Όπως κάθε χρόνο αναρτώ φ
ωτογραφίες από την εορτή των Θεοφανείων ή Φώτων στην Πόλη όπου ζω τα τελευταία 26 χρόνια, την Βάρη-Βάρκιζα. Των Ελλήνων οι Κοινότητες, γράψαμε και σε άλλες περιστάσεις παλεύουν να επιβιώσουν στην βάση του πολιτισμού τους και των πολιτικών και άλλων παραδόσεών τους. Περπατώντας, παρατηρώντας και φωτογραφίζοντας την εορτή των Φώτων στην Βάρκιζα πρόσεχα τα πρόσωπα. Τις συμπεριφορές, τις εκφράσεις, την εν γένει ανθρωπολογία όσων προ
σέρχονταν αντί να καθίσουν σπίτι βυθισμένοι στα προβλήματά τους λόγω κρίσης.
Πέραν των πατροπαράδοτων διδαχών για την φανέρωση της Αγίας Τριάδας την στιγμή της Βάπτισης όπως αναφέρονται στα σχετικά Ευαγγελικά αποσπάσματα, προσωπικά η μέρα αυτή φέρνει έντονες αναμνήσεις του πατέρα μου Θεοφάνη όταν στην ονομαστική του εορτή στις 6 Ιανουαρίου έρχονταν κοντά 50 άτομα πολλά από αυτά από μακριά για συν-εορτάσουν κάτω από τις λεμονιές της αυλής μας.
Η ευχαρίστηση να βλέπει κανείς τους πολίτες να είναι πιστοί στις παραδόσεις τους ως τρόπος ζωής που συντηρεί τον πολιτισμό τους και τ
ην ανθρωπολογική τους υπόσταση, διαταράχθηκε από φίλο που μου τηλεφώνησε να με συγχαρεί ενώ φωτογράφησα. Η κόρη του μου είπε, επιδεικνύει απόλυτη αδιαφορία. Ακούει αυτή την μουσική κάποιων νέγρων που χορεύουν μονότονα σαν πίθηκοι και μαζί και με πολλά άλλα επαληθεύει αυτό που εσύ γράφεις για την μεταμοντέρνα εκμηδένιση των ανθρώπων. Μου μίλησε απαξιωτικά, συνέχισε ο φίλος, για κάθε τι που αφορά πατροπαράδοτους τρόπους ζωής και Ελληνικές παραδόσεις που όπως μου φώναξε με θρασύτητα δεν την ενδιαφέρουν. Όπως πολλοί άλλοι νέοι, συνέχισε ο φίλος, συχνάζει σε θορυβώδη κλαμπ, δεν διαβάζει Ελληνική ιστορία, δεν ενδιαφέρεται για την κλασική εποχή, δεν την ενδιαφέρει το ζήτημα της μεταφυσικής πίστης και ασφαλώς δεν πάει Εκκλησία. Ακόμη και αν δεν είσαι πιστός στον Θεό, συνέχισε ο φίλος, οι Έλληνες πηγαίνουν στην Εκκλησία κάποιες μέρες γιατί είναι μέρος αναπόσπαστο των παραδόσεών μας και της υπόστασής μας. Τα δε Θεοφάνεια, μου είπε απελπισμένος, όλοι της δικής μας γενιάς ξέρουμε ότι είναι μεγάλη εορτή σε όλες τις φάσεις της Ελληνικής διαχρονίας. Που το πάνε οι νέοι μας;
Το θέμα που έθεσε ο φίλος μια τέτοια μέρα με υποκινεί να αφιερώσω την σημερινή ανάρτηση στον μηδενισμό και τις έσχατες ανθρωπολογικές του συνέπειες. Είναι κάτι που ανάλυσα εκτεταμένα στο βιβλίο «Κοσμοθεωρία των Εθνών» και ιδιαίτερα στα κεφάλαια 4 και 5. Επανέρχομαι, ακριβώς, γιατί ενέχει εκπαιδευτική σημασία, με την έννοια πως αυτά που γράφω εδώ είναι χρήσιμα, εκτιμώ, για έγκαιρη διαπαιδαγώγηση των νέων από μικρή ηλικία ούτως ώστε όσο μπορεί κανείς στην αστικοποιημένη ζωή μας να κρατεί τους νέους μακριά από τα εκμηδενιστικά γρανάζια του μεταμοντερνισμού. Μάλιστα, παλιά φίλη που είχε διαβάσει τα κεφάλαια αυτά όταν κυκλοφόρησα το βιβλίο με παρότρυνε να τα εκδώσω ξεχωριστά γιατί, όμως που είπε, πρέπει να τα διαβάσουν όλοι οι γονείς που αγαπούν τα παιδιά τους και που θέλουν να έχουν υπόσταση και χαρακτήρα.
Αρχίζω λέγοντας ότι για τα ζητήματα αυτά που αφορούν τον μηδενισμό ως στάση ζωής και ως ιδεολογία, υπάρχουν πολλοί μύθοι. Κυρίως εάν αναφερθούν διάφορες αποχρώσεις παραδοχών και στάσεων όπως θρήσκος, άθρησκος, αγνωστικιστής (για την μετά-Θάνατο κατάσταση), μηδενιστής, πνεύμα, αντί-πνευματικός κτλ, το βασικό που απαιτείται να συγκρατήσουμε είναι ότι ναι με αφορά μεν την μεταφυσική πίστη πλην ως ένα μόνο παράγοντα της συζήτησης των νέων χρόνων λόγω ενός ιστορικού ατυχήματος στην πολιτική σκέψη των Νέων Χρόνων κυριάρχησε ο αντί-Αριστοτελισμός [βλ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΣΜΟΣ, ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΤΙΚΟ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ http://wp.me/p3OqMa-1jx και Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΟΥ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟΥ ΡΟΚΑΝΙΣΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΩΝ ΕΧΕΙ ΤΙΣ ΡΙΖΕΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙ-ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΣΚΕΨΗΣ. Συμπεριλαμβάνει απόσπασμα από το «Κοσμοθεωρία των Εθνών» http://wp.me/p3OqMa-1ie].
Για να σκεφτούμε ορθολογιστικά και με σοβαρότητα το μείζον αυτό ζήτημα απαιτείται κατανόηση του γεγονότος πως ο μηδενισμός ή ο κατά Κονδύλη συνεπής μηδενισμός είναι θεμελιωδώς αντί-πνευματική παροχή, δηλαδή υλιστική, τουτέστιν θεωρεί τον άνθρωπο στήλη ύλης στερημένο πνεύματος και ψυχής.
Επιμένω σε αυτό γιατί πολλοί λόγω άγνοιας με ευκολία διολισθαίνουν στο βούρκο της ανθρωπολογικής εκμηδένισης νομίζοντας ότι εάν δεν είναι θρήσκοι ή αν αδυνατούν να μελετήσουν και να σκεφτούν τα θεολογικά ζητήματα, πρέπει απαραιτήτως να γίνουν υλιστές. Υλιστική παραδοχή, όμως, είναι σημαντική στάση ζωής που οδηγεί ή καταλήγει σε συνεπή υλισμό, κάτι που απαιτείται να γίνει αντιληπτό τι ακριβώς σημαίνει και τι συνεπάγεται.
Από την στιγμή που έτσι σκεφτούν οι άνθρωποι είναι ατυχές, αξιοθρήνητο, θλιβερό και ανυπολόγιστα βλαπτικό. Βασικά, τονίζεται και υπογραμμίζεται, εάν εισέλθουν σε μια τέτοια ατυχή τροχιά, η λογική απόληξη είναι ο συνεπής υλισμός και τα εξίσου αξιοθρήνητα ενδιάμεσα στάδιά του.
Αυτά δεν είναι αξιολογικά; Θα μπορούσε να ερωτήσει με στόμφο κάποιος επειδή ενδεχομένως νομίζει πως αυτό τον καθιστά «μοντέρνο», «προοδευτικό» κτλ. Αν δεν μιλάει μέσα από κάποια ανθρωπολογικά εκμηδενισμένα Σόδομα και Γόμορρα αλλά λόγω άγνοιας μάλλον δεν γνωρίζει μια τέτοια κατανόηση των πραγμάτων τον καθιστά εν δυνάμει, εάν δεν είναι ήδη, μηδενιστή μεταμοντέρνο, δηλαδή ότι χειρότερο, εκτιμώ, μπορεί να πάθει μια ανθρώπινη οντότητα.
Δεν είναι λοιπόν αξιολογικό. Μάλιστα, ο τίτλος του κεφαλαίου 4 του προαναφερθέντος βιβλίου διόλου τυχαία είναι: «Ο μεταμοντερνισμός ίσαμε τις έσχατες συνέπειές του: Πορεία προς την βαρβαρότητα των Σοδόμων και Γομόρρων ή ταξίδι προς την Ιθάκη».
Πιο κάτω στο ίδιο βιβλίο, ακριβώς, σημειώνω ότι αν μιλάμε για ανθρωπολογικά Σόδομα και Γόμορρα δεν έχει σημασία να πασχίζουμε γύρω από πολιτικούς στοχασμούς. Πολιτική και βαρβαρότητα ή πολιτική και αποκτήνωση δεν είναι συμβατά. Είτε λόγω άγνοιας είτε επειδή κανείς ατύχησε στην ζωή του και βυθίστηκε στα εκμηδενισμένα ανθρωπολογικά πεδία, είναι καταστάσεις που μας ξαναφέρνουν στην βαρβαρική εποχή.
Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να υπογραμμίσουμε την ανθρωπολογική εκμηδένιση στηλιτεύοντάς την και αυτό, επιμένω, δεν είναι αξιολογικό αλλά επιστημολογική και μεθοδολογική αντίληψη για το τι σημαίνει Ανθρώπινη οντότητα από την εποχή που έφυγε από την ιστορική φάση της βαρβαρότητας και τα πέντε τελευταία χρόνια γνωστής ιστορίας ταξιδεύει την Πολιτική του Οδύσσεια.
Μάλιστα, γελούσα ειρωνικά μέσα μου όταν πριν λίγους μήνες σε κοινωνική συνάντηση άκουσα γυναίκα να διαστρέφει στυγνά τον Καβάφη λέγοντας ότι Ιθάκη δεν υπάρχει αλλά μόνο το ταξίδι και αυτό για να εκλογικεύει και δικαιολογήσει μηδενιστικές στάσεις (το ότι δεν το κατανοούσε είναι σύνηθες σε πολλά συγκαιρινά παρηκμασμένα πεδία). Για να το πούμε διαφορετικά, μας έλεγε, περίπου, «ας πάμε στις Σειρήνες, ας μπούμε στα Σπήλαια των Κυκλώπων, ας κάνουμε ότι θέλουμε γιατί υπάρχει μόνο ταξίδι». Σύνηθες φαινόμενο, επαναλαμβάνω, ξεπεσμένων, μπερδεμένων και ή ανυπόστατων όντων. Συνήθως όμως των δύο πρώτων κατηγοριών, δηλαδή μπερδεμένων που ανυποψίαστα διαβάζουν εκατοστής τάξης μοντέρνα και μεταμοντέρνα κείμενα. Δηλαδή, θύματα της εποχής μας.
Τα εδάφια που ακολουθούν είναι προσαρμοσμένα αποσπάσματα από το κεφάλαιο 4 σελ. 165-170. Συμπεριλήφθηκαν μερικές μόνο από τις εκτενείς σημειώσεις τέλους των σελίδων αυτών που παρατίθενται στο τέλος του κειμένου.
Ο εκμηδενιστικός υλιστικός μονόδρομος είναι μια τροχιά που οδηγεί ή έχει απόληξη την αναπόδραστη νοηματοδότηση της πολιτικής με όρους ισχύος. Είναι, θα έλεγα, φτηνός και δεύτερης τάξης Δαρβινισμός.
Φύση, σκέτη ύλη χωρίς ψυχή και πνεύμα, αντιπνευματικότητα, πολιτική με όρους ισχύος, αυτοσυντήρηση και νόμοι της ζούγκλας είναι κεντρικές και αλληλένδετες έννοιες του μοντερνισμού, τον χαρακτήρα των οποίων καμία προπαγανδιστική ωραιοποίηση των καθεστώτων έμμεσης αντιπροσώπευσης ή μεταφυσική «ορθολογιστική» ρητορεία δεν μπορεί να επισκιάσει. Όπως έχουμε ξαναγράψει:
α) Είναι ένα πράγμα η προσπάθεια περιγραφής και ερμηνείας από επιστημονικό πρίσμα και άλλο η ιδεολογικοπολιτική προπαγάνδα στην υπηρεσία της μιας ή άλλης αξίωσης ισχύος.
β) Είναι ένα πράγμα οι καθεστωτικές επιδόσεις στο πεδίο των θηριωδών εγκλημάτων λόγω νοηματοδότησης των ανθρώπινων σχέσεων με όρους ισχύος και άλλο οι καθημερινοί άνθρωποι της Ευρώπης, οι οποίοι αναπτύσσουν κοινωνία σχέσεων, ή τα έθνη της Ευρώπης, τα οποία εις πείσμα των καθεστώτων κτίζουν τις εθνικές τους κοσμοθεωρίες, ή ακόμη και το δημιουργικό πνεύμα των καλλιτεχνών, οι οποίοι σε όλες τις γωνιές της Γης συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης κληροδοτούν οικουμενικά πολιτισμικά αριστουργήματα. Η διεκδίκηση αυτών των επιτευγμάτων από τον μοντερνισμό είναι τουλάχιστον ιεροσυλία. Γι’ αυτό και διακρίνουμε τους όρους Νεοτερικότητα
που είναι ένας φαρδύς δρόμος του ιστορικού γίγνεσθαι και μοντερνισμός που είναι ο στενός υλιστικός μονόδρομος των Νέων Χρόνων.
Μπορούμε να το πούμε και διαφορετικά: Στη διαχρονία ο πνευματικός κόσμος των κοινωνικών οντοτήτων και οι κοσμοθεωρίες των εθνών συγκροτούσαν την συλλογική ανθρωπολογική τους υπόσταση και συνδέονταν με τις αξιώσεις εθνικής ανεξαρτησίας και δημοκρατίας σύμφωνα με την ετερότητα κάθε μιας οντότητας ξεχωριστά.
Ιστορικά μιλώντας και παρά τις πολλές οπισθοδρομήσεις, οι αξιώσεις δημοκρατίας και πολιτικής ελευθερίας και ο απορρέων πολιτικός πολιτισμός ανηφορίζουν κόντρα στο ρέμα των νοηματοδοτήσεων της πολιτικής και των ανθρωπίνων σχέσεων με όρους ύλης και ωμής ισχύος. Με διαφορετικά λόγια, όπως εξάλλου το είδαμε στα διαφορετικού περιεχομένου πλην μορφικά πανομοιότυπα παραδείγματα της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάτω από τα τις ιδεολογικά επινοημένες επιφάσεις των θεσμικών Εποικοδομημάτων οι κοινωνίες αυτό-θεσπίζονται.
Πηγαίνοντας ιστορικά πιο πίσω, ως κύριες και αλληλένδετες εποχές σε αυτή την ανηφορική πορεία ήδη ονοματίσαμε στο προαναφερθέν βιβλίο την κλασική εποχή, την ύστερη Αλεξανδρινή εποχή, κάποιες στιγμές της Ρωμαϊκής Εποχής, κυρίω
ς την εποχή της Βυζαντινής Οικουμένης και την εποχή των αντιαποικιακών αγώνων ελευθερίας-ανεξαρτησίας.
Άνθρωπος, πνεύμα, ψυχή και Πολιτική είναι αλληλένδετα. Εμμένουμε εδώ, ακριβώς, στο καίριο ζήτημα της εξώθησης της λογικής της μοντερνιστικής αντίληψης της ζωής με υλιστικούς όρους ίσαμε τις έσχατες συνέπειές της, καθότι αυτό είναι που σε όλες τις εποχές έβαινε αντίρροπα στην ανηφόρα του πολιτικού πολιτισμού, στην οποία μόλις αναφερθήκαμε.
Προτάσσουμε μάλιστα την παρατήρηση ότι το Πολιτικό γεγονός κλασικά νοούμενο αφήνει πίσω την εποχή της βαρβαρότητας, εάν και όταν οι ανθρώπινες σχέσεις εντάσσονταν σ’ έναν συλλογικό κατ’ αλήθειαν βίο δημοκρατικά προσανατολισμένο, εντός του οποίου οι σχέσεις ισχύος υποτάσσονταν στην απορρέουσα πνευματικά σμιλευμένη πολιτική λογική και τα κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένα κριτήρια πολιτικής ηθικής.
Πνευματικά σμιλευμένη πολιτική λογική και κριτήρια πολιτικής ηθικής που προσδιορίζουν και οριοθετούν μέσα στο (εθνικά) ανεξάρτητο πολιτειακό Όλον τις κοινωνικά επικυρωμένες ηθικές επιταγές της διανεμητικής δικαιοσύνης, τις ουσίες, τα πνευματικά νοήματα και τις ιεραρχίες, το εκάστοτε πολίτευμα και τον τρόπο που λειτουργεί ή εξελίσσεται, τις πηγές του δικαίου, της δικαιοσύνης και της ισχύος, τις πολιτικές υποχρεώσεις και τα δικαιώματα, τα όρια της ισχύος και τη συμμόρφωση των πολιτών στους πολιτειακούς νόμους που οι ίδιοι όριζαν.
Αν η σκιαγράφηση της κλασικής Πολιτικής που μόλις δώσαμε είναι ορθή, η μοντερνιστική αντίληψη της πολιτικής βρίσκεται στον αντίποδά της και κατηφορίζει προς προπολιτικές εποχές. Και επειδή μετά από πέντε χιλιάδες χρόνια ταξιδιού-Οδύσσειας της Πολιτικής αμιγείς καταστάσεις δεν μπορούν να υπάρχουν, αυτό για το οποίο μιλάμε για να είμαστε αληθείς και προσγειωμένοι είναι ο προσανατολισμός των πραγμάτων.
Προσανατολισμός των πραγμάτων όπου το τέρμα και ο σκοπός αλλά και οι προϋποθέσεις του ταξιδιού-Οδύσσεια είναι η Ιθάκη του πολιτικού πολιτισμού όπως την ορίσαμε μόλις. Και αντίστροφα προσανατολισμός προς ανθρωπολογικό εκμηδενισμό όπου η πορεία συμπεριλαμβάνει αξιοθρήνητους ταξιδευτές των οποίων η διαρκής ανθρωπολογική συρρίκνωση απολήγει σε κάποιου είδους Σόδομα και τα Γόμορρα ασύμβατης με τον πολιτικό πολιτισμό εντός των οποίων η ισχύς είναι αθέσπιστη, ο ατομισμός και η αισχρότητα τρόπος ζωής, η ηθική μηδενική και οι άνθρωποι στον θηριώδη πόλο της ανθρώπινης φύσης.
Για έναν τουλάχιστον λόγο η κλασικά νοούμενη πολιτική είναι γεμάτη πνεύμα, ενώ η μοντερνιστική νοηματοδότησή της πασχίζει να εξορίσει το πνεύμα. Αναπόδραστα αυτό το γεγονός επηρεάζει τη δομή, τις λειτουργίες, τις ιεραρχίες και την ανθρωπολογία, που μπορεί πλέον να είναι μόνο φυσιοκρατική. Από αυτό το φυσιοκρατικό τέλμα είναι που αγωνίστηκαν ανεπιτυχώς να εξέλθουν καλοπροαίρετοι πολιτικοί φιλόσοφοι, όπως ο Καντ και μερικοί άλλοι, χωρίς όμως να το καταφέρουν.[1]
Ο πολιτικά πολιτισμένος βίος απαιτεί κοινωνικοπολιτικά σμιλευμένο πολιτικό ορθολογισμό σύμφωνα με τις οντολογικές προϋποθέσεις κάθε κοινωνίας. Ο πολιτικός ορθολογισμός είναι πρωτίστως πνευματικό φαινόμενο συναρτημένο με την Πολιτική μιας κοσμοθεωρητικά θεμελιωμένης και προσανατολισμένης κοινωνικής οντότητας.
Χωρίς να υποτιμούμε μεμονωμένα πνευματικά επιτεύγματα που κολυμπούσαν απελπισμένα μέσα στον μεταφυσικά προσδιορισμένο μοντερνιστικό «ορθολογισμό» της πολυτάραχης νεοτερικότητας, μόνο μία συνεπής αποκοπή από την αντιπνευματική πορεία θα μπορούσε να επιτύχει αποκόλληση και απογείωση της νεοτερικής πολιτικής σκέψης.
Ένα τέτοιο επίτευγμα, όμως, απαιτεί πολλά πράγματα, όπως ριζική αποκοπή από αυτοκτονικά αντιμεταφυσικά δόγματα, γνήσια επάνοδο στο κλασικό παράδειγμα ως προς το τι είναι και πως κινείται το Κοινωνικό και Πολιτικό γεγονός, ενσάρκωση του έθνους –του πολιτισμού του και των πολιτικών του παραδόσεών του– στο Πολιτικό γεγονός και κατανόηση μεγάλων επιτευγμάτων του παρελθόντος, όπως της Βυζαντινής Οικουμένης από τα οποία θα μπορούσαν να αντληθούν χρήσιμα συμπεράσματα.
Κοντολογίς, απαιτείται αλλαγή παραδείγματος, που θα αφήσει πίσω τα μοντερνιστικά προπολιτικά βαρίδια και θα επανέλθει στην κλασική νοηματοδότηση της πολιτικής, στη συγκρότηση της οποίας ο πνευματικός κόσμος των ανθρώπων αποτελεί προϋπόθεση.
Αφού υπενθυμίσουμε την προαναφερθείσα διάκριση μεταξύ Νεοτερικότητας ως ένας φαρδύς δρόμος και μοντερνισμού ως ο στενός υλιστικός δρόμος, η καθολικά και διυποκειμενικά καταμαρτυρούμενη εμπειρία των μοντερνιστικών Νέων Χρόνων είναι ανελέητα αμείλικτη:
Ακόμη και πριν την έλευση της μεταμοντέρνας εποχής πριν ενάμιση περίπου αιώνα, όσο πιο φυσικοϋλιστικά νοηματοδοτείται η ζωή, τόσο πιο αντιπνευματικά στέκεται ο άνθρωπος και τόσο περισσότερο η πολιτική διολισθαίνει στη νοηματοδότηση των ανθρωπίνων σχέσεων με όρους ισχύος και στοιχειακών ζωικών προϋποθέσεων: Η αναπόδραστη υπονόμευση της κλασικά νοούμενης πολιτικής ζωής που προκαλεί η συνεπής απόλυτη υλικότητα της φύσης, αναβαθμίζει τους φυσικούς νόμους και θρέφει τις ορμές της αυτοσυντήρησης και τα ζωικά ένστικτα.
Για τους συνεπείς υλιστές αναβαθμίζοντας οντολογικά τη φύση στο έπακρον σημαίνει ότι καταλήγουν να θεωρούν τον άνθρωπο αμιγή φύση και τη συμπεριφορά του ως ολοσχερώς ενταγμένη στον φυσικό νόμο.
Κατά συνέπεια, αυτοσυντήρηση και επιβίωση –και μιλάμε για τις σχέσεις εντός του κράτους και όχι τις διακρατικές στις οποίες η πολιτική ηθική είναι μηδενική []– είτε το κατανοούν είτε όχι μέσω επιδίωξης της ωμής και αθέσπιστης ισχύος και μέσω διεύρυνσης αυτής της ισχύος είναι για τους υλιστές τα βαθύτερα κίνητρα της ανθρώπινης δράσης: ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ, ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ, ΣΥΜΒΙΩΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΥΠΟΤΑΣΣΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗ ΦΥΣΙΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΙΣΤΙΚΗ, ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΕΙ ΠΑΝΤΕΛΗ ΑΠΟΚΟΠΗ ΑΠΟ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ, ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΗΘΙΚΕΣ ΕΠΙΤΑΓΕΣ.
Ακόμη πιο σημαντικό, οι συνεπείς υλιστές με το να σπρώχνουν τους συλλογισμούς ίσαμε τα ακραία όρια των υλιστικών παραδοχών, βλέπουν καθαρά ότι οι φυσικοϋλιστικές και φυσιοκρατικές παραδοχές τους αφορούν σε όλα τα επίπεδα των ανθρωπίνων σχέσεων.[2]
Ο La Mettrie είχε πλήρη επίγνωση αυτών των προεκτάσεων των υλιστικά συνεπών συλλογισμών του για το πώς πρέπει να είναι μία υλιστική κοινωνία. Δεν προτάσσει κάποια καταστροφή, γιατί δεν είναι συμβατό με την επιστημολογία που υιοθετεί, όταν λέει ότι ως φιλόσοφος απεκδύεται κάθε ηθική και κάθε Δέον. Ερωτοτροπεί, όμως, με τις πρακτικές προεκτάσεις των μηδενιστικών παραδοχών. Η πολιτική, αφού απαλλαγεί από κάθε ηθική και κάθε Δέον μπορεί να προσβλέπει σε μία προσαρμογή των ατόμων-υλιστών ή καλύτερα ατόμων-μηχανών, όπως ο ίδιος λέει, στις προϋποθέσεις μιας ηδονιστικής ανθρωπολογίας.
Όπως σημειώνει εύστοχα ο Κονδύλης: «Όταν ο La Mettrie σκέφτεται έτσι (δηλαδή, έχοντας την υλιστική αγωγή του ανθρώπου στο βάθος του μυαλού του και πίσω από τις λέξεις του), συμμερίζεται και συνάμα ριζοσπαστικοποιεί την αντιασκητική-χειραφετητική τάση του Διαφωτισμού, μετριάζοντας τον μηδενισμό του για χάρη του ευδαιμονιστικού ιδεώδους, το οποίο, ωστόσο, δεν θα διέλυε την κοινωνία».[3]
Διατυπώνοντάς το με διαφορετικά λόγια: Για να μπορούμε να κολυμπούμε μέσα στα ηδονιστικά Σόδομα και Γόμορρα, η ατομιστική κοινωνία των υλιστικά κινούμενων αστικών και αστικοφιλελεύθερων κρατών δεν πρέπει να μηδενιστεί ολοκληρωτικά. Χρειαζόμαστε κολυμβήθρα και αυτή θα είναι μία ανθρωπολογικά εκμηδενισμένη κοινωνία. Όχι μία εξαφανισμένη κοινωνία. [Μοντερνισμός: το πνεύμα να περιοριστεί στην ατομική σφαίρα. Μεταμοντερνισμός ή εθνομηδενισμός: Το πνεύμα πρέπει να μηδενιστεί και μέσα στην ιδιωτική σφαίρα]
Εδώ τίθεται το καίριο ζήτημα που μας απασχόλησε επανειλημμένα σε πολλά κείμενα, ότι δηλαδή μεταξύ μιας υλιστικής δημόσιας σφαίρας και της ιδιωτικής σφαίρας ο «καλός ιδιώτης» είναι αυτός που όντας υλιστής και ηδονιστής διακινείται ευέλικτα και προσαρμοστικά.
Το αετίσιο και διεισδυτικό μάτι του Κονδύλη το βλέπει και αυτό: Ο ηδονισμός και το ευδαιμονιστικό ιδεώδες του La Mettrie «μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε σε κοινωνικό επίπεδο και σε ορισμένα όρια είτε αχαλίνωτα και σε κύκλους ιδιωτικούς. Η ανεμπόδιστη ικανοποίηση των ορμών όλων των μελών της κοινωνίας θα σήμαινε, όμως, την αποσύνθεση της τελευταίας και γι’ αυτό και δεν αντιμετωπίζεται ως ρεαλιστική προοπτική. Άλλωστε ο La Mettrie θεωρητικά δεν ασχολείται και πολύ μ’ αυτήν».[4]
Σ’ αυτή τη λεπτολόγο επισήμανση του Κονδύλη βρίσκεται και η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα στοχαστική γέφυρα μεταξύ του La Mettrie και του ακόμη πιο συνεπούς μηδενιστή-ηδονιστή, του Μαρκήσιου de Sade ο οποίος θεωρούμε ότι είναι ο γνήσιος πρόγονος των μεταμοντέρνων. Οι πιο πάνω αμφιταλαντεύσεις του La Mettrie, επισημαίνει ο Κονδύλης, οδήγησε τον Sade, που θεωρούσε τον La Mettrie πνευματικό πατέρα του, να παρατηρήσει ότι «ο La Mettrie δεν αποκάλυψε τις βαθύτερες σκέψεις του».[5]
Η απόλυτη υλιστική συνέπεια του de Sade τον οδηγεί να εγκαταλείψει τα μισόλογα της πρώιμης φάσης της νεοτερικότητας, να υποστηρίξει την πλήρη οντολογική ανατίμηση της φύσης και των αισθητών και την αποκοπή από κάθε ηθική ή κανονιστική κρίση. Όπως επισημαίνει ο Κονδύλης, στο πλαίσιο της μηδενιστικής κατάργησης του χωρισμού ανάμεσα στο Όν και Επίφαση, χάρη της οποίας η Επίφαση γίνεται μοναδικό Ον, ο Sade προσυπογράφει τη θέση ότι ο άνθρωπος είναι Φύση.
«Σημαίνει πρώτα-πρώτα ότι και ο άνθρωπος είναι αμιγής ύλη, που το πιο εκλεπτυσμένο μέρος της αποτελεί η ψυχή. (…) Έτσι, δίνει έκφραση στα πιο βαθιά σαλέματα της ανθρώπινης ύλης, ως κινητήρια δύναμη της δραστηριότητας των ανθρώπων και συγκρίνει τη λειτουργία τους αυτή με τη λειτουργία της κίνησης στη φυσική. Η ανθρώπινη δραστηριότητα απορρέει από τον φυσικό νόμο, γιατί μπαίνει σε κίνηση χάρη στην ορμή της αυτοσυντήρησης και στην αρχή της ηδονής».[6] [έμφαση δική μου]
Υπό αυτό το υλιστικά συνεπέστατο πρίσμα του de Sade, η νοηματοδότηση της ζωής και της πολιτικής με όρους ισχύος και συνάμα ανθρωπολογικής αποδόμησης του πνεύματος είναι μονόδρομος. Σε μια τέτοια νοηματοδότηση δεν έχει θέση το πνεύμα, ο πολιτισμός, η μεταφυσική πίστη, οι παραδόσεις και ασφαλώς εορτές που ενσαρκώνουν μνήμες και πατροπαράδοτους τρόπους αιώνων ή και χιλιετιών.
Μία φυσιολογική τροχιά που είναι συνεπής με τις εσώτερες λογικές του υλισμού παραμερίζει όλα τα άλλα θέτοντας ως κύριο σκοπό της ανθρώπινης ύπαρξης την αυτοσυντήρηση, τον ευδαιμονισμό και την ηδονή που αφήνει τον εγωισμό του αχαλίνωτο και αδιαφορώντας για τη ζημιά των άλλων.[7]
Έπεται η αχόρταγη επιδίωξη της ισχύος, της διεύρυνσης της ισχύος και της συμβατής με αυτή θέση για την «πρωταρχική σημασία της αρχής της ηδονής και για τη φιλαρχία και την αγάπη της ισχύος ως τα βαθύτερα κίνητρα της ανθρώπινης δράσης».[8]
Όλα αυτά και πολλά άλλα, όπως τα αναλύσαμε εκτεταμένα στο «Κοσμοθεωρία των Εθνών» στη συνέχεια, είναι πολύ συναφή με μερικές ανθρωπολογικές διαμορφώσεις των μεταμοντέρνων τάσεων στις δυτικές κοινωνίες.
Χωρίς βεβαίως να υπεισέλθουμε στις γνωστές και με κάθε κριτήριο φυσιολογικού ανθρώπου αντιαισθητικές έκλυτες επιδόσεις του μαρκήσιου de Sade σε διάφορους τομείς, ο συνεπής αυτός υλιστής δεν αφήνει ανέγγιχτη τη σεξουαλικότητα, μιας και θεωρεί πως δεσπόζει όλων των άλλων ενστίκτων και πως συνυφαίνεται άρρηκτα με την ισχύ και με την κυριαρχία.
Το ίδιο ισχύει όταν υποστηρίζει το δίκαιο του ισχυρότερου, τη φυσική αιτιολογική εκλογίκευσή του για τον αφανισμό των άλλων για σκοπούς αυτοσυντήρησης και τη συστηματική υποστήριξη του εγκλήματος ως φυσιολογικής εκδίπλωσης της φυσικής νομοτέλειας, που μπορεί το έγκλημα να παράγει ακόμη και τέρψη.[9]
Για ευνόητους λόγους κανείς δεν θα προσέλθει στη δημόσια σφαίρα με τέτοιες αιτιολογήσεις που θίγουν βαθύτατα τις ωραιοποιημένες ιδεολογικοπολιτικές εκλογικεύσεις του δυτικού «ορθολογισμού». Αυτό που μας ενδιαφέρει καίρια εδώ, όμως, είναι οι λογικές προεκτάσεις τους, ο προσανατολισμός των ατόμων και των ομάδων, αλλά και του κράτους στο οποίο ανήκουν. Γιατί όπως και να το κάνουμε, ο πλανήτης είναι συγκροτημένος σε κρατικές οντότητες διαφορετικού περιεχομένου και ενδιαφέρει ο προσανατολισμός μιας εκάστης εξ αυτών, πρωτίστως βέβαια της οικείας μας κρατικής οντότητας. Σημειώνουμε λοιπόν τα εξής:
Πρώτον, το γεγονός ότι οι πιο πάνω αιτιολογήσεις αιτιολογήσεις βρίσκονταν στον σκληρό πυρήνα των υλιστικών και αντιπνευματικών εκλογικεύσεων του μοντερνισμού και ότι επηρεάζουν τη νοηματοδότηση της πολιτικής με όρους ισχύος.
Δεύτερον, το γεγονός ότι η λογική εκδίπλωση του υλισμού οδηγεί στην εκδίωξη των πνευματικών από τη δημόσια σφαίρα και ότι αυτό οδηγεί στο μηδενιστικό αδιέξοδο του μεταμοντερνισμού, όπου πλέον οι ανθρωπολογικές παραδοχές συνεπών υλιστών, όπως οι La Mettrie και de Sade βρίσκουν εξαιρετικά πρόσφορο έδαφος.[10] Αυτό βέβαια μπορεί να συμβαίνει συνειδητά ή ασυνείδητα. Το παιδί του φίλου ανέφερα στην αρχή, σίγουρα ασυνείδητα γιατί αβοήθητο κυλάει μέσα στο μεταμοντέρνο ποταμό. [Διερωτώμαι: Πόσοι θα διαβάσουν με προσοχή και υπομονετικά το παρόν το οποίο αφορά καίρια την υπόσταση, την ανθρωπολογική ποιότητα και την ευημερία και ευτυχία των παιδιών τους]
Τρίτον, το γεγονός ότι ο εξοστρακισμός των πνευματικών και η ανατίμηση των υλιστικών παραδοχών, παρά το γεγονός ότι στην πράξη εφαρμόζεται πάντοτε ημιτελώς και αντιφατικά, αποτελούν την επίσημη κανονιστική προσέγγιση πολλών δυτικών κρατών.
Τέταρτον, το γεγονός ότι στον διανοητικό χώρο, ιδιαίτερα στις λεγόμενες «κοινωνικές επιστήμες», οι κυρίαρχες προσεγγίσεις δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τις πιο ακραίες τάσεις των υλιστικών παραδοχών των τελευταίων αιώνων.
Για τις αντιφάσεις, τα σφάλματα, τα άλματα, την άγνοια και τις ιδεολογικοπολιτικές εκλογικεύσεις δεν αξίζει καν να ασχοληθεί κανείς. Καλύτερα κανείς να μελετήσει τον de Sade γιατί αυτός τουλάχιστον ήξερε για τι πράγμα μιλούσε. Θα αποτελούσε μεγάλη προσφορά στην επιστήμη και στη δημόσια πολιτική, αν δίνονταν δωρεάν στους μεταμοντέρνους τα συγγράμματα των La Mettrie και de Sade, γιατί θα μπορούσαν να κοιτάξουν στον καθρέφτη αυτών των δύο συνεπών υλιστών και να αντικρίσουν τον άγνωστο εαυτό τους.
Βγαίνοντας έτσι από την ημιμάθειά τους πολλοί εξ αυτών ίσως θελήσουν να αλλάξουν επιστημονικές επιλογές για να μην υπηρετούν μία πορεία που οδηγεί στα ανθρωπολογικά Σόδομα και Γόμορρα. Τουτέστιν, εγγενώς και εξ αντικειμένου: Στον φιλοτομαρισμό, στον μηδενισμό, στη φιλαυτία, στη νοηματοδότηση της ισχύος με εγκληματικούς όρους και στον ηδονισμό ως ανθρωπολογικό πρότυπο. Ίσως δηλαδή, αν μη τι άλλο για αισθητικούς λόγους, να μην θέλουν να συνεισφέρουν στην κοινωνική δικαίωση του μαρκήσιου de Sade.
Ο μεταμοντερνισμός ίσαμε τις λογικές του συνέπειες ως η ύστερη εκδοχή του διεθνισμού-υλισμού θέτει ζητήματα τόσο αρχής όσο και βαθμίδας.
Όπως μόλις είδαμε, οι συνεπείς υλιστές θεωρούν την ανθρωπολογική αποδόμηση δεδομένη. Το ότι κάποιοι άλλοι κρύβονται πίσω από μισόλογα, αποδομητικά ιστοριογραφικά τεχνάσματα και σπουδαιοφανείς θεσμικές θεωρίες, είναι επιστημονικά παντελώς αδιάφορο και δεν εμποδίζει να αντιληφθούμε τι ακριβώς θέλουν.
Στο αφετηριακό ιδεολογικό τους DNA κρύβεται ο συνεπής αντί-πνευματικός μηδενισμός ή καλύτερα οι αντιφάσεις και οι αντιθέσεις των δίδυμων τέκνων του, του υλισμού και του διεθνισμού.
Ο εξοστρακισμός του πνεύματος και η οντολογική ανατίμηση της φύσης και της ύλης που είναι το κύριο ιδεολογικό αίτημα του συνόλου των μοντερνιστικών πολιτικών στοχασμών ενέχει βαθύτατες προεκτάσεις, που ελάχιστα κατανοούν οι συγκαιρινοί ημιμαθείς ή ιδεολογικά συνεπαρμένοι επίγονοι. Οι συλλογισμοί των La Mettrie και de Sade, μερικούς από τους οποίους συνοψίσαμε πιο πάνω, είναι η έσχατη κατάληξη των αντιφατικών τους διατυπώσεων.
Οι θεμελιώδεις παραδοχές του μοντερνισμού, απορρίπτοντας τη δυναμική σύμμειξη πνευματικών και αισθητών που γεννά και διαμορφώνει το Κοινωνικό γεγονός, αρνούνται έτσι να μπουν σε δύσκολους Αριστοτελικούς δρόμους ανθρωπολογικής διαμόρφωσης.
Αρνούνται προγραμματικά το άθλημα του αισθητού και συνάμα πνευματικού συλλογικού κατ’ αλήθειαν βίου που κτίζει ανθρωπολογικές προϋποθέσεις, κοσμοθεωρητικούς προσανατολισμούς και νομιμοποιημένες ηθικοκανονιστικές δομές ικανές να συγκρατούν μία αυτοδύναμη ανθρώπινη αυτοοργάνωση.
Έτσι, αυτοκτονούν στοχαστικά με το να περιπίπτουν στη δίνη των ιδεολογιών, του μεταφυσικού δηλαδή προσδιορισμού των ανθρωπολογικών παραμέτρων, των διαμορφωτικών παραγόντων και κανονιστικών ρυθμίσεων, οι οποίες στερούνται επαρκούς κοινωνικής επικύρωσης.
Διώχνοντας το πνεύμα, εξάλλου, μένει μόνο η φύση και ο άνθρωπος-ύλη, οπότε η κανονιστική επικύρωση στερείται αιώνιων κριτηρίων και παραγόντων, που αφορούν στην ανθρώπινη ετερότητα.
Έτσι στερείται η δυτική πολιτική σκέψη την αιώνια ανθρώπινη αξίωση να συνδέει το κανονιστικό με το αιτιώδες – τα αισθητά με τα πνευματικά και να συγκολλά το Κοινωνικό με το Πολιτικό μέσα από το ακατάπαυστο σμίλευμα των ανθρωπολογικών προϋποθέσεων.
Για να το συγκεκριμενοποιήσουμε με όρους των αναζητήσεων της παρούσης ανάλυσης και σε αναφορά με το ζήτημα του «νοήματος» της κοινωνικοπολιτικής ζωής, ο συνεπής (αλλά και ο ασυνεπής και αντιφατικός ή «μετριοπαθής» ή «αγνωστικιστικός») μεταμοντερνισμός, όταν σκέφτεται διεθνιστικά-υλιστικά, αυτό που πραγματικά κάνει είναι να μάχεται να εκτοπιστεί το πνεύμα και να αναβαθμιστεί οντολογικά η ύλη σε πρώτη φάση στη δημόσια σφαίρα και σε δεύτερη στην ιδιωτική σφαίρα.
Στην ιδιωτική σφαίρα μόνο ένα «άτομο-ιδιώτης» υλιστικά φορμαρισμένο ταιριάζει σε μία «κοινωνία» που κινείται λειτουργιστικά και διαταράσσεται από τις παρεμβολές κάθε ανθρώπινης ετερότητας: Μία κοινωνία με προγραμματικά προσδιορισμένες κανονιστικές δομές, που υπηρετούν λειτουργικές ανάγκες, υλικές ωφέλειες και χρησιμοθηρικά ένστικτα χρειάζεται πολίτες που λειτουργούν αντίστοιχα. Δηλαδή γραμμικά-μηχανιστικά και με τρόπο που το ταραχοποιό πνεύμα δεν ταράττει την χρησιμοθηρία, τον ηδονισμό, τον ωφελιμισμό και ότι άλλο βρίσκεται στον θηριώδη πολιτικά αθέσπιστο πόλο της ανθρώπινης φύσης (στον αντίποδα αυτού του πόλου είναι η ανθρώπινη φύση που προσαρμόζεται στις επιταγές του πολιτισμένου βίου)
Το άτομο-ιδιώτης μέσα σε μια τέτοια δημόσια σφαίρα σύμφωνα με μια λογικά συνεπή μεταμοντέρνα νοηματοδότηση της υλιστικής ανθρωπολογίας, θα πρέπει να περιέχει ανθρώπους επίπεδους, απονευρωμένους, ηθικά αδιάφορους ή (στην ιδιωτική σφαίρα) ανήθικους, κυνικούς, φιλοτομαριστές, φίλαυτους και ιδεολογικά ηδονιστές. Τη λογική αυτή συνέπεια δεν κατάλαβαν πολλοί άλλοι, σε αντίθεση με τους La Mettrie και de Sade, που περιέγραψαν τη λογική απόληξη των υλιστικών ιδεολογημάτων, δηλαδή τα «Σόδομα και Γόμορρα».
Η απάντηση βρίσκεται στις κοσμοθεωρίες των εθνών, στην υψηλή αρχή της Ελευθερίας που ενσαρκώνει η Εθνική Ανεξαρτησία και στην δημοκρατική φορά κίνησης προς την Ιθάκη της ατομικής, κοινωνικής και πρωτίστως πολιτικής ελευθερίας. Τόσο κατά την διάρκεια του ταξιδιού όσο και μέσα στην Ιθάκη εάν και όταν φτάσουμε, αντίρροπες τάσεις συρρικνώνουν ανθρωπολογικά τους πολίτες. Τους συρρικνώνουν ή και εκμηδενίζουν εκμηδενίζοντας συνάμα και το Πολιτικό γεγονός μέσα στο οποίο κανονικώς εχόντων των πραγμάτων ορίζονται κοινωνικοπολιτικά τα κριτήρια πολιτικής ηθικής που συγκροτούν τον πολιτικά πολιτισμένο βίο και θεσπίζουν τις διανεμητικές λειτουργίες της ισχύος. Τέτοιες αντίρροπες τάσεις αποτελούν επιστροφή στο μέλλον των Σοδόμων και Γομόρρων του Μαρκησίου de Sade και άλλων μηδενιστών του στενού μονερνιστικού δρόμου που βοηθούσης και της μαζικοπαραγωγής / μαζικοκατανάλωσης / αστικοποίησης συνειδητά ή ανεπίγνωστα προσανατολίζει τους ανθρώπους στο μεταμοντέρνο ανθρωπολογικό βούρκο.
[1] Ισχύς και ηγεμονισμός, Καντ. Μέχρι και τους δύο παγκόσμιους πολέμους τα κράτη της Ευρώπης δεν είχαν σταθεροποιηθεί ενδοκρατικά και ο ηγεμονισμός ως κατάχρηση ισχύος και δεσπόζουσας θέσης αφορούσε τόσο τις διακρατικές όσο και τις ενδοκρατικές σχέσεις. Λίγο νωρίτερα η έλευση του αντιπροσωπευτικού συστήματος μείωσε τον ενδοκρατικό ηγεμονισμό εφόσον κανείς μπορούσε να μιλά πλέον για ηγεμονισμό των παρατάξεων, που εναλλασσόμενες την εξουσία επενεργούσαν δημιουργικά (όπως έλεγαν οι φιλελεύθεροι) ή για την κατάλυση των τάξεων και επιβολή μιας αταξικής κοινωνίας (όπως έλεγαν οι μαρξιστές). Στις διακρατικές σχέσεις ο ηγεμονισμός αποτελούσε τον κανόνα και όχι την εξαίρεση. Ο Καντ επιχείρησε να συνδέσει τα δύο επίπεδα μιλώντας για φιλελεύθερα καθεστώτα και για διεθνή ειρήνη μέσα από την κατίσχυση του φιλελευθερισμού. Οι αντιρρήσεις είναι πολλές.
Πρώτον, η θέση του Καντ για το διεθνές σύστημα έμεινε ημιτελής. Σωστά, ο Kenneth Waltz παρατηρεί ότι «ο Κάντ φοβόταν ότι μια παγκόσμια κυβέρνηση θα καταπνίξει την ελευθερία, θα μετατραπεί σε μια δεσποτική εξουσία και στο τέλος θα καταρρεύσει φέρνοντας χαοτικές καταστάσεις («Reflections on Theory of International Politics: A Response to my Critics» στο Keohane Ο. Robert, επιμ., Neorealism and its Critics, Columbia University Press, NY, 1986, σ. 341).
Δεύτερον, ο Καντ έκανε ένα τεράστιο στοχαστικό άλμα, που δεν οδηγεί σε υπαρκτές καταστάσεις: Υποστήριξε ότι ο φιλελευθερισμός θα αποτελέσει το πολίτευμα του μέλλοντος για όλα τα έθνη. Όπως και πολλοί άλλοι δυτικοί στοχαστές φαίνεται να είχε συγχύσει το γεγονός ότι η πρόσκαιρη ηγεμονική ισχύς των δυτικών κοινωνιών σημαίνει ότι είναι πλειονότητα στον πλανήτη ή ότι οι άλλοι λαοί, οι οποίοι έχουν δικές τους εθνικές κοσμοθεωρίες και δικά τους πολιτεύματα, είναι βάρβαροι που πρέπει να εκπολιτιστούν (από τους κατέχοντες την ισχύ, νοείται).
Τρίτον, όπως και πολλοί άλλοι στοχαστές της νεοτερικότητας θεώρησε ως δεδομένο ότι η έμμεση αντιπροσώπευση (κατ’ ευφημισμό «έμμεση δημοκρατία») οδηγεί προς δημοκρατία ή ότι οδηγεί σε υψηλές βαθμίδες δημοκρατίας. Εμείς εδώ, όμως, ισχυριζόμαστε το αντίθετο και οι δύο θέσεις στέκονται η μία απέναντι στην άλλη. Ας μη συγχέουμαι, προσθέτω, τη στρατιωτική υπεροχή και την καταλήστευση των υπολοίπων με κλοπιμαία που συρρέουν και εκμαυλίζουν τις κοινωνίες με τη δημοκρατία. Τα έθνη πολλών περιφερειών, όπως υποστηρίζω σε άλλα σημεία της παρούσης ανάλυσης, αναπόδραστα θα είχαν μία πολύ διαφορετική εξέλιξη, αν δεν είχαν καταπλακωθεί από το μεγαλύτερο πλανητικό έγκλημα όλων των εποχών, την αποικιοκρατία.
Τέταρτον, είναι ειρωνικό κανείς να μιλά για ειρήνη στον κόσμο, αν επικρατούσε ο φιλελευθερισμός, τη στιγμή που τα φιλελεύθερα καθεστώτα όχι μόνο κατεξουσίαζαν τον πλανήτη μέσω της αποικιοκρατίας, αλλά επιπλέον οι ΗΠΑ εκτός της σκλαβιάς των αφροαμερικανών δούλων εξόντωναν τους αυτόχθονες στο πλαίσιο ενός άνευ προηγουμένου γενοκτονικού επεκτατισμού στο όνομα μιας εξεζητημένης θεοκρατικής αντίληψης («πεπρωμένο του έθνους»).
[2] Βλ. λεπτομερή ανάλυση στο Κονδύλης, Ο Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός, τόμ. ΙΙ, ό.π. σ. 190-202.
[3] Απολαύσεις ανθρωποειδών. Κονδύλης, ό.π. σ. 191.
[4] Ηδονισμός και κοινωνική αποσύνθεση. Ό.π. σ. 191.
[5] Παρατιθέμενος ό.π.
[6] Κονδύλης, Ο Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός (Θεμέλιο, Αθήνα, 1987), τόμ. ΙΙ, σ. 193.
[7] Ο μαρκήσιος de Sade και ισχύς. Verbatim, ό.π.
[8] Ό.π. σ. 194
[9] Άντληση verbatim από Κονδύλης, ό.π. σ. 193-8.
[10] De Sade, La Mettrie και μεταμοντερνισμός. Η θέση που εκφράσαμε εδώ ότι ο υλισμός εκδιπλώνεται σε αντιπνευματική στάση στη δημόσια σφαίρα με λογική συνέπεια τη διολίσθηση στον μηδενισμό, τον φιλοτομαρισμό και τον ηδονισμό, που ροκανίζουν τις ανθρωπολογικές προϋποθέσεις, ενισχύεται από την εκτίμηση του Κονδύλη ότι η φιλοσοφία του είναι βαθύτερα εμποτισμένη στη νεότερη σκέψη απ’ ό,τι νομίζουμε: «Όταν ο de Sade στηλιτεύει τον κακό Θεό, δεν κάνει άλλο τίποτα παρά πιάνει, με τον ελεύθερο και συνάμα εμφατικό τρόπο του, το επιχειρηματολογικό νήμα, που άρχισε να ξεδιπλώνει στο κατώφλι κιόλας του Διαφωτισμού ο Bayle και που οδήγησε τον Voltaire σε δύσκολες ώρες» (ό.π., σ. 198). Σε αναφορά με το προγενέστερο επιχείρημά μας, επίσης, ότι η λογική συνέπεια των υλιστικών, αντιπνευματικων μηδενιστικών παραδοχών είναι η διχοτόμηση της υλικής δημόσιας σφαίρας από την ιδιωτική δημόσια σφαίρα ο Κονδύλης επισημαίνει, ότι ναι μεν ο de Sade (όπως και ο La Mettrie) αναγνωρίζουν η αχαλίνωτη ικανοποίηση των ορμών θα οδηγούσε στα δάση, «παρουσιάζει τους ασώτους του να ασκούν την επινοητικότητά τους μονάχα στους ιδιωτικούς χώρους» (ό.π. σ. 201). Εξετάζοντας την πορεία των μεταμοντέρνων τάσεων και την επίδρασή τους πάνω στις δυτικές κοινωνίες θα διαπιστώσουμε ότι μία τέτοια βαθύτατων προεκτάσεων για αμφότερες τις σφαίρες (δημόσια και ιδιωτική) κατάσταση δεν είναι πλέον μόνο στη φαντασία του de Sade.
Π. Ήφαιστος – P. Ifestos
www.ifestos.edu.gr / www.ifestosedu.gr – info@ifestosedu.gr
Στρατηγική Θεωρία–Κρατική Θεωρία https://www.facebook.com/groups/StrategyStateTheory/
Διεθνής πολιτική 21ος αιώνας https://www.facebook.com/groups/InternationalPolitics21century/
Ελλάδα-Τουρκία-Κύπρος: Ανισόρροπο τρίγωνο https://www.facebook.com/groups/GreeceTurkeyCyprusImbalance/
Διαχρονική Ελληνικότητα https://www.facebook.com/groups/Ellinikotita/
Άνθρωπος, Κράτος, Κόσμος–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/Ifestos.political.thought/
Κονδυλης Παναγιώτης– https://www.facebook.com/groups/Kondylis.Panagiotis/
Θολό βασίλειο της ΕΕ https://www.facebook.com/groups/TholoVasileioEU/
Θουκυδίδης–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/thucydides.politikos.stoxasmos/
Μέγας Αλέξανδρος–Ιδιοφυής Στρατηγός και Στρατηλάτης https://www.facebook.com/groups/M.Alexandros/
Εκλεκτά βιβλία που αξίζουν να διαβαστούν https://www.facebook.com/groups/eklektavivlia/
Ειρηνική πολιτική επανάσταση https://www.facebook.com/groups/PolitPeacefulRevolution/
Προσωπική σελίδα https://www.facebook.com/p.ifestos
Πολιτισμός, Περιβάλλον, Φύση, Ψάρεμα https://www.facebook.com/Ifestos.DimotisBBB
«Κοσμοθεωρία των Εθνών» https://www.facebook.com/kosmothewria.ifestos
Προσωπικό προφίλ https://www.facebook.com/panayiotis.ifestos
Κατηγορίες:περιβάλλον, πολιτισμός, πολιτική θεωρία, τρόπος ζωής, Αριστοτέλης, Αριστοτελισμός, Ελλάδα, Ελληνικότητα, Κονδύλης, Παναγιώτης Ήφαιστος, Περιβάλλον, μεταμοντερνισμός, μηδενισμός, μοντερνισμός, νεοτερικότητα
Παναγιώτης Ήφαιστος - Panayiotis Ifestos 