὰ σφάξωμεν τοὺς λύκους, ποὺ τὸν ζυγὸν βαστοῦν καὶ Χριστιανοὺς καὶ Τούρκους σκληρὰ τοὺς τυραννοῦν».
Θούριος, στίχ. 121-122 - «Εἰς τὴν δικαιοσύνην νὰ σκύψῃ ὁ ἐχθρός».
Θούριος, στίχ. 124 - «Αὐτοὶ (οἱ καπετανέοι) Τυράννους δὲν ψηφοῦν, κ᾿ ἐλεύθεροι στὸν κόσμον ζοῦν, πλοῦτος, ζωή, τιμή τους, εἶν᾿ μόνο τὸ σπαθί τους».
Ὕμνος Πατριωτικός, στροφὴ 32 - «Πάντοτε ἡ σταθερότης εἶναι πρᾶγμα ἐπαινετὸν αὐτὴ ἔχει τὰ πρωτεῖα πολλῶν ἄλλων ἀρετῶν».
Ἠθικὸς Τρίπους, σελ. 187 - «Σταθερὸς ἂς διαμένῃ στὴν φιλίαν του τινάς, γιὰ νὰ ἔχῃ τῆς ζωῆς του τὰς ἡμέρας του τερπνάς».
Ἠθικὸς Τρίπους, σελ. 187
Μερικές συναφείς αναλύσεις
ΤΟ ΕΘΝΟΚΡΑΤΟΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ. Παθογένειες, αδιέξοδα, αίτια, πολιτικός στοχασμός. Μεταμοντέρνος εθνομηδενισμός versus Έθνος και Πολιτισμός (Εκδόσεις Ποιότητα 2023) https://wp.me/p3OqMa-2IW
Φύλο, εκμηχάνιση, τεχνολογία, πολιτικός πολιτισμός, πολιτική υπόσταση και δημοκρατικές βαθμίδες https://wp.me/p3OqMa-304
«ΤΟ ΕΘΝΟΚΡΑΤΟΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ. Παθογένειες, αδιέξοδα, αίτια, πολιτικός στοχασμός. Μεταμοντέρνος εθνομηδενισμός versus Έθνος και Πολιτισμός» (Εκδόσεις Ποιότητα, Μάιος 2023). Σελίδα βιβλίου Εκδότη: https://piotita.gr/?p=41774
Διεθνής πολιτική τον 21ο αιώνα και η επιτάχυνση των στρατηγικών διενέξεων μεταξύ των ηγεμονικών δυνάμεων. https://wp.me/p3OqMa-2QP
ΤΟ ΕΘΝΟΚΡΑΤΟΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ. Παθογένειες, αδιέξοδα, αίτια, πολιτικός στοχασμός. Μεταμοντέρνος εθνομηδενισμός versus Έθνος και Πολιτισμός (Εκδόσεις Ποιότητα 2023) https://wp.me/p3OqMa-2IW
Το Θουκυδίδειο Παράδειγμα ανάλυσης της διεθνούς πολιτικής και η προσανατολιστική προσέγγιση https://wp.me/p3OqMa-2LM
Χουντικά πραξικοπήματα και η Τουρκική εισβολή 1974: Έγιναν τα παθήματα μαθήματα; https://wp.me/p3OqMa-2vb
Εθνικός πολιτισμός, εθνική ιδιοσυστασία, μεταφυσική πίστη, δημοκρατία και ελευθερία https://wp.me/p3OqMa-2KJ
Η Οδύσσεια των ανθρώπων, των κρατών και του κόσμου καθώς κινούμαστε βαθύτερα στον 21ο αιώνα εν μέσω κληρονομημένων παθογενειών και αδιεξόδων. https://wp.me/p3OqMa-2Jm …
Η Οδύσσεια των ανθρώπων, των κρατών και του κόσμου https://wp.me/p3OqMa-2IW
Π. Ήφαιστος στο newshub.gr: Οι ΗΠΑ με τους «ανθρωπιστικούς βομβαρδισμούς» τα έκαναν «σαλάτα» (Podcast) https://piotita.gr/?p=42241
Εθνικό Συμφέρον, Διεθνής Πολιτική, Στρατηγική και Διπλωματία https://wp.me/p3OqMa-37M
Για την Κύπρο, τα παράνομα τετελεσμένα δεν μπορούν να αποτελέσουν τρόπο λύσης! (podcast – newshub) https://wp.me/p3OqMa-3cH
Έλληνες της διασποράς και εθνική στρατηγική – Παγκόσμιο Συνέδριο Κυπρίων Διασποράς https://piotita.gr/?p=42273
Π. Ήφαιστος – P. Ifestos
www.ifestos.edu.gr www.ifestosedu.gr ifestosedu@gmail.com
Twitter https://twitter.com/ifestosedu
Linkedin https://www.linkedin.com/in/panayiotis-ifestos-0b9382131/
Instagram https://www.instagram.com/p.ifestos/
Προσωπικό προφίλ https://www.facebook.com/panayiotis.ifestos
Στρατηγική Θεωρία–Κρατική Θεωρία https://www.facebook.com/groups/StrategyStateTheory/
Θουκυδίδης–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/thucydides.politikos.stoxasmos/
«Κοσμοθεωρία των Εθνών» https://www.facebook.com/kosmothewria.ifestos
«ΤΟ ΕΘΝΟΚΡΑΤΟΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ. Παθογένειες, αδιέξοδα, αίτια, πολιτικός στοχασμός, μεταμοντέρνος εθνομηδενισμός versus Έθνος και Πολιτισμός» https://piotita.gr/?p=41774
Φιλοπατρία, Δημοκρατία, Ελευθερία https://www.facebook.com/groups/philopatria/
Προσωπική σελίδα https://www.facebook.com/p.ifestos
Πολιτισμός, Περιβάλλον, Φύση, Ψάρεμα https://www.facebook.com/Ifestos.DimotisBBB
Διεθνής πολιτική 21ος αιώνας https://www.facebook.com/groups/InternationalPolitics21century/
ΗΠΑ: Ιστορία, Διπλωματία, Στρατηγική https://www.facebook.com/groups/USAHistDiplStrat/
Ελλάδα-Τουρκία-Κύπρος: Ανισόρροπο τρίγωνο https://www.facebook.com/groups/GreeceTurkeyCyprusImbalance/
Διαχρονική Ελληνικότητα https://www.facebook.com/groups/Ellinikotita/
Άνθρωπος, Κράτος, Κόσμος–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/Ifestos.political.thought/
Παναγιώτης Κονδύλης – https://www.facebook.com/groups/Kondylis.Panagiotis/
Θολό βασίλειο της ΕΕ https://www.facebook.com/groups/TholoVasileioEU/
Μέγας Αλέξανδρος–Ιδιοφυής Στρατηγός και Στρατηλάτης https://www.facebook.com/groups/M.Alexandros/
Εκλεκτά βιβλία που αξίζουν να διαβαστούν https://www.facebook.com/groups/eklektavivlia/
Ειρηνική πολιτική επανάσταση https://www.facebook.com/groups/PolitPeacefulRevolution/
Τίτλοι-σύνδεσμοι αναρτημένων δοκιμίων, άρθρων https://wp.me/p3OqMa-26x
Πίνακες διαλέξεων και σημειώσεις διαλέξεων – πίνακες συντομογραφικής απεικόνισης πτυχών του διεθνούς συστήματος https://wp.me/p3OqMa-1GG
Κατηγορίες:στρατηγική ανάλυση, συνεπής μηδενισμός, Ήφαιστος, Βυζαντινή κοσμοπολιτεία, Δημοκρατία, Επανάσταση 1821, ΕΛΕΥΘΕΡΊΑ, Εθνική Στρατηγική, Καποδίστριας, Κοσμοθεωρία των Εθνών, Ρήγας, γεωπολιτική, εθνομηδενισμός
Παναγιώτης Ήφαιστος - Panayiotis Ifestos 