The European Union faces a number of serious crises including Brexit, the economic situation in its southern flank, the refugee problem and the challenges of the new president of the United States.

It could not possibly afford a serious crisis in one of its member-states, the Republic of Cyprus, owing to imposition of structures that establish a state divided internally on national and racist grounds, that is, a structure which by all means runs contrary to international and European rule of law.

In the middle of many uncertainties in Europe and on the broader Eurasian zone, such a development could prove the last and possibly fatal straw for the European integration venture.

It is almost certain that if the status quo in Cyprus is changed not to the direction of full implementation of international and European rule of law, instability, conflict and war is in sight, plus, an indirect jurisdiction in Community affairs of President Erdogan.

Logical and rational thinking is telling: The EU has a strong vital interest not to abolish one of its member states and replace it with an inviable system that breeches conflict and war thus providing an indirect say of Erdogan in Community affairs.

Certainly, if the Community decides to accept Turkey as full member it is a different matter. However, this is not the case if through a puppet state in Cyprus under Ankara’s tutelage Turkey could intervene in the internal affairs of the EU.

Working rationally to prevent such a bizarre situation, it is by all means a matter of self-preservation not only in favor of a member state but also for the sake of the European Community as a whole.

Thinking on the same lines, it is rational to observe that the European governments and the institutions of the EU have vital interests not to nibble, or, in case of conflict and war, blow up the fundamental principles on which European integration is founded.

Regarding the latter point, let us be more specific. I read article 6 of the Treaty on European Union and I was persuaded that, given the advanced stage of negotiations concerning the future of the Republic of Cyprus, it is more than urgent for immediate initiatives by the institutions of the Community. Immediate initiatives in order to prevent the massive violation of these principles in one of its member states:

“1. The Union is founded on the principles of liberty, democracy, respect for human rights and fundamental freedoms, and the rule of law, principles which are common to the Member States.

2. The Union shall respect fundamental rights, as guaranteed by the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms signed in Rome on 4 November 1950 and as they result from the constitutional traditions common to the Member States, as general principles of Community law.

3. The Union shall respect the national identities of its Member States.

4. The Union shall provide itself with the means necessary to attain its objectives and carry through its policies.”

The fact that a member state of the European Union is prevented from exercising its sovereignty over part of its internationally recognised territory, challenges the reality of the European rule of law and call for initiatives to safeguard the acquis communataire.

Also if we have instability and war and if a major crisis erupt involving Greece, Cyprus and Turkey –and possibly other states of the region– the very existence of the Community itself is at stake.

It happens that as an author in the fields of strategic theory, I often analyse the deficit of political and strategic thinking of the EU as a collective actor.

Nonetheless, there are some red lines which related to self-preservation which necessitate that elementary political and strategic considerations should be taken into account.

The same is true if instead of supporting the sovereignty of the Republic of Cyprus the Community becomes an accomplice to the acceptance of the faits accomplis of the use of force and the acceptance of the so-called guarantees and the continuance of the presence of foreign troops in a new racially divided non-functional state structure.  

As things stand half a century after decolonization, at issue is whether we shall have re-establishment of the international order in accordance to the Resolutions of the Security Council and a constitutional transformation of the Cyprus Republic which shall abolish and not repeat or accentuate the divisive elements imposed by the colonial power.

It is the only approach to have a stable state which:

first, permits the development of a viable political and institutional life,

second, provides security against external interferences and

third, do not encourage revisionists claims of neighboring states which lead to regional instability.

If one assumes that the EU should act as a single actor on fundamental principles of international order and rule of law, then both before and after the full entry of the Republic of Cyprus as a full member, the termination of faits accomplis caused by Turkey in 1974, was and still is a crucial issue on which the European Community has a decisive role.

In a way, such a role is posed by the very terms of the accession of the Republic of Cyprus in 2004, when acting politically, it was decided that de jure it refers to all the territory of the new member.

However, more than a decade after entry, there was no follow up by the EU as a collective actor in order to promote implementation of international and European law in Cyprus.

By international rule of law we mean, principally, the respect of the high principles of international relations, that is, non-intervention, parity among sovereign states, internal and external sovereignty, no use of force and peaceful resolution of international conflicts.

Crucial aspects of international rule of law as regards Cyprus are the Resolutions of the Security Council of the United Nations concerning international order.

In historical perspective since 1945 these resolutions are rare.

Nonetheless for Cyprus we have three crucial resolutions favouring the re-establishment of international order.

By European rule of law we mean the full range of the acquis communataire.

The key principles are to be found in the heart of European law.

As already argued, a political change in Cyprus contrary to accepted international and European legal principles may well be a major problem for the European Community.

In this regard, one should take into account that if a Turkish state dependent from Ankara is created in a weakened non-functional puppet state –by all means, as things stand now in the negotiations, this is an inevitable outcome–, it means that for all practical purposes Turkey, a non-member state, acquires a decisive say in the internal affairs of the European Community.  

In terms of political, institutional and strategic rationality, such a situation is bizarre and dangerous.

Logically thinking no one wants it except Erdogan.

The fact that for so many years none or few saw it in Europe, is a clear indication of a dangerous deficit as regards elementary political and strategic considerations related to the Community’s very survivability.

We could sum up what is at issue, by saying that at the very core of a solution compatible to Cyprus’ membership of the EU should be a new Constitution which on the one hand shall secure constant political self-determination on the basis of one man one vote and on the other hand shall safeguard the political rights of all citizens in accordance to European law, European conventions and other conventions such as the Geneva convention (which, as we all know, considers settlers a war crime).

The foundations of international rule of law and European law, it should be stressed, are the fundamental principles of sovereignty, national independence, equality among of states and non-interference.

Equally so, the prohibition of aggression and the non-recognition of its consequences and respect for human rights, liberty, democracy and the rule of law.

By all means, the present state of affairs in Cyprus is incompatible to these fundamental principles and this should be a major concern for the EU as political and legal actor.

It is no coincidence that many of us in the past supported that the European Union has an interests and an obligation as regards Cyprus,
“to assume full responsibility for actively helping to put in motion a process of constitution-making that will finally allow the Republic of Cyprus, as a member state, to recover full sovereignty and independence and to establish peacefully a constitutional order respecting the principles of international and European law, and based on full respect for diversity”.

WE COULD SUM UP SOME FUNDAMENTAL PRINCIPLES

The Peaceful Settlement of Disputes.

Article 2 (3) of the United Nations Charter provides that; “All members shall settle their international disputes by peaceful means in such a manner that international peace and security and justice are not endangered”.

Anything that endangers international peace and stability and is not compatible to commonly accepted standards of justice could not possibly provide the basis of a settlement.

The Sovereignty, Independence and Equality of States

International law and EU law are founded upon the recognition of the independence and sovereignty of states and the consequential principles of non-intervention in the internal affairs of states and the respect of the territorial integrity of all states. Also, the right of self-determination, the right of all citizens to participate in the governance of that state

Prohibition of aggression and of the consequences of aggression

Prohibition of aggression is at the heart of the international legal order and it is enshrined in international law in general terms and in international criminal law.

Benefits obtained as a result of illegal aggression such as the Turkish invasion in 1974 are rejected.

In the context of Cyprus, the UN Security Council adopted resolutions 541 (1983) and 550 (1984) declaring the purported “Turkish Republic of Northern Cyprus” to be illegal and calling upon all states not to recognise it.

Moreover, the implantation of settlers from Turkey in an attempt to manipulate the demography of the island of Cyprus, a fact which runs contrary to international law, including the principle of self-determination and human rights. Article 49 of Geneva Convention IV on the Protection of Civilian Persons 1949 (ratified by both Cyprus and Turkey) prohibits the transfer by an occupying power of part of its own civilian population into the occupied territory.

Respect for Human Rights

Human rights are fully covered by international conventions verified by all countries involved, the European legal order and national constitutions of the members of the EU.

The European Convention on Human Rights binds Cyprus and Turkey.

In fact, the European legal order, both through the European Convention of Human Rights and the acquis communautaire, provides the most stringent and efficient system of protection of human and minority rights worldwide.

The fulfilment of democratic values, the conventions and the acquis communautaire secures a stable and functional state in Cyprus for the benefit of all its citizens and  eliminates all forms of racial discrimination. 

[See the International Covenant on Civil and Political Rights, article 1 of which lays down the right of self-determination, and to the International Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination.]

The principle of democracy

Democracy simply stated is power to the citizens and as things stand the nearest to democracy so conceived, is a genuinely representative revocable government authorities.

In the western world including the members of the EE, democracy is founded on majority rule and in full recognition and application of individual, minority and group rights, as appropriate.

As already mentioned, article 6 of the Treaty on European Union declares the principles of liberty, democracy, respect for human rights and the rule of law as founding principles of the Union.

The principle of rule of law

In international and European law it is stipulated that all official activities must be undertaken in a way that is consistent with legal principles.

The plans that were proposed even by representatives of the UN and for which the EU curiously and weirdly stays neutral, do not secure a stable government, since instability is a priori embedded.

Human rights are restricted, the clauses of international Conventions are by all means by passed and the acquis communautaire is excepted for an otherwise full member.

            This is a receipt for conflict and war, a fact for which could not possibly afford to stay idle and neutral.

I end by summing up essential prerequisites and fundamental principles

1. Events during the last months including the abortive meetings of Geneva –which the Cypriot president confessed that he initiated because of fear in case Turkey makes steps for additional faits accoplis– call for urgent common postures to safeguard law, peace and stability.
2. The EU and all it is members have strong vital interests to safeguard fundamental principles of justice, rule of law, security and peace and stability.
3. There is an urgent need to create an official Community monitoring mechanism to continuously confirm that nothing that the blackmailed government of Cyprus that run contrary to the aforementioned Fundamental Principles on which the Community is founded.
4. All citizens of the Republic of Cyprus are covered by international and European rule of law which should be fully applied.
5. A quarter of a century after the Cold War and in the midst of a difficult historical transition, acceptance of faits accoplis in Cyprus shall lead to conflict and war, a development which inevitably shall have profound negative implications for the EU and the region as a whole. It is in the interest of all to prevent such an undesirable outcome.

ΝΒ

[Thinking on the Cyprus question one should not sightsee objective historical facts which should be taken into account in defining the position of the Community on grounds of justice, rule of law and democratic values.

Greek Cypriots are 82% of the population and Turkish Cypriots 18%, and this is a fact that, politically and legally speaking, none could sight step. Greeks, before and after WW2, in line to the decolonization principles of one man one vote claimed self-determination and union with Greece.

Consecutive referendums were ignored by the colonial power.

Few or none would refuse the fact that the national liberation struggle of 1955-69 led to classical divide and rule practices which bring us to our days.

Conflicts in the early 1960s which as we all know now, had as a cause cover external interferences facilitated by the total unworkability of the state imposed by the colonial power.

Junta’s coup d’etat invasion of 1974 was planned and executed by both United States services and Turkey.]

Π. Ήφαιστος – P. Ifestos
www.ifestos.edu.gr / www.ifestosedu.gr – info@ifestosedu.gr

Στρατηγική Θεωρία–Κρατική Θεωρία https://www.facebook.com/groups/StrategyStateTheory/
Διεθνής πολιτική 21^ος  αιώνας https://www.facebook.com/groups/InternationalPolitics21century/
ΗΠΑ: Ιστορία, Διπλωματία, Στρατηγική https://www.facebook.com/groups/USAHistDiplStrat/
Ελλάδα-Τουρκία-Κύπρος: Ανισόρροπο τρίγωνο https://www.facebook.com/groups/GreeceTurkeyCyprusImbalance/
Διαχρονική Ελληνικότητα https://www.facebook.com/groups/Ellinikotita/
Άνθρωπος, Κράτος, Κόσμος–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/Ifestos.political.thought/
Κονδυλης Παναγιώτης– https://www.facebook.com/groups/Kondylis.Panagiotis/
Θολό βασίλειο της ΕΕ https://www.facebook.com/groups/TholoVasileioEU/
Θουκυδίδης–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/thucydides.politikos.stoxasmos/
Μέγας Αλέξανδρος–Ιδιοφυής Στρατηγός και Στρατηλάτης https://www.facebook.com/groups/M.Alexandros/
Εκλεκτά βιβλία που αξίζουν να διαβαστούν https://www.facebook.com/groups/eklektavivlia/
Ειρηνική πολιτική επανάσταση https://www.facebook.com/groups/PolitPeacefulRevolution/
Προσωπική σελίδα https://www.facebook.com/p.ifestos
Πολιτισμός, Περιβάλλον, Φύση, Ψάρεμα https://www.facebook.com/Ifestos.DimotisBBB
«Κοσμοθεωρία των Εθνών» https://www.facebook.com/kosmothewria.ifestos
Προσωπικό προφίλ https://www.facebook.com/panayiotis.ifestos

postscript

 INTERNATIONAL EXPERT PANEL CONVENED BY THE COMMITTEE FOR A EUROPEAN SOLUTION IN CYPRUS.  A principled basis for a just and lasting Cyprus settlement in the light of International and European Law

In case one whishes to elaborate further as regards interntional and European law I sling below (in 4 languages, English, French, German and Greek) the full report of the international panel. The report is comprehensive and provides a wide range or arguments that make it clear that the Anan plan was totally contrary to international and European rule of law.

 INTERNATIONAL EXPERT PANEL CONVENED BY THE COMMITTEE FOR A EUROPEAN SOLUTION IN CYPRUS.  A principled basis for a just and lasting Cyprus settlement in the light of International and European Law

Preamble

1. The purpose of this Report, prepared by an International Expert Panel, is to seek a just Cyprus settlement providing for the peaceful and prosperous future of all the people of the island. In order to do this, one must apply the key principles drawn from international and European law which apply in the settlement of international disputes, including disputes concerning members of the European Union. Such principles lie at the heart of international and European law. Failure to respect such principles is likely not only to prejudice the success of any particular settlement plan by internalising contradictions with international law and thus weakening its sustainability, but also to constitute a destabilising element for the future. The precedent of a political settlement contrary to accepted international and European legal principles may well be resorted to in other dispute situations with serious consequences for the stability of the international order.

The fundamental principles of international and European law offer a unique guide and methodology by which to initiate and successfully conclude a process leading to a Cyprus settlement within the framework of a new and genuinely Cypriot Constitution in accordance with the right of self-determination. This is at the very core of a European solution for Cyprus, consistent with international and European law.

The solution of the Cyprus problem must be found by respecting and applying the fundamental principles on which international law and the European Union are founded: these are in brief, the peaceful settlement of disputes; the sovereignty, independence and equality of states; the prohibition of aggression and the non-recognition of its consequences; and respect for human rights, liberty, democracy and the rule of law. Both the present state of affairs in Cyprus and the terms of the current Annan Plan are inconsistent with these fundamental principles. It is also essential to arrive at a solution that fully respects the need for the reconciliation of, and cooperation between, the communities and all relevant parties.

3. The European Union is called upon to seize this historic opportunity and to assume its special responsibility for actively helping to put in motion a process of constitution-making that will finally allow the Republic of Cyprus, as a member state, to recover full sovereignty and independence and to establish peacefully a constitutional order respecting the above mentioned principles, and based on full respect for diversity.

Basic facts

5. The Republic of Cyprus came to independence in 1960 by virtue of a series of international agreements. However, unlike other decolonised territories, it was subject to Treaty of Guarantee provisions in favour of the United Kingdom, Turkey and Greece. In 1974, Turkey, invoking the coup by the Greek Junta against the legitimate Cypriot government of Archbishop Makarios, invaded and proceeded to occupy northern Cyprus. This initial action, however, hardened into a prolonged and continuing occupation which has now continued for over 30 years and which has involved a series of human rights violations as attested by the organs of the European Convention of Human Right.[1] Since 1974, Cyprus has been  de facto divided into the Republic of Cyprus recognized by the international community and the “Turkish Republic of Northern Cyprus”, an entity[2] declared invalid by UN Security Council resolutions 541 (1983) and 550 (1984) and recognized and sustained only by Turkey. While roughly half of the Turkish Cypriot community has emigrated since the 1974 events, mainly to the United Kingdom, more than 120,000 Turkish settlers are now living in northern Cyprus, transforming the Turkish Cypriots into a minority within their own constituency. The population of Cyprus at present (settlers apart) is 802,500 of whom some 80% are Greek Cypriots, 11% are Turkish Cypriots (this figure was 18% in 1974) and 9% are Armenians, Maronites, Latins and alien residents.
6. The Annan Plan as presented in its final version by the Secretary General of the United Nations on 31 March 2004 provided for a federal state, the “United Republic of Cyprus”, replacing and abolishing the existing Republic of Cyprus and incorporating the occupied northern area. On 24 April 2004, two separate referendums were held. While 65% of the Turkish Cypriot and settler voters in the occupied north accepted the Annan plan, 76% of their Greek Cypriot counterparts in the Republic of Cyprus rejected it. On May 1st, 2004, the Republic of Cyprus as a whole became a member state of the European Union. An Additional Protocol to the Treaty of Accession provided for the temporary suspension of the acquis communautaire in the occupied areas. Negotiations on Turkey’s accession are about to start.

The Fundamental Principles

1. The Peaceful Settlement of Disputes
2. a) The Meaning of the Principle
3. Article 2 (3) of the United Nations Charter provides that; “All members shall settle their international disputes by peaceful means in such a manner that international peace and security and justice are not endangered”. Accordingly, a settlement that does, or appears likely to, endanger international peace and stability and is inconsistent with accepted standards of justice cannot be consistent with the obligations upon all states laid down in the Charter.[3]
4. b) Annan Plan Deficiencies
5. The terms of the Annan Plan would in fact have embedded instability into the heart of a Cyprus settlement and would inevitably have led to increasing friction and destabilisation. This is underlined by the provisions concerning the position of foreign nationals with effective control over key areas of governmental activities in Cyprus. Examples where non-Cypriots would (in the event of disagreement between the equal numbers of Greek and Turkish Cypriots) have effective control appeared to include the Reconciliation Commission; the Supreme Court invested with legislative and executive powers; the Central Bank; the Relocation Board; the Property Court and the organs of the Property Board. Bearing in mind the experience of the period 1960-63, the need for stability in the ordering of governmental activities is critical. Further, the foreign nationals concerned would not be democratically accountable to the people of Cyprus.
6. Any settlement of an international dispute must also be in accord with justice. This point is noted below (paragraph 15) in relation to the fundamental principle of respect for human rights.
7. The Sovereignty, Independence and Equality of States
8. a) The Meaning of the Principle
9. International law, as well as EU law, is founded upon the recognition of independent and sovereign states. Consequential principles include the obligations of non-intervention in the internal affairs of states and respect for the territorial integrity of all states.[4] In addition, the right of self-determination provides that while people within a state have the right to participate in the governance of that state, the free choice of the people of a state, conforming to fundamental international and European values must be respected on the international level.
10. b) Annan Plan Deficiencies
11. The Annan Plan is founded upon the abolition of the legitimate and recognised Republic of Cyprus. Further, the right of intervention in the internal affairs of Cyprus, reserved to Greece, Turkey and Great Britain as the Guarantor Powers according to the Treaty of Establishment of 16 August 1960 and extended in the Annan Plan to cover the territorial integrity, security and constitutional order of both the federal “United Cyprus Republic” and the constituent states, constitutes a significant limitation on the sovereignty and independence of Cyprus and a challenge to the international and European legal orders. This was underlined by the proposed creation of a Monitoring Committee, composed of representatives of the guarantor powers, the constituent states and the UN, to monitor the implementation of the Annan Plan settlement and with the power to make recommendations. Furthermore, the Annan Plan provided for the permanent demilitarisation and disarmament of the new Cypriot state, thus raising questions as to the right to self-defence.

12. In addition, one notes under the Annan Plan the right of the UK to complete and unimpeded access for any purpose whatsoever to the waters between the Sovereign Base Areas’ waters and the fact that international judicial or third party settlement procedure is expressly forbidden with regard to disputes concerning the Sovereign Base Areas. Such disputes were to be resolved by an arbitrator appointed by the authorities of the Sovereign Base Areas.

1. The Prohibition of the Act and Consequences of Aggression

1. a) The Meaning of the Principle
2. The prohibition of aggression is at the heart of the international legal order. It is enshrined in international law in general terms,[5] in international criminal law,[6] and with regard to specific situations. Prohibiting the consequences of aggression means rejecting the benefits obtained as a result of illegal aggression and is enshrined, for example, in the jus cogens norm of the non-acquisition of title to territory as a result of aggression. In the context of Cyprus, the UN Security Council adopted resolutions 541 (1983) and 550 (1984) declaring the purported “Turkish Republic of Northern Cyprus” to be illegal and calling upon all states not to recognise it.[7] Further, the implantation of settlers from Turkey in an attempt to manipulate the demography of the island of Cyprus runs counter to the principles of international law, especially those relating to self-determination and human rights. In particular, Article 49 of Geneva Convention IV on the Protection of Civilian Persons 1949 (ratified by both Cyprus and Turkey) prohibits the transfer by an occupying power of part of its own civilian population into the occupied territory. It should, of course, be noted that, having established the illegality of the position of the settlers, the question of the future of the settlers and their families is a separate matter to be determined by the parties concerned within the framework of an overall just and fair settlement and in a manner consistent with international and European law.

1. b) Annan Plan Deficiencies
2. The Annan Plan provided for the legitimisation of acts of the “TRNC” and by extension of the “TRNC” itself. The Plan declared that all acts of any authority on the island of Cyprus (excluding the Sovereign Bases Areas) would be recognised as valid unless the particular act at issue was inconsistent with international law, irrespective of the question of the status of the authority in question. Equally seriously, the provisions of the Plan in relation to the settlers from Turkey were hardly consistent with international law.[8] First, the Plan permitted the settlers to vote in the Turkish Cypriot referendum, even though the former now constitute a majority of inhabitants of the north and even though this recognised as a decisive constitutional force an illegal consequence of an illegal aggression. The UN has not envisaged settlers voting in internal self-determination elections in other situations, such as the West Bank and Gaza, Western Sahara and East Timor. Secondly, the status of the settlers is legitimised in addition by permitting large numbers of them to stay in the north. It goes without saying that in any solution to the dispute, the settlers must be treated in a way which is consistent with international human rights law. As such the position of the settlers is different from that of the substantial number of Turkish troops in occupied northern Cyprus. The presence of such troops in the current situation clearly constitutes an affront to the principles of democracy and human rights and a symbol of aggression and they will need to be withdrawn.

1. Respect for Human Rights

1. a) The Meaning of the Principle
2. Respect for human rights requires the government to promote and fully to respect the fundamental rights and freedoms granted to the individuals by international conventions, the European legal order and national constitutions. Human rights play a critical role in international law and in European law. The European Convention on Human Rights binds Cyprus and Turkey. The European Court of Human Rights has held on several occasions that, since 1974, Turkey is directly responsible for continuing violations of basic fundamental rights by occupying the Northern part of Cyprus, by preventing displaced Greek Cypriot citizens from returning to their homes and property or from having access to and enjoyment of them, by not investigating the fate of thousands of still missing persons and by failure to protect freedom of religion and freedom of expression. These decisions, unprecedented in scope and gravity, have still not been fully implemented.[9] Further, the rights enshrined in the European Convention constitute fundamental principles of the European Union, which itself is based upon the principles of liberty, democracy, respect for human rights and rule of law.[10] The European legal order, therefore, both through the European Convention of Human Rights and the acquis communautaire, provides the most stringent and efficient system of protection of human and minority rights worldwide. Moreover, both Cyprus and Turkey are parties to the International Covenant on Civil and Political Rights, article 1 of which lays down the right of self-determination, and to the International Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination.

1. b) Annan Plan Deficiencies
2. Under the Annan Plan, serious restrictions of political and civil rights, of freedom of residence, breaches of the prohibition of racial discrimination and severe violations of property rights and of the right to respect of one’s home would be maintained and even perpetuated for all Cypriot citizens during several decades and in certain cases permanently (eg. freedom to chose one’s residence and the right to return to one’s home). The question of settlers has been addressed above (paragraph 14). The Annan Plan would have prevented the right of all displaced Greek Cypriots from returning to their homes and would have significantly limited the right of Greek Cypriots who own property in the north from recovering their property.[11] Further, the Annan Plan sought to deny the right of recourse to the European Court of Human Rights for property owners deprived of their rights (as determined by the Court) by the expedient of declaring the “United Republic of Cyprus” the appropriate respondent state, and thus absolving Turkey, and stating that existing applications should be struck out on the grounds that under the Plan adequate domestic remedies had been provided for. Parallel to this, Article 6 of Annex IX of the Foundation Agreement contained in the Annan Plan provided that the EU be requested to endorse the plan as accepted by the parties and that this would result in the adoption of primary law. The implication of this would be in essence the prevention of the EU’s Court of Justice from challenging the plan on the grounds of violating the fundamental principles of the EU.

1. Democracy

1. a) The Meaning of the Principle
2. Democracy refers to the establishment and continued existence of a genuinely representative government responsive to the people. It requires that the basic rules establishing and organizing the state and its relationship with society be accepted by the citizens. It further requires full respect of the will of the people as expressed by the voters and/or their legitimate representatives. Democracy is founded on majority rule, in full recognition and application of individual, minority and group rights, as appropriate. The principle of democracy is an increasingly important part of international law, and at the very heart of European law. Article 3 of the Statute of the Council of Europe refers to pluralist democracy, respect for human rights and the rule of law as principles of the Council system,[12] while article 6 of the Treaty on European Union declares the principles of liberty, democracy, respect for human rights and the rule of law as founding principles of the Union.[13]

1. b) Annan Plan Deficiencies
2. The Annan Plan process whereby agreements, constitutions and laws are sought to be imposed on an independent state without being the result of any democratic legislative process or dialogue cannot be consistent with the principle of democracy. Neither can strict reliance on arithmetic equality between two demographically unequal communities.[14] A constitutional and institutional framework that requires mutual consent of the representatives of both ethnic communities on all levels of government and in each one of the three traditional powers (legislative, executive and judiciary) reserves a permanent right of veto to both, majority and minority. Leaving the final decision in case of stalemate to foreign citizens in such critical organs as the Supreme Court and others[15] is in stark contradiction to the principle of democracy.

19. On 24 April 2004, 76% of the voters of the Republic of Cyprus in the government controlled area rejected the Annan Plan. This decision must be accepted by all as a valid exercise of democracy and of the right to self-determination.

1. The Rule of Law

1. a) The Meaning of the Principle
2. The rule of law in international law provides that all official activities must be undertaken in a way that is consistent with legal principles. It further means that legal processes must be established and respected in order for legal principles to operate effectively, so that, for example, the principle of due process is critical. As previously noted (paragraph 15), both the Council of Europe and the European Union are founded upon inter alia the principle of the rule of law.

21. There can be no international rule of law in a territory illegally occupied by a foreign power. Indeed, the fact that a member state of the European Union is prevented from exercising its sovereignty over part of its internationally recognised territory challenges the reality of the European rule of law itself.

1. b) Annan Plan Deficiencies
2. The Annan Plan proposed the replacement of the Republic of Cyprus by a new state that would with great difficulty have been able to provide for a stable government, since instability would have been embedded into it, as noted above. In addition, the restrictions on human rights and the ability to pursue them freely pursuant to the European Convention on Human Rights and under the European Union, and the general principles of international law including those norms derived from international treaties binding on Cyprus (e.g. the International Covenants on Human Rights) would have severely challenged notions of due process and the rule of law.

The Way Forward: A Constitutional Convention for Cyprus

23. Based on the 1960 Constitution, the Republic of Cyprus is the only internationally recognized and legal government of the island. Its accession to the European Union has put it under the protection of the latter, so that any solution of the Cyprus problem must commence with the existing institutions and legal order of the Republic of Cyprus as accepted by its people and internationally legitimised. From here, ways and means must be found to adapt the existing institutions and law adequately, taking into account the will of the people as a whole including all communities, in order to recover democratic rule and full sovereignty in the internationally recognised territory of the Republic.

24. A democratic process of autonomous constitution-making consisting of several steps should enable all the people of Cyprus to overcome the present stalemate and to find means and measures that will eventually bring about re-unification and reconciliation consistent with the fundamental principles noted above. The Constitutional Convention as an instrument of democratic constitution making has been successfully used, particularly in the decolonisation process. Constitution drafting must be integrated in, and not separated from, the democratic political process.

25. A Constitutional Convention for Cyprus, democratically elected or designated so as to reflect appropriately the will of the voters and the aspirations of civil society of the different communities of the island as a whole, should have the sole responsibility for drafting and adopting a new Constitution for Cyprus, building on, and eventually amending or replacing, the existing 1960 Constitution of the Republic of Cyprus.

26. The members of the Constitutional Convention should have complete liberty and responsibility for choosing whatever political system they may prefer, whether presidential, parliamentary or combinations thereof; for finding territorial arrangements by an appropriate decentralization scheme – in regions, districts, communes or whatever – and for shaping procedures that will be able to protect efficiently minority and human rights, in the interest of the people of all the communities in Cyprus. Experts both from within and from outside Cyprus may be asked to give advice and assistance to the Convention or its members. The only legal limits of the Convention’s sovereign constitutional power are strict compliance with European constitutional principles and the acquis communautaire, and international human rights and minority protection standards derived from international law and from the European Convention on Human Rights and other European instruments.[16]

27. The new Constitution as framed by the Convention should be submitted to separate and simultaneous referendums to be held on both parts of the island, according to the April 24, 2004 experience.[17] Only the people of Cyprus can bring about the legitimacy essential for a new beginning. Any solution of the Cyprus problem must be legal and legitimate and must build on the only existing constitutional scheme that is recognized by the European Union and the international community, and that is the 1960 Constitution of the Republic of Cyprus. The procedures regulating the election or designation of the Constitutional Convention, its composition and functioning, as well as the holding of the constitutional referendums will have to be provided for by amendments to the 1960 Constitution. It is further proposed that the Constitutional Convention process take place under European Union auspices.

Recommendations

28. The International Expert Panel seeks a fair and equitable Cyprus settlement that allows the communities to achieve reconciliation and a peaceful and prosperous future. It therefore commends the Fundamental Principles of International and European Law as noted above to all relevant international institutions, including the United Nations, the Council of Europe, the Organisation for Security and Cooperation in Europe, but most particularly to the European Union in the light of the historic opportunity presented to it by the recent accession to membership of the Republic of Cyprus and the opening of accession negotiations with Turkey.

29. The International Expert Panel recommends:
30. a) The acknowledgement of the aforesaid Fundamental Principles by those parties involved in seeking peace, justice and security in Cyprus.

1. b) The adoption of a Resolution in the European Parliament (and in other pertinent international institutions) reaffirming the Fundamental Principles.

1. c) The establishment in the European Parliament (and in other pertinent international institutions) of a monitoring mechanism by which the conformity of any proposed Cyprus settlement with the Fundamental Principles may be ensured.

1. d) The creation of a Constitutional Convention under European Union auspices and on the basis of the 1960 Cyprus Constitution to bring together the parties directly concerned in order to reach a settlement in conformity with the Fundamental Principles.

 Conclusion

30. The accession of the Republic of Cyprus to the European Union has fundamentally changed the internal as well as the external aspects of the Cyprus problem. Greek and Turkish Cypriots have now become citizens of the Union, enjoying the rights and subject to the duties provided for in the European legal order. The Republic of Cyprus is a member state and thus one of the “Masters of the Treaties”.

31. Had the Annan Plan been accepted and implemented before accession, that very accession would have rested on shaky legal grounds, as the Union would have integrated a new member state which would not even have signed the accession treaty, while the Republic of Cyprus, which has signed the treaty, would have ceased to exist. Now that accession has become a reality, the abolition of the Republic of Cyprus through a revised Annan Plan is prevented by the very existence of the European Union.

32. The European Union has the historic opportunity and the special responsibility for promoting a new process of democratic constitution making in Cyprus and for convincing all communities to take part in such a process. In so doing, the European Union would ensure the application of its own principles and values, as well as those of international law generally, within the territory of one of its own member-states.

*****

APPENDIX: Article 6 of the Treaty on European Union

“1. The Union is founded on the principles of liberty, democracy, respect for human rights and fundamental freedoms, and the rule of law, principles which are common to the Member States.

2. The Union shall respect fundamental rights, as guaranteed by the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms signed in Rome on 4 November 1950 and as they result from the constitutional traditions common to the Member States, as general principles of Community law.

3. The Union shall respect the national identities of its Member States.

4. The Union shall provide itself with the means necessary to attain its objectives and carry through its policies.”

International Expert Panel

1. Professor Auer Andreas,Switzerland

Professor of Constitutional Law, University of Geneva

2. Professor Bossuyt Mark,Belgium

Professor of International Law, University of Antwerp

3. Professor Burns Peter,Canada

Former Dean of the UBC Law Faculty,

Professor of Law, University of British Columbia, Vancouver

4. Professor Dr. Alfred De Zayas, United States of America

Geneva School of Diplomacy

Former Secretary, UN Human Rights Committee

5. Professor Helmons Silvio-Marcus, Belgium

Emeritus Professor of Universite Catholique de Louvain, Public International Law and Human Rights

6. Professor Dr. Dr.h.c. Oberndoerfer Dieter, Germany

Professor Emeritus, Political Science, University of Freiburg

7. Professor Malcolm N ShawQC, United Kingdom

The Sir Robert Jennings Professor of International Law, University of Leicester

The members of the Greek Scientific Committee of the Association for a European Solution to the Cyprus problem which are co-authors of the Expert’s report.

1.  Professor George Kassimatis, Professor, Constitutional Law, president of the Greek Scientific Committee
2. Panayiotis. Ifestos, Professor, International Politics
3. Stelios. Perrakis, Professor, International Law
4. Christodoulos. Yiallourides, ass. Professor, International Politics
5. Pericles Nearchou, Philologist, coordinator of the Scientific Committee

Endnotes

[1] See the European Commission of Human Rights which referred to Turkish violations of the European Convention on Human Rights in the first two Cyprus v Turkey applications, 10 July 1976 and  the third  application, 4 October 1983 (published by the Committee of Ministers in 1992) and the European Court of Human Rights giving judgment in the fourth Cyprus v Turkey  application,  10 May 2001. See also below para. 15.

[2] Referred to by the European Court of Human Rights as a “subordinate local administration” of Turkey, Loizidou v Turkey, decision of 23 February 1995, para. 62.

[3] See also the 1970 Declaration on Principles of International Law Concerning Friendly Relations, resolution 2625 (XXV) and the Manila Declaration on the Peaceful Settlement of International Disputes, resolution 37/590.

[4] See article 2 of the UN Charter and the 1970 Declaration on Principles of International Law Concerning Friendly Relations

[5] See Article 2 (4) of the UN Charter, Chapter VII of the UN Charter and resolution 3314 (XXIX) on the Definition of Aggression.

[6] See the Nuremberg Principles and the Statutes of the War Crimes Tribunals for the Former Yugoslavia and for Rwanda and the International Criminal Court.

[7] See also resolution 83 (13) of the Committee of Ministers of the Council of Europe and the decision of the European Court of Human Rights in the Cyprus v Turkey case, 10 May 2001.

[8] See the Advisory Opinion of the International Court of Justice on the Legal Consequences of the Construction of a Wall  in the Occupied Palestinian Territory, 9 July 2004, para. 119 and following.

[9] Most significantly, the decision of the European Court of Human Rights, Cyprus v Turkey, 10 May 2001.

[10] See the Rutili case, 1975, ECR 1219 and article 6 of the Treaty of European Union, 1999 (reproduced in the Appendix to this Report).

[11] This situation would also have been incompatible with numerous UN resolutions on the right to return, see especially the study of the UN Sub-Commission on the Promotion and Protection of Human Rights by Special Rapporteur Awn Shawkat Al Kassawneh on the “Human Rights Dimensions of Population Transfers”, E/CN.4/Sub.2/1997/23.

[12] See also the Charter of Paris, 1990.

[13] Reproduced in the Appendix to this Report.  See also the European Community Declaration on the Recognition of New States, 1991.

[14] See above para. 5.

[15] See above para. 8.

[16] For example the Framework Convention for the Protection of National Minorities, 1995, to which Cyprus is a party.

[17] But conducted so as to exclude the competence of Turkish settlers, see above, para. 14.

PANEL INTERNATIONAL D’ EXPERTS

Une base de principes pour une solution juste et viable du problème chypriote à la lumière du Droit International et Européen

Brussels 2005

PANEL INTERNATIONAL D’EXPERTS

CONVOQUE PAR LE COMITE POUR UNE SOLUTION EUROPEENNE A CHYPRE

Une base de principes pour une solution juste et viable du problème chypriote à la lumière du Droit International et Européen

Préambule

1. Le but de ce rapport, préparé par un Panel International d’Experts, est la recherche d’une solution juste pour le problème chypriote en vue d’un futur pacifique et prospère pour tous les habitants de l’île. Pour atteindre ce but, on doit appliquer les principes fondamentaux du Droit International et Européen qui sont appliqués lors de l’arrangement des conflits concernant les membres de l’Union Européenne. Ces principes se trouvent au cœur du Droit International et Européen. Le manque du respect de tels principes peut éventuellement non seulement nuire le succès d’un plan particulier d’arrangement en intégrant des éléments contradictoires au Droit International et par conséquent affaiblir sa viabilité, mais aussi constituer un élément d’instabilité pour le futur. Le précédent d’un arrangement politique contraire aux principes qui sont admis par le par le Droit International et Européen peut bien être invoqué à d’autres situations conflictuelles ayant de graves conséquences  pour la stabilité de l’ordre international.
2. Les principes fondamentaux du droit international et Européen offrent un guide unique et une méthodologie pour commencer et conclure avec succès un processus qui conduira à une solution du problème chypriote dans le cadre d’une nouvelle et authentique Constitution Chypriote en accord avec le droit à l’autodétermination. Cela constitue le noyau d’une solution européenne pour Chypre, conforme au Droit International et Européen.
3. La solution du problème chypriote doit être trouvée  en respectant et appliquant les principes  fondamentaux sur lesquels ont été fondés le Droit International et l’Union Européenne. Ils sont en bref, le règlement pacifique des différends, la souveraineté, l’indépendance et l’égalité des Etats, l’interdiction de l’agression et la non-reconnaissance de ses conséquences ; le respect des droits de l’homme, de la liberté, de la démocratie et de l’Etat de droit. Le présent statut de Chypre et les dispositions du Plan Annan ne sont pas conformes à ces principes fondamentaux. Il est également essentiel d’arriver à une solution qui respecte pleinement le besoin de réconciliation et de coopération entre les deux communautés et toutes les parties concernées.
4. L’Union Européenne est appelée à saisir cette occasion historique et à assumer sa propre responsabilité pour contribuer activement à la mise en marche d’un processus d’élaboration constitutionnelle qui permettra finalement à la République de Chypre, comme pays membre, de récupérer sa pleine souveraineté et indépendance et d’établir d’une manière pacifique un ordre constitutionnel respectant les principes ci-dessus mentionnés et se basant sur le respect absolu de la diversité.

Données de base

5. La République de Chypre acquiert son indépendance en vertu d’une série d’accords internationaux. Pourtant, contrairement à d’autres territoires décolonisés, elle a été régie par les prévisions du Traité de garanties  en faveur du Royaume Uni, de la Turquie et de la Grèce. En 1974 la Turquie, invoquant le coup d’Etat de la junte grecque contre le gouvernement légal de l’Archevêque Macarios, a procédé à l’invasion et l’occupation du Nord de Chypre. Toutefois, cette action initiale s’est transformée en une occupation prolongée et continue qui dure déjà plus de trente ans et qui a entraîné une série de violations des droits de l’homme, comme il a été attesté par les organes de la Convention Européenne des Droits de l’Homme.[1] Dès 1974, Chypre est divisée de facto en deux parties : la République de Chypre reconnue par la communauté internationale et la « République Turque de Chypre du Nord » (RTCN), une entité 2 déclarée nulle par les Résolutions 541(1983) et 550 (1984) du Conseil de Sécurité de l’ONU et reconnue et soutenue seulement par la Turquie. Tandis que presque la moitié de la communauté chypriote-turque a émigré par la suite des événement de 1974, surtout vers le Royaume Uni, plus de 120.000 colons turcs vivent actuellement au Nord de Chypre, transformant les turco-chypriotes en une minorité dans leur propre territoire. La population actuelle de Chypre (colons mis à part) compte 802.500 habitants dont 80% greco-chypriotes, 11% chypriotes-turcs (contre 18% en 1974) et 9% Arméniens, Maronites, Latins et ressortissants étrangers.
6. Le Plan Annan présenté dans sa version finale par le Secrétaire Général de l’ONU le 31 mars 2004 prévoyait la création d’un Etat fédéral, « La République Unie de Chypre », en remplaçant et abolissant la République de Chypre actuelle et en intégrant les territoires occupés du Nord de l’île. Le 24 avril 2004 deux référendums séparés ont eu lieu. Tandis que 65% des électeurs chypriotes-turcs et des colons de la région occupée du Nord ont accepté le Plan Annan, 76% des électeurs  chypriotes-grecs de la République de Chypre l’ont rejeté. Le 1^er mai 2004 la République de Chypre comme un ensemble est devenue Etat membre de l’Union Européenne. Un protocole additionnel au Traité d’adhésion a prévu  la suspension temporaire de l’acquis communautaire dans la région occupée. Les négociations pour l’adhésion de la Turquie vont bientôt commencer.

Les principes fondamentaux

1. Le règlement pacifique  des différends

1. a)  La notion du principe

7. L’article 2 (3) de la Charte des Nations Unies prévoit que « tous les membres vont régler leurs différends internationaux par des moyens pacifique de sorte que la paix, la sécurité et la justice internationales ne soient pas mises en danger ». Par conséquent un arrangement qui met ou pourrait mettre en danger la paix et la stabilité internationales et qui est incompatible avec les standards de justice acceptées ne peut pas être en conformité avec les obligations qui émanent de la Charte 3 pour tous les Etats.

1. b) Les déficiences du Plan Annan

8. Les termes du Plan Annan comprendraient, en réalité, l’instabilité au cœur d’un règlement du problème chypriote et conduiraient inévitablement à une friction et une déstabilisation croissantes. Cela est souligné par les dispositions concernant la désignation des ressortissants étrangers qui exerceraient un contrôle effectif sur des domaines essentiels des activités gouvernementales à Chypre. Des exemples où des non-chypriotes pourraient (en cas de désaccord entre le nombre égal des chypriotes grecs et turcs ) avoir un contrôle effectif semblent inclure la Commission de Réconciliation, la Cour Suprême investie de pouvoirs législatifs et exécutifs, la Banque Centrale, le Conseil de Rapatriement, la Cour des propriétés et les organes du Conseil des Propriétés. Tenant en considération l’expérience de la période 1960-63, le besoin de stabilité dans l’exercice des activités gouvernementales est crucial. En plus, les ressortissants étrangers ne pourraient pas être démocratiquement comptables à la population de Chypre.

9. Tout règlement d’un différent international doit également être en accord avec la justice. Ce point est mentionné ci-après (par. 15) en relation avec le principe fondamental du respect des droits de l’homme.

2. La souveraineté, l’indépendance et l’égalité des Etats

1. a) La notion du principe

10. Le Droit International, comme aussi le Droit de l’U.E., est fondé sur la reconnaissance de l’indépendance et de la souveraineté des Etats. Les principes qui en résultent contiennent les obligations de la non-intervention aux affaires intérieures des Etats et du respect de l’intégrité territoriale de tous les Etats.4 En outre, le droit à l’autodétermination prévoit que puisque la population d’un Etat a le droit de participer à la gouvernance de cet Etat, le choix libre de la population d’un Etat, conformément aux valeurs fondamentales internationales et européennes, doit être respecté au niveau international.

1. b) Les déficiences du Plan Annan

11. Le Plan Annan se base sur l’abolition de la légitime et reconnue République de Chypre. En plus, le droit de l’intervention aux affaires intérieures de Chypre, réservé à la Grèce, la Turquie et la Grande Bretagne en tant que puissances garantes selon le Traité d’Etablissement du 16 août 1960, est étendu dans le Plan Annan en vue d’inclure l’intégrité territoriale, la sécurité et l’ordre constitutionnel aussi bien de la « République Unie de Chypre » fédérale que des Etats constituants,  constitue une restriction importante de la souveraineté et de l’indépendance de Chypre et un défi pour l’ordre juridique international et européen. Cela a été souligné par la proposition de la création d’un Comité de Surveillance, composé par les représentants des puissances garantes, les Etats constituants et l’ONU, pour surveiller l’application du règlement du Plan Annan, ayant le pouvoir de faire des recommandations. En outre, le Plan Annan prévoit la démilitarisation et le désarmement permanents du nouvel Etat chypriote, soulevant ainsi des questions concernant le droit à l’autodéfense.

12. De surcroît, on remarque dans le Plan Annan le droit du Royaume Uni au plein et sans encombre accès pour n’importe quelle raison aux eaux maritimes inclues entre les régions des Bases souveraines et le fait que les procédures d’un règlement juridictionnel international ou d’un règlement au moyen d’une partie tierce sont formellement interdites dans le cas où les différends concernent les régions des Bases. De tels différends seraient résolus par un arbitre désigné par les autorités des Bases souveraines.

3. L’interdiction de l’action et des conséquences de l’agression

1. a) La notion du principe

13. L’interdiction de l’agression se trouve au cœur de l’ordre juridique international. Elle est intégrée au Droit International au sens général du terme5, au  Droit Pénal International6 et en combinaison avec des situations spéciales. L’interdiction des conséquences de l’agression signifie le rejet des bénéfices obtenus par l’agression illégale et elle se trouve incorporée, par exemple, dans la règle du jus cogens de la non-acquisition de titre de propriété comme résultat de l’agression. Dans le contexte de Chypre, le Conseil de Sécurité de l’ONU a adopté les résolutions 541 (1983) et 550 (1984) déclarant la soi-disant « République Turque de Chypre du Nord » comme illégale et appelant tous les Etats à ne pas la reconnaître.7 En plus, l’implantation des colons turcs dans un effort de manipuler la démographie de l’île de Chypre s’oppose aux principes du droit international et plus spécialement à ceux qui concernent l’autodétermination et les droits de l’homme. Plus particulièrement, l’article 49 de la Convention IV de Genève pour la Protection des civiles de 1949 (ratifié par Chypre et la Turquie) interdit à une puissance occupante le transfert d’une partie de sa propre population dans le territoire occupé. On devrait noter bien sûr, qu’ayant établi le statut des colons comme illégal, la question du futur des colons et de leurs familles est un sujet à part qui doit être régler par les parties concernées dans le cadre d’une solution globale, juste et raisonnable de façon conforme au Droit International et Européen.

1. b) Les déficiences du Plan Annan

14. Le Plan Annan prévoit la légitimation des actes de la « RTCN » et l’extension de la « RTCN » elle-même. Le Plan a déclaré que tous les actes de toute autorité sur l’île de Chypre (à l’exception des régions des bases britanniques) devraient être reconnus comme valides sauf si l’acte particulier en considération n’était pas conforme au droit international, indépendamment du statut de l’autorité en question. Egalement graves, les dispositions du Plan en relation avec les colons de Turquie ne semblent pas être conformes au droit international.8 D’abord le Plan a permis aux colons de participer au référendum chypriote-turc, malgré que ceux-ci  constituent déjà la majorité des habitants du Nord et malgré que cela a eu comme résultat la reconnaissance comme puissance constitutionnelle décisive, une conséquence illégale d’une agression illégale. L’ONU n’avait pas accepté le vote des colons aux élections internes d’autodétermination dans d’autres situations, comme le West Bank et Gaza, le Sahara occidental, et le Timor oriental. En deuxième lieu, le statut des colons est encore plus légitimé par la permission à un grand nombre d’entre eux de rester au Nord. Il est évident que dans toute solution d’un conflit, les colons doivent être traités de façon conforme au droit international des droits de l’homme. Comme telle, la situation des colons est différente de celle du nombre important des troupes turques dans le Nord occupé des Chypres. La présence de telles troupes dans la situation actuelle constitue clairement un affront aux principes de la démocratie et des droits de l’homme et un symbole de l’agression. Elles devront être retirées.

4. Le respect des droits de l’homme

1. a) La notion du principe

15. Le respect des droits de l’homme exige que le gouvernement promeuve et respect pleinement les droits et les libertés fondamentaux de l’homme qui émanent des conventions internationales, l’ordre juridique européen et les constitutions nationales. Les droits de l’homme jouent un rôle crucial dans le droit international et dans le droit européen. La Convention Européenne pour les droits de l’homme engage aussi bien Chypre que la Turquie. La Cour Européenne des Droits de l’Homme a soutenu dans plusieurs occasions que, dès 1974 la Turquie est directement responsable des violations continues des droits fondamentaux par l’occupation de la partie du Nord de Chypre, en empêchant les chypriotes-grecs déplacés de retourner à leurs foyers et propriétés ou d’avoir accès à leur jouissance, par le manque d’investigations pour le sort des milliers de personnes encore disparus et par l’échec de la protection de la liberté de la religion et d’expression. Ces décisions dont l’ampleur et la gravité sont sans précédent, ne sont pas encore appliquées.9 En plus, les droits qui sont intégrés à la Convention Européennes constituent des principes fondamentaux de l’Union Européenne, elle-même étant fondée sur les principes de la liberté, de la démocratie, du respect du droit de l’homme et de l’Etat de droit.10 L’ordre juridique européen, par conséquent, à travers tant de la Convention Européenne des Droits de l’Homme que de l’acquis communautaire, fournit le système le plus sévère et le plus effectif pour la protection des droits de l’homme et des minorités à l’échelle mondiale. En outre, tant Chypre que la Turquie sont parties du Pacte International sur les Droits Civils et politiques, dont l’article 1  prévoit  le droit à l’autodétermination et à la Convention Internationale pour l’élimination de toute forme de discrimination raciale.

1. b) Les déficiences du Plan Annan

16. Selon le Plan Annan des restrictions sérieuses des droits politiques et civiles, de la liberté de résidence, des violations de l’interdiction des discriminations raciales et de graves violations des droits de propriété et du respect du domicile seraient maintenues pour tous les citoyens chypriotes pour plusieurs décennies. Dans certains cas même en permanence (p.ex. en ce qui concerne le droit de choisir le lieu de résidence et le droit du retour au foyer). La question des colons a été susmentionnée (par. 14). Le Plan Annan empêcherait le droit de tous les chypriotes-grecs déplacés de retourner chez eux et limiterait considérablement le droit des chypriotes-grecs possédant des propriétés au Nord de récupérer leur propriété.11 En plus, le Plan Annan   tentait de nier et supprimer le droit du recours à la Cour Européenne des Droits de l’Homme des propriétaires dépourvus des leur droits (comme déterminé par la Cour) déclarant la « République Unie de Chypre » comme Etat responsable et compétant, et ainsi dispensant la Turquie, et stipulant que les recours existants devraient être prescrits étant donnée que le Plan Annan prévoyait des dédommagements suffisants. Parallèlement, l’article 6 de l’Annexe IX du Traité d’Etablissement qui fait partie du Plan Annan prévoyait qu’on demande la ratification du Plan par L’Union Européenne tel qu’il aurait été accepté par les parties concernées, et son adoption comme droit primaire. L’implication de ceci serait en substance un obstacle à ce que la Cour soit saisie du Plan sous l’angle des violations des principes fondamentaux de l’U.E.

5. La démocratie

1. a) La notion du principe

17. La démocratie se réfère à l’établissement et la continuation de l’existence d’un gouvernement authentiquement représentatif responsable devant le peuple. Elle exige que les règles de base qui régissent la création et l’organisation d’un Etat et de ses relations avec la société soient acceptées par les citoyens. Elle exige, en plus, le respect absolu de la volonté du peuple, comme elle s’exprime par les électeurs et/ou leurs représentants légitimes. La démocratie est fondée sur la règle de la majorité, en reconnaissant pleinement et en appliquant dûment les droits de l’individu, des minorités, et des groupes. Le principe de la démocratie est une partie de plus en plus croissante du Droit International et se trouve au cœur du Droit Européen. L’article 3 du Statut du Conseil de l’Europe se réfère à la démocratie pluraliste, au respect des droits de l’homme et à l’Etat de droit comme des principes du système du Conseil,12 tandis que l’article 6 du Traité de l’Union Européenne déclare les principes de la liberté, de la démocratie et du respect des droits de l’homme et de l’Etat de droit comme principes fondamentaux de l’Union Européenne.13

1. b) Les déficiences du Plan Annan

18. Le processus du Plan Annan, qui veut imposer à un Etat indépendant des accords, des constitutions et des lois sans qu’elles soient le résultat d’une procédure législative démocratique ou d’un dialogue, ne peut pas être compatible avec le principe de la démocratie. De même, l’équation arithmétique entre deux communautés démographiquement inégales ne peut pas être compatible avec ce principe.14 Un cadre constitutionnel et institutionnel qui requiert le consensus mutuel des représentants des deux communautés à tous les niveaux de gouvernance et pour chacun des trois pouvoirs traditionnels (législatif, exécutif et judiciaire) assure un droit permanent de véto tant à la majorité qu’à la minorité. La désignation de la décision finale à des ressortissants étrangers en cas d’impasse dans des organes de grande importance comme la Cour Suprême et d’autres15 est incompatible avec le principe de la démocratie.

19. Le 24 avril 2004 76% des électeurs de la République de Chypre dans la région contrôlée par le gouvernement ont rejeté le Plan Annan. Cette décision doit être acceptée par tous comme un exercice valide de la démocratie et du droit à l’autodétermination.

6. L’Etat de droit

1. a) La notion du principe

20. L’Etat de droit dans le Droit International prévoit que les activités officielles doivent être assumées de manière compatible avec les principes du droit. Cela signifie également que les procédures légales doivent être établies et respectées en vue du fonctionnement effectif des autorités judiciaires, de façon que, par exemple le principe de justice équitable soit essentiel. Comme il a été noté ci-dessus (par. 15), tant le Conseil de l’Europe que l’Union Européenne sont fondés, entre autres, sur le principe de L’Etat de droit.

21. L’existence d’un Etat de droit international n’est pas possible sur un territoire illégalement occupé par une force étrangère. En effet, le fait qu’un Etat membre de l’Union Européenne est empêché d’exercer sa souveraineté à une partie de son territoire internationalement reconnue remet en question l’existence elle-même d’Etat de droit Européen.

1. b) Les déficiences du Plan Annan

22. Le Plan Annan a proposé le remplacement de la République de Chypre par un nouvel Etat qui pourrait difficilement offrir un gouvernement stable, puisque l’élément d’instabilité y serait incorporé, comme il a été noté ci-dessus. De surcroît, les restrictions des droits de l’homme et de la possibilité de leur libre poursuite selon la Convention Européenne des Droits de l’Homme, l’Union Européenne et les principes généraux du droit international, y compris des règles qui émanent des Traités Internationaux qui engagent Chypre (p.ex. Pactes Internationaux relatifs aux les Droits de l’Homme), constitueraient un grave défi pour les notions de  justice équitable et de l’Etat de droit.

La voie en avant : Une Assemblée Constitutionnelle pour Chypre

23. Selon la Constitution de 1960, la République de Chypre est la seule internationalement reconnue et son gouvernement est le seul gouvernement légal de l’île de Chypre. Son adhésion à l’Union Européenne l’a mise sous la protection de cette dernière, de façon que n’importe quelle solution du problème chypriote doive commencer sur la base des institutions existantes et l’ordre juridique de la République de Chypre comme elle est acceptée par son peuple et internationalement légitimée. A partir de là, des modes et des moyens doivent être trouvés pour adapter d’une manière adéquate les institutions et le droit déjà existants, tenant en considération la volonté du peuple dans son ensemble qui doit inclure toutes les communautés, de sorte que la gouvernance démocratique et la pleine souveraineté au territoire internationalement reconnu de la République soient récupérées.

24.       Une procédure démocratique d’établissement autonome d’une constitution qui comprendra plusieurs démarches, permettra au peuple de Chypre de dépasser la présente impasse et découvrir les moyens et les mesures qui conduiront finalement à une re-unification et à une réconciliation conforme aux principes susmentionnés. L’Assemblée Constitutionnelle comme organe d’établissement démocratique de la Constitution a été déjà utilisée avec succès, surtout lors du processus de décolonisation. L’établissement de la Constitution doit être intégré et non pas séparé des procédures politiques démocratiques.

25. Une Assemblée Constitutionnelle pour Chypre, démocratiquement élue, ou désignée, de sorte qu’elle reflète d’une manière appropriée la volonté des électeurs et les ambitions de la société des différentes communautés de l’île dans son ensemble, doit avoir la responsabilité exclusive pour la rédaction et l’adoption d’une nouvelle Constitution pour Chypre, fondée sur, et éventuellement modifiant ou remplaçant, la Constitution existante de 1960 de la République de Chypre.

26. Les membres de l’ Assemblée Constitutionnelle doivent avoir la liberté et la responsabilité entière concernant le choix du système politique, qu’il soit présidentiel, parlementaire ou une combinaison des deux, pour trouver d’arrangements territoriaux par le biais d’un plan convenable de décentralisation –en régions, départements, communautés ou similaires- et l’élaboration des procédures capables de protéger effectivement les droits des minorités et des hommes, en faveur du peuple de toutes les communautés de Chypre. Des experts de l’intérieur de Chypre ou de l’étranger pourraient être sollicités pour conseiller ou assister les membres de l’Assemblée. Les seules limites légales du pouvoir souverain de l’Assemblée Constitutionnelle sont la conformité stricte aux principes constitutionnels européens et à l’acquis communautaire, et aux règles concernant les droits internationaux de l’homme et la protection des minorités qui émanent du droit international et de la Convention Européenne des Droits de l’Homme et d’autres organes européens.16

27. La nouvelle Constitution, comme elle sera élaborée par l’Assemblée, devra être soumise à deux référendums distincts et simultanés, qui auront lieu dans les deux régions de l’île, selon l’expérience du 24 avril 2004. Seul le peuple de Chypre peut apporter la légitimité nécessaire pour un nouveau commencement. Quelle qu’elle soit la solution du problème chypriote elle doit être légale et légitime et se fonder seulement sur le plan constitutionnel existant qui est reconnu par l’Union Européenne et la Communauté Internationale, c’est à dire la Constitution de la République de Chypre de 1960. Les procédures qui régleront l’élection ou la désignation de l’Assemblée Constitutionnelle , sa composition et son fonctionnement, ainsi que le déroulement des référendums pour la Constitution, seront prévues par des amendements de la Constitution de 1960. En plus, on propose que la procédure de l’Assemblée Constitutionnelle soit déroulée sous l‘égide de l’Union Européenne.

Recommandations

28. Le Panel International d’Experts recherche une solution juste et équitable pour Chypre, qui permet aux communautés d’atteindre la réconciliation et un futur pacifique et prospère. Par conséquent il recommande les principes fondamentaux du Droit International et Européen comme ils sont susmentionnés  dans toutes les institutions internationales relatives, y compris l’ONU, le Conseil de l’Europe, l’Organisation pour la Sécurité et la Coopération en Europe, et surtout l’Union Européenne étant donnée l’opportunité historique qui lui est présentée par l’adhésion récente de la République de Chypre et le commencement des négociations avec la Turquie.

29. Le Panel International recommande
30. a) La reconnaissance des Principes Fondamentaux susmentionnés par les parties qui sont impliquées à la recherche de la paix, de la justice et de la sécurité à Chypre.
    b) L’adoption d’une résolution par le Parlement Européen (et d’autres institutions compétentes internationales) dans laquelle les principes fondamentaux seront réaffirmés.
31. c) L’établissement dans le Parlement Européen (et dans d’autres institutions internationales compétentes) d’un mécanisme de surveillance qui assurera la compatibilité avec les Principes Fondamentaux de n’importe quel arrangement proposé pour Chypre.
32. d) La création d’une Assemblée Constitutionnelle sous l’égide de l’Union Européenne et sur la base de la Constitution de Chypre de 1960, qui mettra en contact toutes les parties intéressées en vue de trouver une solution compatible avec les Principes Fondamentaux.

Conclusion

30. L’adhésion de la République de Chypre à l’Union Européenne a radicalement transformé les facteurs aussi bien interne qu’externes du problème chypriote. Chypriotes-grecs et Chypriotes-turcs sont désormais des citoyens européens, ils jouissent des droits qui émanent de l’ordre légal Européen et ils sont soumis aux devoirs qui en découlent. La république de Chypre est un Etat membre et par conséquent elle est une des « Maîtres des Traités ».

31.       Si le Pan Annan était accepté et mis en application avant l’adhésion, l’adhésion elle-même se serait fondée sur des bases juridiques instables, puisque l’Union aurait intégré un nouvel Etat membre qui n’aurait même pas signé le traité d’adhésion, tandis que la République de Chypre, qui aurait signé le traité, cesserait d’exister. Maintenant que l’adhésion est une réalité, l’abolition de la République de Chypre à travers un Plan Annan réformé est en réalité impossible à cause de l’existence de l’Union Européenne.

32. L’Union Européenne a une opportunité historique et une responsabilité spéciale pour promouvoir une nouvelle procédure de rédaction de la Constitution à Chypre et persuader toutes les communautés à participer à ce processus. Ainsi l’Union Européenne assurerait l’application de ses propres principes et valeurs, comme aussi ceux du droit international en général, dans le territoire d’un de ses Etats membres.

*****

Annexe : L’article 6 du Traité pour l’Union Européenne

1. L’Union est fondée sur les principes de la liberté, de la démocratie, du respect des droits de l’homme et des libertés fondamentales, et de l’Etat de droit, principes qui sont communs aux Etats membres.
2. L’Union respecte les principes fondamentaux, comme ils sont garantis par la Convention Européenne pour les Droits de l’Homme et les Libertés Fondamentales signée à Rome le 4 novembre 1959 et comme résultants des traditions constitutionnelles  communes, comme des principes généraux du droit Communautaire.
3. L’Union respecte l’identité nationale de ses Etats membre.
4. L’Union dispose les moyens nécessaires pour atteindre ses buts et pour l’application réussie de ses politiques.

Panel international d’experts

1. Professor Auer Andreas, Switzerland

Professor of Constitutional Law, University of Geneva

2. Professor Bossuyt Mark, Belgium

Professor of International Law, University of Antwerp

3. Professor Burns Peter, Canada

Former Dean of the UBC Law Faculty,

Professor of Law, University of British Columbia, Vancouver

4. Professor Dr. Alfred De Zayas, United States of America

Geneva School of Diplomacy

Former Secretary, UN Human Rights Committee

5. Professor Helmons Silvio-Marcus, Belgium

Emeritus Professor of Universite Catholique de Louvain, Public International Law and Human Rights

6. Professor Dr. Dr.h.c. Oberndoerfer Dieter, Germany

Professor Emeritus, Political Science, University of Freiburg

7. Professor Malcolm N Shaw QC, United Kingdom

The Sir Robert Jennings Professor of International Law, University of Leicester

The members of the Greek Scientific Committee of the Association for a European Solution to the Cyprus problem which are co-authors of the Expert’s report.

1.  Professor George Kassimatis, Professor, Constitutional Law, president of the Greek Scientific Committee
2. Panayiotis. Ifestos, Professor, International Politics
3. Stelios. Perrakis, Professor, International Law
4. Christodoulos. Yiallourides, ass. Professor, International Politics
5. Pericles Nearchou, Philologist, coordinator of the Scientific Committee

[1] Voir la Commission Européenne des Droits de l’Homme qui s’est référé aux violations de la Turquie de la Convention Européenne des Droits de l’Homme lors des deux premiers recours de Chypre c/ Turquie, 10 juillet 1976 et le troisième recours, 4 octobre 1983 (publiée par le Comité des Ministres en 1992) et l’arrêt de la Cour Européenne des Droits de l’Homme lors du quatrième recours de Chypre c/ Turquie, 10 mai 2001. Voir aussi ci-dessous, par. 15.

2 Entité à laquelle la Cour Européenne des Droits de l’Homme se réfère comme une «administration locale subordonnée » à la Turquie, Loizidou c/ Turquie, arrêt du 23 février 1995, par. 62.

3 Voir aussi la Déclaration des Principes du Droit International Concernant les Relations Amicales, Résolution 2625(xxv) et la Déclaration de Manille pour l’Arrangement Pacifique des Conflits Internationaux, Résolution 37/590.

4 Voir l’article 2 de la Charte des Nations Unies et la Déclaration des Principes du Droit International Concernant les Relations Amicales de 1970.

5 Voir article 2(4) de la Charte des Nations Unies, chapitre VII de la Charte des Nations Unies et la résolution 3314 (XXIX) sur la Définition de l’agression.

6 Voir les Principes de Nuremberg et les Statuts des Tribunaux Pénaux Internationaux pour l’ex-Yougoslavie et le Rouanda et de la Cour Pénale Internationale.

7 Voir aussi la résolution 83(13) du Comité des Ministres du Conseil de l’Europe et l’arrêt de la Cour Européenne des Droits de l’Homme dans l’affaire de Chypre c/Turquie, 10 mai 2001.

8 Voir l’Avis Consultative de la Cour Internationale de Justice concernant les Conséquences Juridiques de le Construction d’un Mur dans les Territoires Palestiniens Occupés, 9 juillet 2004, par. 119 et suite.

9 Plus significatif l’arrêt de la Cour Européenne des Droits de l’Homme, Chypre c Turquie, 10 mai 2001.

10 Voir l’affaire Rutili, 1975, CJCE 1219 et l’article 6 du Traité de l’Union Européenne 1999 (reproduit à l’annexe du présent rapport).

11 Cette situation serait incompatible avec un bon nombre des décisions de l’ONU concernant le droit du retour, voir plus spécialement l’étude de la Sous-Commission de l’ONU pour la Promotion et la Protection des Droits de l’Homme de l’Envoyé Spécial Awn Shawkat Al Kassawneh sur les « Dimensions des Droits de l’Homme dans les Transferts des Populations », E/CN. 4/Sub. 2/1997/23.

12 Voir aussi la Charte de Paris, 1990.

13 Reproduit dans l’annexe du présent rapport. Voir aussi la Déclaration de la Communauté Européenne concernant la Reconnaissance de Nouveaux Etats, 1991.

14 Voir ci-dessus, par. 5.

15 Voir ci-dessus, par. 8.

16 Par exemple la Convention Cadre pour la Protection des Minorités Nationales, 1995, dont Chypre fait partie.

——————————————————

DIE INTERNATIONALE EXPERTENGRUPPE

einberufen durch das

Komitee für eine europäische Lösung in Zypern

Eine prinzipientreue Grundlage für eine gerechte und dauerhafte Regelung des Zypernproblems im Einklang mit dem Völkerrecht und der europäischen Rechtsordnung

Präambel

1. 1.         Die vorliegende Studie, verfasst durch eine internationale Expertengruppe, zielt darauf ab, eine gerechte Zypernregelung zu suchen, die eine friedliche und prosperierende Zukunft aller Inselbewohner zu gewährleisten vermag. Um dies zu erreichen, müssen die Grundsätze des  Völkerrechts und der europäischen Rechtsordnung, die bei der Schlichtung internationaler Uneinigkeiten, einschließlich bei Streitfragen innerhalb der Mitglieder der Europäischen Union angewendet werden, auch hier das Fundament bilden. Diese Grundsätze bilden den Kern des Völkerrechts und der europäischen Rechtsordnung. Sie zu umgehen gefährdet nicht nur den Erfolg jedes Schlichtungsplanes, indem Widersprüche zu Völkerrecht einfach hingenommen werden und damit seine Akzeptanz untergraben wird, sondern setzt auch ein für die Zukunft destabilisierendes Element frei. Der Präzedenzfall einer politischen Regelung, die geltendem internationalen und europäischen Recht widerspricht, kann negative Wirkungen auf andere Konfliktsituationen ausüben und ernsthafte Konsequenzen für die Stabilität der internationalen Sicherheit und Ordnung mit sich bringen.
2. 2.         Die Grundsätze des Völkerrechts und der europäischen Rechtsordnung bieten eine einzigartige Leitlinie und Methode an, ein Verfahren in Gang zu bringen und erfolgreich durchzusetzen, welches das Zypernproblem mittels der Ausarbeitung einer neuen Verfassung Zyperns durch einen Verfassungskonvent, im Einklang mit dem Selbstbestimmungsrecht der Völker, zu lösen vermag. Dies ist der eigentliche Kern einer europäischen Lösung für Zypern, auf der Grundlage des Völkerrechts und der EU-Rechtsordnung.
3.        Eine Lösung des Zypernproblems bedingt, dass die Grundsätze, auf welchen das Völkerrecht und die Europäische Union beruhen, anerkannt und auch durchgesetzt werden. Es sind dies die friedliche Regelung von Konflikten, die Souveränität, die Unabhängigkeit und die Gleichheit der Staaten, das Aggressionsverbot und die Achtung der Menschenrechte, der Freiheit, der Demokratie und der Rechtsstaatlichkeit. Sowohl die heutige Situation in Zypern, wie auch und vor allem der Annan Plan widersprechen diesen Grundsätzen diametral. Es muss eine Lösung angestrebt werden, die der Notwendigkeit einer Versöhnung und einer Zusammenarbeit aller Gemeinschaften und aller relevanten Parteien volle Beachtung zollt.

4.       Die Europäische Union wird aufgerufen, diese geschichtlich einzigartige Gelegenheit zu ergreifen und ihrer spezifischen Verantwortung gerecht zu werden, indem sie dazu beiträgt, einen autonomen Prozess der Verfassungsbildung in Bewegung zu setzen, der es der Republik Zypern als EU Mitgliedsstaat ermöglicht, die uneingeschränkte Souveränität und Unabhängigkeit zurück zu gewinnen und eine neue Verfassungsordnung zu schaffen, welche die oben erwähnten Grundsätze respektiert und auf der Achtung der Verschiedenheit beruht.

Grundlegende Tatsachen

5.         Die Republik  Zypern erlangte 1960 aufgrund einer Reihe von internationalen Vereinbarungen die Unabhängigkeit.  Im Gegensatz zu anderen dekolonisierten Gebieten war Zypern aber an die Garantieverträge gebunden, die bestimmte Vorrechte des Vereinigten Königreiches, der Türkei und Griechenlands beinhalteten. 1974 besetzte die Türkei, mit Hinweis auf den Putsch der griechischen Militärs gegen die legitime zypriotische Regierung von Erzbischof Makarios, den Nordteil der Insel. Diese Aktion eskalierte jedoch und zog eine langfristige Okkupation nach sich, die nun seit mehr als 30 Jahren andauert und zu einer Unzahl von Menschenrechtsverletzungen geführt hat, die von den Organen der Europäischen Menschenrechtskonvention mehrfach verurteilt wurden[1]. Seit 1974 ist Zypern de facto aufgeteilt in die von der internationalen Gemeinschaft allein anerkannte Republik von Zypern, und in die «Türkische Republik von Nordzypern»[2], ein Gebilde, das durch die UN-Sicherheitsratsbeschlüsse 541 (1983) und 550 (1984) als illegitim bezeichnet wurde und das nur von der Türkei anerkannt und unterstützt wird. Während ungefähr die Hälfte der türkisch- zypriotischen Gemeinschaft seit den Ereignissen von 1974 ausgewandert ist, hauptsächlich nach England, sind bis heute mehr als 120’000 türkische Siedler nach Nordzypern eingewandert und haben so die gebürtigen türkischen Zyprioten zu einer Minderheit in ihrem eigenen Lande werden lassen. Die Bevölkerung von Zypern beträgt zur Zeit (Siedler nicht inbegriffen) 802’500 Menschen, von denen ca. 80% griechische Zyprioten, 11% türkische Zyprioten (1974 waren es 18%) und 9% Armenier, Maroniten, Latiner und andere ausländische Bewohner sind.
6. 6.         Der  Annan Plan, wie er in seiner Schlussversion vom Generalsekretär der Vereinten Nationen am März 2004 vorgestellt wurde, sah eine «Vereinigte Republik Zypern» als einen föderalen Staat vor, der die bestehende Republik Zypern ersetzen und die besetzten Gebiete im Norden der Insel integrieren sollte. Am 24. April 2004 wurden zwei separate Referenden abgehalten. Während 65% der türkischen Zyprioten (inklusive der Siedlerwähler) im besetzten Norden den Annan Plan annahmen, lehnten 76% der griechischen Zyprioten in der Republik Zypern den Plan ab. Am 1. Mai 2004 wurde die Republik Zypern als Ganzes zum Mitgliedsstaat der Europäischen Union. Ein zusätzliches Protokoll zum Beitrittsvertrag sieht die temporäre Aufhebung des „acquis communautaire“ in den besetzten Gebieten vor. Verhandlungen für den EU-Beitritt der Türkei stehen unmittelbar bevor.

Fundamentale Prinzipien

1. Die friedliche Regelung von Konflikte
2. a) Allgemeine Bedeutung
3. 7.         Artikel 2 (3) der Charta der Vereinten Nation legt fest, dass «alle Mitglieder ihre internationalen Konflikte mit friedlichen Mitteln lösen sollen, damit der internationale Frieden, die Sicherheit und die Gerechtigkeit nicht gefährdet werden». Dementsprechend kann eine Regelung, die den internationalen Frieden und Stabilität gefährdet, oder zu gefährden droht, und die den geltenden Standards von Gerechtigkeit widerspricht, mit den in der Charta festgelegten Verpflichtungen aller Staaten nicht übereinstimmen.[3]
4. b) Mängel des Annan-Plans
5.         Die Umsetzung des Annan Plans hätte die Instabilität zur eigentlichen Grundlage einer Zypernregelung gemacht und unvermeidlich zu verstärkten Reibungen und Destabilisierungen geführt. Dies ergibt sich aus den Bestimmungen, die ausländischen Bürgern eine tatsächliche Kontrolle über Schlüsselbereiche von Regierungstätigkeiten in Zypern zusprachen. Beispiele einer solchen Kontrolle durch Nicht-Zyprioten bei Meinungsverschiedenheit  zwischen den Vertretern der griechischen und türkischern Gemeinschaften sind etwa die Versöhnungskommission, das mit weiten Gesetzgebungs- und Exekutivkompetenzen ausgestattete Oberste Gericht, die Zentralbank, die Umsiedlungsbehörde, das Gericht für Eigentumsfragen, sowie die Organe der Behörde für Eigentumsfragen. Die Erfahrungen der Ereignisse von 1960-63 haben gezeigt, dass die Stabilität der Regierungsordnung von entscheidender Bedeutung ist. Nicht-zypriotische Entscheidungsträger entbehren jeglicher demokratischen Legitimität.
6.         Jede Regelung eines internationalen Konfliktes muss gerecht sein. Dieser Punkt wird weiter unten (Paragraph 15), im Zusammenhang mit dem Grundsatz der Achtung der Menschenrechte erläutert.

2          Souveränität, Unabhängigkeit und Gleichheit von Staaten

1. a) Allgemeine Bedeutung
2. Völkerrecht und EU-Recht basieren auf der gegenseitigen Anerkennung von unabhängigen und souveränen Staaten. Daraus ergeben sich die Verpflichtungen zur Nichteinmischung in die internen Staatsangelegenheiten und zur Achtung der territorialen Integrität aller Staaten[4]. Das Selbstbestimmungsrecht gewährleistet überdies, dass die freie Wahl des Volkes zur Bestimmung der Staatsregierung auf der internationalen Ebene respektiert wird.
3. b)  Mängel des Annan-Plans
4. Der  Annan Plan basiert auf der Auflösung der legitimen und anerkannten Republik Zyperns. Das Griechenland, der Türkei und Großbritannien vorbehaltene Recht zur Intervention in die internen Angelegenheiten Zyperns bleibt so, wie es in den Garantieverträgen vom 16. August 1960 festgelegt ist, erhalten und wird vom Annan Plan gar ausgeweitet auf die Wahrung der territorialen Integrität, der Sicherheit und der verfassungsrechtlichen Ordnung der föderativen „Vereinigten Republik Zypern“ und  ihrer beiden Teilstaaten. Hierin liegt eine entscheidende Einschränkung der Souveränität und Unabhängigkeit Zyperns, sowie eine  Herausforderung für die internationale und europäische Rechtsordnung. Dies ergibt sich aus der vorgeschlagenen Bildung eines Steuerungsausschusses (Monitoring Committee), zusammengesetzt aus Vertretern der Garantiemächte, der Teilstaaten und der UNO, der die Implementierung des Annan Plans zu überwachen und Empfehlungen auszusprechen hätte. Dazu wird im Annan Plan die permanente Entmilitarisierung und Abrüstung des neuen zyprischen Staates vorgesehen, wodurch das Recht zur Selbstverteidigung in Frage gestellt ist.
5. Zusätzlich gewährleistet der Annan Plan das Recht Großbritanniens zur vollständigen und uneingeschränkten Kontrolle der Gewässer zwischen den „Souveränen Militärstützpunkten“ und schliesst ausdrücklich jegliche Lösung allfälliger Konflikte, die diese Stützpunkte betreffen, durch internationale Gerichts- oder Schiedsgerichtsverfahren aus. Jene Konflikte wären, nach dem Annan Plan, an einen von den Behörden der Souveränen Militärstützpunkte ernannten Schiedsrichter übertragen worden.
6. Das Verbot der Aggression und ihrer Konsequenzen
7. a)  Allgemeine Bedeutung
8. Das Aggressionsverbot ist der eigentliche Kern der internationalen Rechtsordnung.  Es ist ganz allgemein im Völkerrecht[5], im internationalen Strafrecht[6] und in spezifischen Situationen eingebettet. Die Konsequenzen einer Aggression zu verbieten heisst die durch illegale Aggression geschaffenen Vorteile zu ignorieren. Dieses Verbot ergibt sich zum Beispiel aus der zwingenden Völkerrechtsnorm der Nichtaneignung der durch Aggression besetzten Gebiete. Für Zypern hat der UNO-Sicherheitsrat durch die Resolutionen 541 (1983) und 550 (1984) die «Türkische Republik von Nordzypern» als illegal bezeichnet und die internationale Staatengemeinschaft aufgerufen, sie nicht zu anerkennen[7]. Des Weiteren widerspricht die systematische Implantation türkischer Siedler im Nordteil der Insel, in der Absicht die Demographie der Insel zu manipulieren, den Grundregeln des Völkerrechts, insbesondere dem Selbstbestimmungsrecht und den Menschenrechten. Artikel 49 der Genfer Konvention IV zum Schutz der Zivilpersonen von 1949 (von Zypern und der Türkei ratifiziert) verbietet es der Besatzungsmacht, Teile der eigenen Zivilbevölkerung in besetzten Territorien anzusiedeln. Auch wenn an der Illegalität der Situation der Siedler nicht gerüttelt werden darf, so muss die Frage nach der Zukunft dieser Siedler und ihrer Familien separat im Rahmen einer umfassenden, gerechten und angemessenen Regelung und in Übereinstimmung  mit dem Völkerrecht und dem EU-Recht beantwortet werden.

1. b)  Mängel des Annanplans
2. Der  Annan Plan sah eine Legitimierung der Akte der «Türkischen Republik Nordzypern» vor, und dehnte diese überdies weiter aus. Der Plan erklärte, dass sämtliche Vornahmen  aller zypriotischen Behörden (ausser den Souveränen Militärstützpunkte) als gültig anerkannt würden, unabhängig von der Frage des Status’ der betreffenden Instanz, es sei denn ein einzelnes Statut stehe im Widerspruch zu Völkerrecht. Ebenso schlimm ist, dass die Vorgaben des Plans bezüglich der türkischen Siedler mit dem Völkerrecht nicht in Einklang zu bringen sind.[8] Zum einen ermöglichte der Plan den Siedlern eine Teilnahme am türkisch-zypriotischen Referendum, obwohl sie heute eine Mehrheit der Einwohner des Nordens bilden und ihnen dadurch, als Folge einer widerrechtlichen Aggression, eine entscheidende verfassungsgebende Gewalt zuerkannt wurde. Die UNO hat das Stimm- und Wahlrecht für Siedler in ähnlichen Situationen, zum Beispiel in Cisjordanien, im Gazastreifen, in der Westsahara oder in Osttimor nie anerkannt. Zweitens ist der Status der Siedler auch insofern legitimiert worden, als einer großen Anzahl davon erlaubt wurde, im Norden zu verbleiben. Zweifelsohne sollten, unabhängig von der Art der Konfliktregelung, die Siedler in einer Weise behandelt werden, die dem internationalen Menschenrechtstandard entspricht. Insofern  unterscheidet sich die Position der Siedler von jener der türkischen Truppen im besetzten Nordteil Zyperns. Die Anwesenheit solcher Truppen in der gegenwärtigen Lage ist ein Rundschlag gegen die Grundprinzipien der Demokratie und der Menschenrechte und ein Symbol der Aggression; sie müssen zurückgezogen werden.
3. Achtung der Menschenrechte
4. a) Allgemeine Bedeutung
5. Der Schutz der Menschenrechte verlangt vom Staat, die den Individuen von internationalen Konventionen, von der europäischen Rechtsordnung und von nationalen Verfassungen gewährleisteten Grund- und Freiheitsrechte zu fördern und umfänglich zu beachten. Menschenrechte spielen eine entscheidende Rolle im internationalen und europäischen Recht. Die Europäische Konvention für Menschenrechte bindet Zypern und die Türkei. Der Europäische Gerichtshof für Menschenrechte hat mehrmals festgestellt, die Türkei trage seit 1974 die unmittelbare Verantwortung für fortgesetzte Verletzungen der Grundrechte, indem sie den Nordteil von Zypern besetzt hält, vertriebene griechische Zyprioten von einer Rückkehr in ihre Häuser und Eigentum abhält, sich weigert, den Verbleib von unzähligen vermissten Personen aufzuklären und es unterlässt, die Religions- und Meinungsfreiheit zu schützen. Diese Entscheidungen, präzedenzlos in Gewicht und Bedeutung[9], sind noch immer nicht umgesetzt worden. Im Weiteren zählen die von der EMRK gewährleisteten Grundrechte und Grundfreiheiten, neben der Freiheit, der Demokratie, der Achtung der Menschenrechte und der Rechtsstaatlichkeit, zu den Grundsätzen auf denen die Europäische Union beruht[10]. Auf der Grundlage der EMRK und des „acquis communautaire“ hat sich die europäische Rechtsordnung zu einem der effizientesten und leistungsfähigsten Systeme zum Schutz der Menschen- und Minderheitsrechte weltweit entwickelt. Zudem sind sowohl Zypern wie die Türkei Vertragsstaaten des Internationalen Paktes über bürgerliche und politische Rechte, dessen Artikel 1 das Recht der  Völker auf Selbstbestimmung proklamiert; beide Länder sind ebenfalls dem Internationalen Übereinkommen zur Beseitigung jeder Form von Rassendiskriminierung beigetreten.
6. b)  Mängel des Annan-Plans
7. Unter dem Annan Plan wären schwerwiegende Beschränkungen der politischen und bürgerlichen Rechte, der Freiheit des Wohnsitzes, Rassendiskriminierungen, Verletzungen des Eigentumsrechts und des Rechts auf Achtung des Heimes fortgesetzt und gar verstärkt worden, und dies für alle zypriotischen Bürger während mehrerer Jahrzehnte, in bestimmten Fällen sogar dauerhaft (z.B. das Recht der freien Wahl des Wohnsitzes und das Recht auf Rückkehr). Der Annan Plan hätte das Recht der vertriebenen Griechischzyprioten auf eine Rückkehr in ihre Häuser in Abrede gestellt und damit den Anspruch aller griechischzypriotischen Hausbesitzer auf Widererlangung ihres Besitzes verneint[11]. Weiter versuchte der Plan, den Eigentümern das Recht eine Beschwerde beim EGMR einzulegen zu enthalten, indem er die „Vereinigte Republik Zypern“ zum verantwortlichen Staat erklärt und damit die Türkei entlastet, und indem er vorsah, hängige Beschwerden seien ungültig zu erklären, da der Plan ausreichende interne Schutzverfahren zur Verfügung stelle. Parallel dazu sah Artikel 6 des Anhangs IX der Grundlagenvereinbarung des Annan Plans vor, dass die EU den Plan, so wie er durch die  Parteien angenommen wurde, zu übernehmen hätte und dass er somit als Primärrecht zu gelten habe. Der Europäische Gerichtshof könnte also den Plan nicht einmal auf seine Vereinbarkeit mit den Grundsätzen der EU-Rechtsordnung überprüfen.
8. Demokratie
9. a) Allgemeine Bedeutung
10. Demokratie bezieht sich auf die Erstellung und Erhaltung eines vom Volk bestimmten und ihm gegenüber verantwortlichen Repräsentativsystems. Die den Staat konstituierenden und seine Beziehungen zur Zivilgesellschaft festlegenden Grundregeln müssen von den Bürgern gewollt und akzeptiert sein. Demokratie erheischt weiter, dass der durch die Stimmbürger und/oder durch ihre legitimen Vertreter bestimmte Volkswille umfänglich beachtet und durchgesetzt wird. Demokratie basiert auf dem Mehrheitsprinzip, in voller Anerkennung der gegebenen Individual-, Minoritäten- und Gruppenrechte. Das Demokratieprinzip nimmt im Völkerrecht stets an Bedeutung zu und kann als der eigentliche Kern der europäischen Rechtsordnung bezeichnet werden. Artikel 3 der Statuten des Europarates erwähnt die pluralistische Demokratie, die Achtung der Menschenrechte und die Rechtsstaatlichkeit als seine Grundprinzipien, während Artikel 6 des Vertrags über die Europäische Union festlegt, dass die Union auf den Grundsätzen der Freiheit[12], der Demokratie, der Achtung der Menschenrechte und Grundfreiheiten, sowie der Rechtsstaatlichkeit beruht[13].
11. b) Mängel des Annan Plans
12. 1 Das Vorgehen des Annan Plans, einem unabhängigen Staat Vereinbarungen, Verfassungen und Gesetze aufzuzwängen, die weder auf einem demokratischen Gesetzgebungsverfahren, noch auf einem echten Dialog beruhen, lässt sich mit dem Demokratieprinzip nicht in Einklang bringen. Dasselbe gilt für das Abstellen auf arithmetische Gleichheit zwischen zwei demographisch ungleichen Gemeinschaften[14]. Ein verfassungsrechtlicher Rahmen, der auf allen Staatsebenen und in jeder der drei klassischen Gewalten (Legislative, Exekutive und Judikative) die gegenseitige Zustimmung der Vertreter beider ethnischer Gemeinschaften erfordert, räumt sowohl der Mehrheit wie auch der Minderheit ein dauerhaftes Vetorecht ein. Die endgültige Entscheidung, im Falle einer Pattsituation, fremden Bürgern, in so wichtigen Organen wie zum Beispiel dem Obersten Gericht zu überlassen[15], steht in krassem Widerspruch zu den Grundprinzipien der Demokratie.
13. 1 Am 24. April 2004 sprachen sich 76% der Wähler der Republik Zypern gegen den Annan-Plan aus. Dieser Entscheid muss als rechtgültige Ausübung der Demokratie und des Rechts auf Selbstbestimmung betrachtet und damit akzeptiert werden.
14. Rechtsstaatlichkeit
15. a) Allgemeine Bedeutung
16. Die rule of law im Völkerrecht setzt voraus, dass alle amtlichen Tätigkeiten in einer Weise vorgenommen werden, die sich mit rechtlichen Grundsätzen vereinbaren lässt.  Sie bedeutet ferner, dass rechtliche Verfahren vorgesehen und beachtet werden müssen, die es ermöglichen, diese rechtlichen Grundsätze effektiv und auf faire Art und Weise durchzusetzen. Wie vorher angeführt (Paragraph 15), beruhen sowohl der Europarat wie auch und die Europäische Union, unter anderem,  auf dem Grundsatz der Rechtsstaatlichkeit.
17. In einem illegal durch eine fremde Macht besetzten Gebiet kann es keine völkerrechtskonforme rule of law geben. Die Tatsache, dass es einem Mitgliedsstaat der Europäischen Union verwehrt ist, seine Hoheitsrechte über Teile seines international anerkannten Staatsgebietes auszuüben,  stellt die Realität der europäischen Rechtsstaatlichkeit grundsätzlich in Frage.

1. B)  Mängel des Annan Plans
2. Der Annan Plan schlug vor, die Republik Zypern durch einen neuen Staat zu ersetzen, der nur mit großer Schwierigkeit in der Lage gewesen wäre, für eine stabile Regierung zu sorgen, da die Instabilität, wie oben bemerkt, in ihn tatsächlich eingebettet worden wäre. Dazu kommt, dass die Einschränkungen der Menschenrechte und der damit verbundenen Fähigkeit, sie gemäß der EMRK, dem EU-Recht und dem Völkerrecht frei auszuüben, sich mit Due process und Rechtsstaatlichkeit nicht vereinbaren lassen.

Der Weg nach Vorne: Ein Verfassungskonvent für Zypern

23. Auf der Basis der Verfassung von 1960 bildet die Republik Zypern die einzige international anerkannte und legitime Regierung der Insel. Ihr Beitritt zur Europäischen Union hat sie unter deren Schutz gestellt, sodass jede Lösung des Zypernproblems von den vorhandenen Institutionen und dem geltenden Recht der Republik Zypern, wie sie vom Volk angenommen und von der internationalen Gemeinschaft anerkannt wurden, ausgehen muss. Auf dieser Grundlage müssen Wege und Mittel gefunden werden, die bestehenden Institutionen und das Rechtsystem entsprechend dem Willen des gesamtes Volkes und unter Einschluss aller Gemeinschaften anzupassen, um die Demokratie wiederherzustellen und die volle Souveränität über das international anerkannte Gebiet der Republik zurück zu gewinnen.
24. Ein demokratischer Prozess autonomer Verfassungsgebung soll es dem ganzen Volk von Zypern schrittweise ermöglichen, die bestehenden Pattsituation zu überwinden und Mittel zu finden, eine Wiedervereinigung und eine Versöhnung in die Wege zu leiten, die mit den oben erwähnten Grundsätzen zu vereinbaren ist. Die Institution des Verfassungskonvents als Instrument demokratischer Verfassungsgebung hat sich namentlich, aber bei weitem nicht nur im Entkolonialisierungsprozess bewährt. Die Ausarbeitung einer Verfassung muss in den demokratischen politischen Prozess integriert, bzw. darf nicht von ihm getrennt werden.
25. Die Verantwortung für die Ausarbeitung und die Annahme einer neuen Verfassung Zyperns soll einem Verfassungskonvent übertragen werden, der demokratisch gewählt oder ernannt wird und so dem Wählerwillen und den Erwartungen der Zivilgesellschaft aller Gemeinschaften der Insel vollen Ausdruck gibt. Die neue Verfassung Zyperns soll letztlich die geltende Verfassung der Republik Zypern von 1960 abändern oder ersetzen.
26. Den Mitglieder des Verfassungskonvents sollte die völlige Freiheit gewährt und die alleinige Verantwortung übertragen werden für die Wahl des bevorzugten Regierungssystems, ob präsidial, parlamentarisch oder gemischt; für die Erarbeitung territorialer Lösungen durch angemessene Dezentralisierung  – sei es in Regionen, Bezirke, Gemeinden oder was auch immer – und für die Bestimmung von Verfahren, die den Minderheiten und den Menschenrechten den ihnen zustehenden Schutz zu gewähren vermögen, im Interesse der Bevölkerung aller Gemeinschaften von Zypern. Experten vom In- und Ausland können beigezogen werden, um den Konvent oder seine Mitglieder zu beraten und zu unterstützen. Die rechtliche Grenze der verfassungsrechtlichen Souveränität des Konvents liegt in der strengen Achtung der europäischen Verfassungsgrundsätze, des „acquis communautaire“ und der internationalen Menschen-  und Minderheitsrechte, wie sie vom Völkerrecht, von der EMRK und weiteren Übereinkommen gewährleistet werden[16].
27. 2 Die vom Konvent ausgearbeitete neue Verfassung Zyperns soll in separaten und in beiden Teilen der Insel gleichzeitig abgehaltenen Referenden dem Volk unterbreitet werden, wie dies am 24. April 2004 geschah[17]. Nur das Volk Zyperns vermag, die für einen Neuanfang erforderliche Legitimität hervorzubringen. Jede Lösung des Zypernproblems muss rechtsstaatlich legitimiert sein und auf jener Grundlage aufbauen, die von der Europäischen Union und von der internationalen Gemeinschaft anerkannt ist: die Verfassung der Republik Zypern von 1960. Die Verfahren bezüglich der Wahl oder der Ernennung des Verfassungskonvents, dessen Zusammensetzung und Arbeitsweise und bezüglich der Abhaltung der Verfassungsreferenden sollen durch Teilrevision der Verfassung von 1960 geschaffen werden. Es wird weiter vorgeschlagen, den gesamten Prozess des Verfassungskonvents unter den Schutz der EU zu stellen.

Empfehlungen

28. Die internationale Expertengruppe strebt eine angemessene und gerechte Zypernregelung an, die es den Gemeinschaften erlaubt, sich zu versöhnen und die eine friedliche und prosperierende Zukunft möglich macht.  Sie anvertraut folglich die oben erwähnten Grundsätze des Völkerrechts und der EU-Rechtsordnung allen relevanten internationalen Institutionen, einschließlich den Vereinten Nationen, dem Europarat, der Organisation für Sicherheit und Zusammenarbeit in Europa, aber besonders der Europäischen Union, angesichts der historischen Gelegenheit, die ihr durch den Beitritt der Republik Zyperns und durch die Eröffnung von Beitrittsverhandlungen mit der Türkei aufgegeben ist.

29. Die internationale Expertengruppe empfiehlt :
30. a)  Die Anerkennung der erwähnten Grundsätze durch alle beteiligten Parteien, die sich für Frieden, Gerechtigkeit und Sicherheit auf Zypern einsetzen.
31. b)  Die Annahme einer Resolution im Europäischen Parlament (und anderen internationalen Institutionen), welche diese Grundsätze nochmals bestätigt.
32. c)  Die Einrichtung eines Steuerungsmechanismus im Europäischen Parlament (und in anderen internationalen Institutionen), um die Übereinstimmung jeder vorgeschlagenen Zypernregelung mit den erwähnten Grundsätzen sicherzustellen.
33. d)  Die Schaffung eines Verfassungskonvents für Zypern unter dem Schutz der Europäischen Union und auf der Grundlage der Verfassung Zyperns von 1960, um die unmittelbar betroffenen Parteien zusammenzubringen und eine mit den erwähnten Grundsätzen vereinbare Regelung sicherzustellen.

Zusammenfassung

30. Der Beitritt der Republik Zypern zur Europäischen Union hat die internen und externen Aspekte des Zypernproblems grundlegend verändert. Griechische und türkische Zyprioten sind jetzt Bürger der EU und genießen als solche die Rechte und Pflichten, die aus der europäischen Rechtsordnung abgeleitet werden. Die Republik Zypern ist ein EU-Mitgliedsstaat und folglich einer der «Meister der Verträge“
31. 3 Wäre der Annan Plan vor dem EU-Beitritt angenommen und durchgesetzt worden, hätte dieser Beitritt auf wackligen Boden gestanden, da die Union einen neuen Mitgliedsstaat integriert hätte, der den Beitrittsvertrag nicht unterzeichnet hätte, während die Republik Zypern, welche den Vertrag unterzeichnet hat, aufgehört hätte zu existieren. Nun da der Beitritt Wirklichkeit geworden ist, wird die Auflösung der Republik Zyperns mittels eines neu aufgelegten Annan Plans allein schon durch das Bestehen der Europäischen Union verunmöglicht.
32. 3 Die Europäische Union hat die historische Chance und trägt die spezielle Verantwortung, einen neuen Prozess demokratischer Verfassungsgebung in Zypern in die Wege zu leiten und zu fördern, sowie alle Gemeinschaften der Insel anzuhalten, sich an diesem Prozess zu beteiligen. In dieser Weise würde die Europäische Union die Anwendung ihrer eigenen Grundsätze und Werte, sowie die des Völkerrechts im allgemeinen, auf dem Gebiet eines ihrer Mitgliedsstaaten sicherstellen.

Anhang: Artikel 6 des Vertrags der europäischem Union

1. Die Union basiert auf den Grundsätzen der Freiheit, der Demokratie, der Achtung der Menschenrechte und Grundfreiheiten, sowie der Rechtsstaatlichkeit, Prinzipien, welche allen Mitgliedsstaaten bekannt sind.

2. Die Union achtet die Grundrechte, wie sie in der am 4. November 1950  in Rom unterzeichneten Europäischen Konvention zum Schutz der Menschenrechte und Grundfreiheiten gewährleistet sind und wie sie sich aus den gemeinsamen  Verfassungsüberlieferungen der  Mitgliedsstaaten als allgemeine Grundsätze des Gemeinschaftsrechts ergeben.

3. Die Union achtet die nationale Identität ihrer Mitgliedsstaaten.

4. Die Union ist mit den Mitteln ausgestattet, die zum Erreichen  ihrer Ziele und zur Durchführung ihrer Richtlinien erforderlich sind.

Die Internationale Expertengruppe

1. Professor Auer Andreas, Switzerland

Professor of Constitutional Law, University of Geneva

2. Professor Bossuyt Mark, Belgium

Professor of International Law, University of Antwerp

3. Professor Burns Peter, Canada

Former Dean of the UBC Law Faculty,

Professor of Law, University of British Columbia, Vancouver

4. Professor Dr. Alfred De Zayas, United States of America

Geneva School of Diplomacy

Former Secretary, UN Human Rights Committee

5. Professor Helmons Silvio-Marcus, Belgium

Emeritus Professor of Universite Catholique de Louvain, Public International Law and Human Rights

6. Professor Dr. Dr.h.c. Oberndoerfer Dieter, Germany

Professor Emeritus, Political Science, University of Freiburg

7. Professor Malcolm N Shaw QC, United Kingdom

The Sir Robert Jennings Professor of International Law, University of Leicester

The members of the Greek Scientific Committee of the Association for a European Solution to the Cyprus problem which are co-authors of the Expert’s report.

1.  Professor George Kassimatis, Professor, Constitutional Law, president of the Greek Scientific Committee
2. Panayiotis. Ifestos, Professor, International Politics
3. Stelios. Perrakis, Professor, International Law
4. Christodoulos. Yiallourides, ass. Professor, International Politics
5. Pericles Nearchou, Philologist, coordinator of the Scientific Committee

[1] Siehe die Europäische Kommission für Menschenrechte, die sich auf türkische Verletzungen der Europäischen Konvention für Menschenrechte bezieht in den ersten zwei Gesuche Zypern gegen die Türkei, 10. Juli 1976 und das dritte Gesuch, 4. Oktober 1983 (veröffentlicht durch die Ministerkonferenz im Jahre 1992) und das Europäische Gericht für Menschenrechte bei der Urteilserfallung beim vierten Gesuch Zyperns gegen die Türkei, 10. Mai 2001. Siehe auch unten para. 15.

[2] Vom Europäischen Gericht für Menscherechte als eine «untergeordnete Lokalverwaltung» der Türkei bezeichnet, Loizidou gegen Türkei. Entscheidung vom 23. Februar 1995, para. 62

[3] Siehe auch die Deklaration auf die Prinzipien des Internationalen Rechts von 1970 in Bezug auf freundschaftliche Beziehungen, Entscheidungen 2625 (XXV) und die Manila Deklaration über die friedliche Regelung von International Konflikten, Entscheidung 37/590.

[4] Siehe Art. 2 der Charta der Vereinten Nationen und die Deklaration auf die Prinzipien des International Rechts von 1970 in Bezug auf freundschaftliche Beziehungen.

[5] Siehe Art. 2 (4) der Charta der UN, Kap. VII der UN und Resolution 3314 (XXIX) über die Definition der Aggression.

[6] Siehe die Prinzipien von Nürnberg und die Statuten der Kriegsgerichte in Bezug auf das frühere Jugoslawien und Ruanda, sowie das Internationale Strafgericht.

[7] Siehe auch die Resolution 83 (13) des Ausschusses der Minister des Europarats und die Entscheidung des Europäischen Gerichts für Menschenrechte im Falle Zyperns gegen die Türkei, 10. Mai 2001

[8] Siehe die Empfehlung des Internationalen Gerichtshofs über die rechtlichen Konsequenzen beim Bau der Mauer in den besetzten Gebieten in Palästina, 9. Juli 2004, para. 119ff

[9] Mehr von Bedeutung die Entscheidung des Europäischen Gerichts für Menschenrechte, Zypern gegen die Türkei, 10. Mai 2001

[10] Siehe den Fall Rutili, 1975, ECR 1219 und Art. 6 des Vertrages der Europäischen Union, 1999 (ausführlicher im Anhang dieser Studie).

[11] Diese Situation würde vielen UN Resolutionen in Bezug auf das Recht der Rückkehr widersprechen, siehe insbesondere die Studie der Unterkommission zur Förderung und Schutz der Menschenrechte des zuständigen Forderers/Berichterstatters Al Kassawneh über die «Dimensionen des Bevölkerungstransfers auf die Menschenrechte», E/CN/Sub.2/1997/23.

[12] Siehe auch die Charta von Paris, 1990

[13] Siehe im Anhang dieser Studie. Siehe auch die Erklärung der Europäischen Gemeinschaft in Bezug auf die Anerkennung neuer Staaten, 1991.

[14] Siehe oben para. 5.

[15] Siehe oben para. 8.

[16] Zum Beispiel die Rahmenkonvention für den Schutz von ethnischen Minderheiten, 1995, zu welcher auch Zypern teilgenommen hat.

[17] Aber ohne die Beteiligung der türkischen Siedlern, siehe oben, para. 14.

ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΜΠΕΙΡΟΓΝΩΜΟΝΩΝ

ΣΥΓΚΛΗΘΕΝ ΑΠΟ ΤΗΝ

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΛΥΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Πλαίσιο αρχών για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού με γνώμονα το Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο

Προοίμιο

1.         Ο σκοπός της έκθεσης αυτής, που ετοιμάσθηκε από ένα Διεθνές Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων είναι η αναζήτηση μια δίκαιης διευθέτησης του Κυπριακού, η οποία να προσφέρει ένα ειρηνικό και ευήμερο μέλλον για όλους τους κατοίκους του νησιού. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο πρέπει να εφαρμοστούν οι πρωταρχικές αρχές του Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου που αφορούν στην επίλυση διεθνών διενέξεων, συμπεριλαμβανομένων των διενέξεων που αφορούν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι αρχές αυτές βρίσκονται στην καρδιά του Διεθνούς και του Ευρωπαϊκού Δικαίου. Η μη συμμόρφωση προς αυτές τις αρχές μπορεί όχι μόνον να θέσει σε κίνδυνο την επιτυχία οποιουδήποτε σχεδίου επίλυσης, ενσωματώνοντας σε αυτό στοιχεία αντικρουόμενα με το διεθνές δίκαιο και αποδυναμώνοντας την βιωσιμότητά του, αλλά και να αποτελέσει αποσταθεροποιητικό στοιχείο στο μέλλον. Μια πολιτική επίλυση αντίθετη με τις γενικά παραδεδεγμένες αρχές του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου μπορεί να αποτελέσει «προηγούμενο» σε άλλες περιπτώσεις διενέξεων με σοβαρές επιπτώσεις για την σταθερότητα της διεθνούς τάξης.

2.         Οι θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου προσφέρουν ένα μοναδικό οδηγό και μια μεθοδολογία για την έναρξη και επιτυχή κατάληξη μιας διαδικασίας, η οποία να οδηγεί σε μία διευθέτηση του Κυπριακού μέσα στα πλαίσια ενός νέου και γνήσια Κυπριακού Συντάγματος σύμφωνα με το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης. Αυτή η διαδικασία βρίσκεται στον πυρήνα μιας Ευρωπαϊκής λύσης για την Κύπρο η οποία να είναι συμβατή με το Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο.

3.        Η επίλυση του Κυπριακού προβλήματος πρέπει να εξευρεθεί υιοθετώντας και εφαρμόζοντας τις βασικές αρχές πάνω στις οποίες βασίζεται το Διεθνές Δίκαιο και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτές είναι, συνοπτικά, η ειρηνική διευθέτηση των διαφορών, η κυριαρχία, ανεξαρτησία και ισότητα των κρατών, η απαγόρευση της επίθεσης και η μη αναγνώριση των συνεπειών της και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της αρχής του κράτους δικαίου. Τόσο η σημερινή τάξη των πραγμάτων στην Κύπρο, όσο και οι όροι που εμπεριέχονται στο τελευταίο Σχέδιο Αννάν δεν είναι συμβατοί με αυτές τις θεμελιώδεις αρχές. Είναι επίσης αναγκαίο να επιτευχθεί μία λύση η οποία να σέβεται πλήρως την ανάγκη για συμφιλίωση και συνεργασία μεταξύ των κοινοτήτων και όλων των ενδιαφερομένων πλευρών.

4.         Η Ευρωπαϊκή Ένωση καλείται να αδράξει αυτή την ιστορική ευκαιρία και να αναλάβει την ειδική ευθύνη της να βοηθήσει ενεργά την δρομολόγηση μιας διαδικασίας εκπόνησης Συντάγματος, η οποία θα επιτρέψει εν τέλει στην Κυπριακή Δημοκρατία, ως κράτος-μέλος, να επανακτήσει πλήρη κυριαρχία και ανεξαρτησία και να εγκαθιδρύσει ειρηνικά μια συνταγματική τάξη σύμφωνα με τις παραπάνω αρχές και βασισμένη στον πλήρη σεβασμό της διαφορετικότητας.

Βασικά Δεδομένα

5. Η Δημοκρατία της Κύπρου απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1960 δυνάμει μιας σειράς διεθνών συμφωνιών. Εντούτοις, σε αντίθεση με άλλες αποικιακές χώρες που απέκτησαν την ανεξαρτησία τους, η Κύπρος υπόκειντο σε Συνθήκη με προβλέψεις εγγυήσεων υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου, της Τουρκίας και της Ελλάδας. Το 1974 η Τουρκία, επικαλούμενη το πραξικόπημα της Ελληνικής χούντας εναντίον της νόμιμης Κυπριακής κυβέρνησης του Αρχιεπίσκοπου Μακαρίου, εισέβαλε στην Κύπρο και προχώρησε σε κατάληψη του Βόρειου τμήματος της. Αυτή η αρχική ενέργεια εξελίχθηκε σε μια παρατεταμένη και συνεχιζόμενη ακόμη κατοχή, που διαρκεί ήδη πάνω από 30 χρόνια και η οποία έχει προκαλέσει μια σειρά παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως επιβεβαιώνουν τα όργανα της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα[1]. Από το 1974 η Κύπρος είναι de facto διαιρεμένη στη διεθνώς αναγνωρισμένη Κυπριακή Δημοκρατία και την «Τουρκική Δημοκρατία της Βορείου Κύπρου», μια οντότητα[2] η οποία κηρύχθηκε ανίσχυρη από τις αποφάσεις 541(1983) και 550 (1984) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και η οποία αναγνωρίζεται και συντηρείται μόνο από την Τουρκία. Ενώ περίπου ο μισός τουρκοκυπριακός πληθυσμός μετανάστευσε μετά τα γεγονότα του 1974, με προορισμό κυρίως το Ηνωμένο Βασίλειο, πάνω από 120.000 Τούρκοι έποικοι ζούνε σήμερα στη βόρεια Κύπρο, μετατρέποντας τους Τουρκοκύπριους σε μειονότητα μέσα στη δική τους κοινότητα. Ο πληθυσμός της Κύπρου σήμερα (χωρίς τους έποικους) είναι 802.500 εκ των οποίων το 80% είναι Ελληνοκύπριοι, το 11% Τουρκοκύπριοι (έναντι 18% το 1974) και 9% Αρμένιοι, Μαρωνίτες, Λατίνοι και ξένοι διαμένοντες στην Κύπρο.

6. Το Σχέδιο Αννάν, όπως παρουσιάστηκε στην τελευταία του εκδοχή από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ στις 31 Μαρτίου 2004, προέβλεπε ένα ομοσπονδιακό κράτος, την «Ενωμένη Δημοκρατία της Κύπρου», αντικαθιστώντας και καταργώντας την υπάρχουσα Κυπριακή Δημοκρατία και ενσωματώνοντας τα κατεχόμενα εδάφη του βορρά. Στις 24 Απριλίου 2004, διεξήχθησαν δυο ξεχωριστά δημοψηφίσματα. Ενώ 65% των Τουρκοκυπρίων και εποίκων ψηφοφόρων στον κατεχόμενο βορρά απεδέχθησαν το Σχέδιο Αννάν, 76% των Ελληνοκύπριων κατοίκων της Κυπριακής Δημοκρατίας το απέρριψαν. Την 1η Μαΐου 2004 η Κυπριακή Δημοκρατία, στο σύνολο της, έγινε κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με ένα Πρόσθετο Πρωτόκολλο στην Συνθήκη Προσχώρησης ανεστάλη προσωρινά η εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου στην κατεχόμενη περιοχή. Η έναρξη των διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Τουρκίας αναμένεται σύντομα.

Οι Θεμελιώδεις Αρχές

1. Η Ειρηνική Επίλυση των Διαφορών

α)  Η Έννοια της Αρχής

7. Το Άρθρο 2(3) του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών προβλέπει ότι «Όλα τα μέλη θα διευθετούν τις διεθνείς διενέξεις τους με ειρηνικά μέσα και με τέτοιο τρόπο ώστε να μην διακινδυνεύονται η διεθνής ειρήνη, ασφάλεια και δικαιοσύνη». Κατά συνέπεια, ένας διακανονισμός που θέτει, ή μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη διεθνή ειρήνη και σταθερότητα και δε συμβαδίζει με τα αποδεκτά πρότυπα δικαιοσύνης, δεν μπορεί να είναι συμβατός με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το Χάρτη[3] για όλα τα κράτη.

β)  Οι ανεπάρκειες του Σχεδίου Αννάν

8. Οι όροι του Σχεδίου Αννάν στην πραγματικότητα θα ενέκλειαν την αστάθεια στον πυρήνα της επίλυσης του Κυπριακού και θα οδηγούσαν αναπόφευκτα σε αυξημένες τριβές και αποσταθεροποίηση. Αυτό υπογραμμίζεται από τις προβλέψεις σχετικά με τη θέση ξένων υπηκόων (μη Κυπρίων), οι οποίοι θα ασκούσαν αποφασιστικό έλεγχο σε βασικούς τομείς κυβερνητικής δραστηριότητας στην Κύπρο. Παραδείγματα όπου μη-Κύπριοι θα είχαν (σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ ίσου αριθμού Ελληνοκύπριων και Τουρκοκύπριων) αποτελεσματικό έλεγχο φαίνεται να αποτελούν η Επιτροπή Συμφιλίωσης, το Ανώτατο Δικαστήριο με νομοθετική και εκτελεστική εξουσία, η Κεντρική Τράπεζα, το Συμβούλιο Επαναπατρισμού, το Δικαστήριο Περιουσιών και τα όργανα του Συμβουλίου Περιουσιών. Λαμβάνοντας υπόψιν τις εμπειρίες της περιόδου 1960-63, η ανάγκη για σταθερότητα στη διάταξη των κυβερνητικών δραστηριοτήτων είναι κρίσιμη. Επιπλέον, οι παραπάνω αλλοδαποί υπήκοοι δεν θα ήταν δημοκρατικά υπόλογοι προς το λαό της Κύπρου.

9. Οποιαδήποτε διευθέτηση μιας διεθνούς διαφοράς πρέπει να είναι συμβατή με τη δικαιοσύνη. Αυτό επισημαίνεται παρακάτω (παράγραφος 15) σε συσχέτιση με τη θεμελιώδη αρχή του σεβασμού για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

2. Η Κυριαρχία, Ανεξαρτησία και Ισότητα των Κρατών

α) Η Έννοια της Αρχής

10. Το διεθνές δίκαιο, καθώς και το δίκαιο της ΕΕ, βασίζεται στην αναγνώριση ανεξάρτητων και κυρίαρχων κρατών. Στις σχετικές αρχές συμπεριλαμβάνονται η υποχρέωση μη-επέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις των κρατών και ο σεβασμός της εδαφικής ακεραιότητας όλων των κρατών[4]. Επιπλέον, το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης προβλέπει ότι ενόσω ο λαός ενός κράτους έχει το δικαίωμα να συμμετέχει στη διακυβέρνηση του κράτους αυτού, η ελεύθερη επιλογή του λαού του κράτους, σύμφωνα με τις βασικές διεθνείς και ευρωπαϊκές αξίες, πρέπει να γίνεται σεβαστή σε διεθνές επίπεδο.

β) Οι ανεπάρκειες του Σχεδίου Αννάν

11. Το Σχέδιο Αννάν βασίζεται πάνω στη κατάργηση της νόμιμης και αναγνωρισμένης Κυπριακής Δημοκρατίας. Επιπλέον, το δικαίωμα της επέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις της Κύπρου, το οποίο διατηρούν η Ελλάδα, η Τουρκία και η Μεγάλη Βρετανία ως εγγυήτριες δυνάμεις σύμφωνα με την Ιδρυτική Συνθήκη της 16 Αυγούστου 1960 και το οποίο με το Σχέδιο Αννάν επεκτείνεται έτσι ώστε να συμπεριλαμβάνει την εδαφική ακεραιότητα, την ασφάλεια και την συνταγματική τάξη τόσο της ομοσπονδιακής » Ενωμένης Δημοκρατίας της Κύπρου» όσο και των ομόσπονδων κρατιδίων, αποτελεί σημαντικό περιορισμό της κυριαρχίας και ανεξαρτησίας της Κύπρου και προσβολή της διεθνούς και ευρωπαϊκής έννομης τάξης. Αυτό γίνεται ακόμα πιο αισθητό με την προτεινόμενη δημιουργία μιας Εποπτικής Επιτροπής, αποτελούμενης από αντιπροσώπους των εγγυητριών δυνάμεων, των ομόσπονδων κρατών και του ΟΗΕ, για να επιβλέπει την εφαρμογή της διευθέτησης του Σχεδίου Αννάν και με την δυνατότητα να κάνει συστάσεις. Επιπλέον, το Σχέδιο Αννάν προέβλεπε την μόνιμη αποστρατικοποίηση και τον αφοπλισμό του νέου Κυπριακού κράτους, δημιουργώντας ερωτήματα σχετικά με το δικαίωμα της αυτοάμυνας.

12. Επιπλέον, παρατηρεί κανείς στο σχέδιο Αννάν το δικαίωμα του Ηνωμένου Βασιλείου σε ολοκληρωτική και ανεμπόδιστη πρόσβαση για οποιονδήποτε λόγο στα ύδατα που περιλαμβάνονται μεταξύ των περιοχών των κυρίαρχων βάσεων καθώς και το γεγονός ότι οι διαδικασίες διεθνούς δικαστικής επίλυσης ή επίλυσης μέσω τρίτου διαμεσολαβητή απαγορεύονται ρητά όταν οι διενέξεις αφορούν τις περιοχές των βάσεων. Τέτοιες διαφωνίες θα επιλύοντο από διαμεσολαβητή που θα διόριζαν οι αρχές των βάσεων.

3. Η Απαγόρευση των Πράξεων και Συνεπειών της Επίθεσης

α) Η Έννοια της Αρχής

13. Η απαγόρευση της επίθεσης βρίσκεται στον πυρήνα της διεθνούς έννομης τάξης. Είναι ενσωματωμένη στο ευρύτερο διεθνές δίκαιο[5], στο διεθνές ποινικό δίκαιο[6], και σε αναφορά με συγκεκριμένες καταστάσεις. Η απαγόρευση των συνεπειών της επíθεσης σημαίνει το απαράδεκτο των πλεονεκτημάτων που έχουν αποκτηθεί με τη χρήση παράνομης βίας και βρίσκεται ενσωματωμένη, για παράδειγμα, στον κανόνα αναγκαστικού δικαίου περί της μη απόκτησης περιουσιακού τίτλου που είναι αποτέλεσμα βίας. Σε σχέση με την Κύπρο το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ υιοθέτησε τις αποφάσεις 541(1983) και 550 (1984), κηρύσσοντας την υποτιθέμενη «Τουρκική Δημοκρατία της Βορείου Κύπρου» (ΤΔΒΚ) παράνομη και καλώντας όλα τα κράτη να μην την αναγνωρίσουν[7]. Επιπλέον, η εγκατάσταση Τούρκων εποίκων, σε μια προσπάθεια αλλοίωσης της δημογραφίας της νήσου Κύπρου, αντιτίθεται στις αρχές του διεθνούς δικαίου, ειδικά σε όσες είναι σχετικές με την αυτοδιάθεση και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Συγκεκριμένα, το Άρθρο 49 της ΙV Σύμβασης της Γενεύης περί Προστασίας των Πολιτών του 1949 ( η οποία επικυρώθηκε από την Κύπρο και την Τουρκία) απαγορεύει σε κατοχική δύναμη τη μεταφορά μέρους του πληθυσμού της στα κατεχόμενα εδάφη. Πρέπει, βέβαια, να σημειωθεί ότι κατόπιν της κατοχύρωσης της θέσης των εποίκων ως παράνομης, θα παραμένει το θέμα του τι θα απογίνει με τους εποίκους και τις οικογένειες τους προς διευθέτηση από τα ενδιαφερόμενα μέρη μέσα στο πλαίσιο μιας συνολικά δίκαιης και λογικής επίλυσης και με τρόπο συναφή προς το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο.

β) Οι ανεπάρκειες του Σχεδίου Αννάν

14.       Το Σχέδιο Αννάν προέβλεπε τη νομιμοποίηση των πράξεων της «ΤΔΒΚ» και κατά προέκταση της ίδιας της «ΤΔΒΚ». Το Σχέδιο διακήρυττε ότι όλες οι πράξεις οποιασδήποτε αρχής στην νήσο Κύπρο (με την εξαίρεση των περιοχών των Αγγλικών βάσεων) θα αναγνωρίζονταν ως έγκυρες, εκτός αν η υπό εξέταση συγκεκριμένη πράξη ήταν ασύμβατη με το διεθνές δίκαιο, ανεξάρτητα από το ζήτημα της νομιμότητας της σχετικής αρχής. Εξίσου σοβαρό είναι το ότι οι προβλέψεις του Σχεδίου σχετικά με τους Τούρκους έποικους δε φαίνεται να ήταν συμβατές με το διεθνές δίκαιο[8]. Κατ’ αρχήν, το Σχέδιο επέτρεπε στους εποίκους να ψηφίσουν στο Τουρκοκυπριακό δημοψήφισμα, παρόλο που οι έποικοι συνιστούν πλέον την πλειοψηφία των κατοίκων του βορρά και παρόλο που με αυτό αναγνωριζόταν με συνταγματική ισχύ μια παράνομη συνέπεια μιας παράνομης επίθεσης. Ο ΟΗΕ δεν έχει δεχθεί εποίκους να ψηφίζουν σε εσωτερικές εκλογές αυτοδιάθεσης σε άλλες περιπτώσεις, όπως στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα, στη Δυτική Σαχάρα και στο Ανατολικό Τιμόρ. Κατά δεύτερον, η κατάσταση των εποίκων νομιμοποιείται επιπλέον από το γεγονός ότι επιτρέπεται σε ένα μεγάλο αριθμό από αυτούς να παραμείνουν στο βορρά. Είναι προφανές ότι σε οποιαδήποτε επίλυση οποιασδήποτε διαφοράς, οι έποικοι πρέπει να αντιμετωπίζονται με τρόπο συνεπή προς το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εκ των πραγμάτων το θέμα των εποίκων είναι διαφορετικό από αυτό του σημαντικού αριθμού Τουρκικών στρατευμάτων στην κατεχόμενη Βόρεια Κύπρο. Η παρουσία τέτοιων στρατευμάτων υπό την παρούσα κατάσταση αποτελεί ξεκάθαρη προσβολή προς τις αρχές της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και σύμβολο επιθετικότητας. Θα πρέπει να αποσυρθούν.

4. Ο Σεβασμός των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

α) Η Έννοια της Αρχής

15. Η Αρχή του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων απαιτεί η κυβέρνηση να προωθεί και να σέβεται πλήρως τα βασικά ατομικά δικαιώματα και τις ατομικές ελευθερίες που απορρέουν από τις διεθνείς συμβάσεις, την ευρωπαϊκή έννομη τάξη και από τα εθνικά συντάγματα. Τα ανθρώπινα δικαιώματα παίζουν έναν κρίσιμο ρόλο στο διεθνές δίκαιο και στο ευρωπαϊκό δίκαιο. Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δεσμεύει την Κύπρο και την Τουρκία. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει υποστηρίξει σε αρκετές περιπτώσεις ότι από το 1974 η Τουρκία είναι άμεσα υπεύθυνη για συνεχείς παραβιάσεις βασικών θεμελιωδών δικαιωμάτων με την κατοχή του βορείου τμήματος της Κύπρου, την παρεμπόδιση εκτοπισμένων Ελληνοκύπριων πολιτών να επιστρέψουν στα σπίτια και στην ιδιοκτησία τους ή να έχουν πρόσβαση σε αυτά και να τα απολαμβάνουν, με την έλλειψη έρευνας για τη τύχη των χιλιάδων αγνοουμένων και με την αποτυχία της να προστατέψει την ανεξιθρησκία και την ελευθερία έκφρασης. Αυτές οι αποφάσεις, των οποίων το εύρος και η βαρύτητα είναι πρωτοφανή, δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμη[9]. Επιπλέον, τα δικαιώματα που βρίσκονται ενσωματωμένα στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση αποτελούν θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία βασίζεται στις αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού για τα ανθρώπινα δικαιώματα και στο κράτος δικαίου[10]. Η Ευρωπαϊκή έννομη τάξη, κατά συνέπεια, τόσο μέσα από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, όσο και μέσα από το κοινοτικό κεκτημένο, μας εφοδιάζει με το πιο αυστηρό και πιο αποτελεσματικό σύστημα προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των μειονοτήτων διεθνώς. Επιπλέον, τόσο η Κύπρος όσο και η Τουρκία μετέχουν στη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη, της οποίας το άρθρο 1 κατοχυρώνει το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, και στη Διεθνή Σύμβαση για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων.

β) Οι ανεπάρκειες του Σχεδίου Αννάν

16. Με το Σχέδιο Αννάν, σοβαροί περιορισμοί πολιτικών και αστικών δικαιωμάτων και της ελευθερίας εγκατάστασης, παραβιάσεις της απαγόρευσης φυλετικών διακρίσεων και έντονες παραβιάσεις δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και σεβασμού της κατοικίας, θα διατηρούνταν, ακόμα και θα διαιωνίζονταν, για όλους τους Κύπριους πολίτες και για πολλές δεκαετίες. Σε κάποιες δε περιπτώσεις, ακόμα και μόνιμα (π.χ. σε ότι αφορά το δικαίωμα επιλογής τόπου διαμονής και το δικαίωμα επιστροφής στην κατοικία). Το θέμα των εποίκων έχει αναφερθεί παραπάνω (παράγραφος 14). Το Σχέδιο Αννάν θα εμπόδιζε το δικαίωμα όλων των εκτοπισμένων Ελληνοκύπριων να επιστρέψουν στα σπίτια τους και θα μείωνε σημαντικά το δικαίωμα των Ελληνοκυπρίων οι οποίοι έχουν περιουσία στο βορρά να ανακτήσουν την περιουσία τους[11]. Επιπλέον το Σχέδιο Αννάν επιχειρούσε να αρνηθεί και να καταργήσει το δικαίωμα προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων από τους κατόχους περιουσίας οι οποίοι είχαν στερηθεί των δικαιωμάτων τους ( όπως καθόρισε το Δικαστήριο), ανακηρύσσοντας την «Ενωμένη Δημοκρατία της Κύπρου» ως υπεύθυνο αρμόδιο κράτος, απαλλάσσοντας έτσι την Τουρκία και ορίζοντας ότι οι ήδη υπάρχουσες πρόσφυγες θα πρέπει να παραγραφούν με το επιχείρημα ότι με το Σχέδιο Αννάν προβλέπονταν επαρκείς αποζημιώσεις. Παράλληλα, το Άρθρο 6 του Παραρτήματος ΙΧ της Ιδρυτικής Συμφωνίας που περιέχεται στο Σχέδιο Αννάν προέβλεπε να ζητηθεί η επικύρωση του σχεδίου από την ΕΕ, όπως αυτό θα γινόταν αποδεκτό από τα ενδιαφερόμενα μέρη, και η υιοθέτησή του ως πρωτογενούς δικαίου. Κάτι τέτοιο αποσκοπούσε στο να αποκλείσει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να κρίνει τη συμβατότητα του Σχεδίου με τις θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ.

5. Δημοκρατία

α) Η Σημασία της Αρχής

17. Η δημοκρατία αφορά στην εγκαθίδρυση και συνεχή ύπαρξη μιας γνήσια αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης υπόλογης στο λαό. Απαιτεί την αποδοχή από τους πολίτες των βασικών κανόνων που διέπουν τη δημιουργία και οργάνωση ενός κράτους και τις σχέσεις του με  τους πολίτες. Απαιτεί επιπλέον τον πλήρη σεβασμό της βούλησης του λαού, όπως αυτή εκφράζεται από τους ψηφοφόρους και/ή από τους νόμιμους αντιπροσώπους τους. Η δημοκρατία βασίζεται στον κανόνα της πλειοψηφίας, με πλήρη αναγνώριση και εφαρμογή των δικαιωμάτων του ατόμου, των μειονοτήτων και των ομάδων, όπως απαιτείται. Η αρχή της δημοκρατίας αποτελεί ένα συνεχώς αυξανόμενης σημασίας μέρος του διεθνούς δικαίου και βρίσκεται στην καρδιά του ευρωπαϊκού δικαίου. Το Άρθρο 3 του Καταστατικού Χάρτη αναφέρεται σε πλουραλιστική δημοκρατία, σεβασμό για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου ως αρχές του συστήματος του Συμβουλίου της Ευρώπης[12], ενώ το άρθρο 6 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση διακηρύσσει τις αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού στα ανθρώπινα δικαιώματα και του κράτους δικαίου ως θεμελιώδεις αρχές της Ένωσης[13].

β) Οι ανεπάρκειες του Σχεδίου Αννάν

18. Η διαδικασία του Σχεδίου Αννάν, σύμφωνα με την οποία συμφωνίες, συντάγματα και νόμοι επιζητείται να επιβληθούν σε ένα ανεξάρτητο κράτος χωρίς να είναι το αποτέλεσμα μιας δημοκρατικής νομοθετικής διαδικασίας ή διαλόγου, δεν μπορεί να είναι σύμφωνη με την αρχή της δημοκρατίας. Όπως σύμφωνη με την αρχή αυτή δεν μπορεί να είναι ούτε η αριθμητική εξίσωση μεταξύ δυο δημογραφικά άνισων κοινοτήτων[14]. Ένα συνταγματικό και θεσμικό πλαίσιο το οποίο απαιτεί την αμοιβαία συναίνεση των αντιπροσώπων και των δύο εθνοτικών κοινοτήτων σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και σε κάθε μία από τις τρεις παραδοσιακές εξουσίες (νομοθετική, εκτελεστική και δικαστική) εξασφαλίζει μόνιμο δικαίωμα αρνησικυρίας (βέτο) τόσο στην πλειοψηφία όσο και στην μειοψηφία. Η μετάθεση της τελικής απόφασης σε ξένους πολίτες σε περίπτωση αδιεξόδου μέσα σε όργανα βαρυσήμαντα όπως το Ανώτατο Δικαστήριο και άλλα[15] βρίσκεται σε πλήρη αντίφαση με την αρχή της δημοκρατίας.

19.       Στις 24 Απριλίου 2004 76% των ψηφοφόρων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην περιοχή που ελέγχεται από την Κυβέρνηση απέρριψαν το Σχέδιο Αννάν. Αυτή η απόφαση πρέπει να γίνει αποδεκτή από όλους ως μια έγκυρη άσκηση της δημοκρατίας και του δικαιώματος αυτοδιάθεσης.

6. Το Κράτος Δικαίου

α) Η Έννοια Της Αρχής

20. Το κράτος δικαίου στο διεθνές δίκαιο προβλέπει ότι όλες οι επίσημες δραστηριότητες πρέπει να επιχειρούνται με τρόπο συμβατό με τις αρχές του δικαίου. Επίσης σημαίνει ότι νόμιμες διαδικασίες πρέπει να καθιερώνονται και να γίνονται σεβαστές προκειμένου οι αρχές του δικαίου να λειτουργούν αποτελεσματικά, έτσι ώστε, για παράδειγμα, η αρχή της δίκαιης δίκης να είναι ουσιαστική. Όπως έχει σημειωθεί παραπάνω (παράγραφος 15), τόσο το Συμβούλιο της Ευρώπης, όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζονται μεταξύ άλλων πάνω στην αρχή του κράτους δικαίου.

21. Δεν μπορεί να υπάρξει διεθνής νομιμότητα σε έδαφος παράνομα κατεχόμενο από ξένη δύναμη. Πράγματι, το γεγονός ότι ένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης εμποδίζεται από την άσκηση της κυριαρχίας πάνω σε μέρος του διεθνώς αναγνωρισμένου εδάφους του θέτει σε αμφισβήτηση την ίδια την Ευρωπαϊκή νομιμότητα.

β) Οι ανεπάρκειες του Σχεδίου Αννάν

22. Το Σχέδιο Αννάν πρότεινε την αντικατάσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας με ένα νέο κράτος το οποίο δύσκολα θα μπορούσε να προσφέρει μια σταθερή κυβέρνηση, καθώς θα ενείχε το στοιχείο της αστάθειας, όπως έχει σημειωθεί παραπάνω. Επιπλέον, οι περιορισμοί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δυνατότητας ελεύθερης επιδίωξής τους σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και υπό το καθεστώς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των γενικών αρχών του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων που απορρέουν από τις διεθνείς συνθήκες που δεσμεύουν την Κύπρο (π.χ. Διεθνείς Συμβάσεις για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα), θα προσέβαλλαν σοβαρώς τις έννοιες της ορθής απονομής δικαιοσύνης και του κράτους δικαίου.

Ο Δρόμος προς τα Εμπρός : Μια Συντακτική Συνέλευση για την Κύπρο

23. Με βάση το Σύνταγμα του 1960, η Κυπριακή Δημοκρατία είναι το μόνο διεθνώς αναγνωρισμένο και νόμιμο πολιτειακό σύστημα διακυβέρνησης της νήσου Κύπρου. Η ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση την έχει θέσει υπό την προστασία της, έτσι ώστε οποιαδήποτε λύση του Κυπριακού να πρέπει να αρχίζει με βάση τους υπάρχοντες θεσμούς και την έννομη τάξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως αυτή είναι αποδεκτή από το λαό της και διεθνώς νομιμοποιημένη. Από εκεί και πέρα πρέπει να βρεθούν πρόσφοροι τρόποι και μέσα για να προσαρμόσουν τους ήδη υπάρχοντες θεσμούς και το δίκαιο, λαμβάνοντας υπόψιν τη βούληση του λαού ως συνόλου περιλαμβάνοντας όλες τις κοινότητες, έτσι ώστε να ανακτηθεί η δημοκρατική βάση και η πλήρης κυριαρχία στο διεθνώς αναγνωρισμένο έδαφος της Δημοκρατίας.

24. Μια δημοκρατική διαδικασία αυτόνομης σύνταξης Συντάγματος, η οποία να συμπεριλαμβάνει διάφορα βήματα, θα επέτρεπε στο λαό της Κύπρου να ξεπεράσει το παρόν αδιέξοδο και να ανακαλύψει μέσα και μέτρα τα οποία τελικά θα οδηγήσουν σε επανασύνδεση και συμφιλίωση σύμφωνη με τις προαναφερθείσες θεμελιώδεις αρχές. Η Συντακτική Συνέλευση ως όργανο δημοκρατικής συντακτικής εξουσίας έχει ήδη χρησιμοποιηθεί με επιτυχία, κυρίως στην διαδικασία αποαποικιοποίησης. Η σύνταξη Συντάγματος πρέπει να εντάσσεται σε δημοκρατικές πολιτικές διαδικασίες και όχι χωρίς αυτές.

25. Μια Συντακτική Συνέλευση για την Κύπρο, είτε δημοκρατικά εκλεγμένη, είτε ορισμένη έτσι ώστε να αντικατοπτρίζει ορθά την βούληση των ψηφοφόρων και την προοπτική διαφορετικών κοινοτήτων όλου του νησιού, πρέπει να έχει την αποκλειστική ευθύνη για την σύνταξη και υιοθέτηση ενός νέου Συντάγματος για την Κύπρο, το οποίο να βασίζεται στο ήδη υπάρχον Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας του 1960 και το οποίο τελικά να τροποποιεί ή να υποκαθιστά.

26. Τα μέλη της Συντακτικής Συνέλευσης πρέπει να έχουν απόλυτη ελευθερία και ευθύνη ως προς την επιλογή του πολιτεύματος, είτε αυτό είναι προεδρικό, κοινοβουλευτικό, ή ένας συνδυασμός των δύο· ως προς την εξεύρεση εδαφικών διευθετήσεων μέσω ενός κατάλληλου σχεδίου αποκέντρωσης- σε περιοχές, περιφέρειες, κοινότητες ή παρεμφερή- και ως προς την διαμόρφωση διαδικασιών ικανών να προστατεύσουν αποτελεσματικά τα δικαιώματα των μειονοτήτων και των ανθρώπων, προς όφελος του λάου όλων των κοινοτήτων της Κύπρου. Γνωματεύσεις και βοήθεια για την Συνέλευση ή τα μέλη της μπορούν να αναζητηθούν από εμπειρογνώμονες από το εσωτερικό της Κύπρου και το εξωτερικό. Τα μόνα νομικά όρια της κυρίαρχης συντακτικής εξουσίας της Συνέλευσης είναι η αυστηρή συμμόρφωση με τις Ευρωπαϊκές αρχές και το κοινοτικό κεκτημένο, και με τα διεθνή πρότυπα σχετικά με τα δικαιώματα του ανθρώπου και την προστασία των μειονοτήτων που πηγάζουν από το διεθνές δίκαιο και από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και άλλα Ευρωπαϊκά θεσμικά μέσα[16].

27. Το νέο Σύνταγμα, όπως θα διαμορφωθεί από τη Συνέλευση, θα πρέπει να υποβληθεί σε ξεχωριστά παράλληλα δημοψηφίσματα , τα οποία θα διεξαχθούν στις δύο μεριές του νησιού, σύμφωνα με την εμπειρία της 24 Απριλίου 2004[17].  Μόνο ο λαός της Κύπρου μπορεί να επιφέρει την νομιμότητα που είναι αναγκαία για μια νέα αρχή. Οποιαδήποτε λύση του Κυπριακού πρέπει να είναι νόμιμη και νομιμοποιημένη και πρέπει να βασίζεται πάνω στη μόνη ισχύουσα συνταγματική βάση που αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από την διεθνή κοινότητα, και αυτό είναι το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας του 1960. Οι διαδικασίες που θα ρυθμίζουν την εκλογή ή τον ορισμό της Συντακτικής Συνέλευσης, τη σύνθεση της και τη λειτουργία της, καθώς και την διεξαγωγή των δημοψηφισμάτων για το Σύνταγμα, θα πρέπει να προβλέπονται από τροπολογίες στο Σύνταγμα του 1960. Προτείνεται επιπλέον η διαδικασία της Συντακτικής Συνέλευσης να διεξαχθεί υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Συστάσεις

28.       Το Διεθνές Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων αναζητά μια δίκαιη και έντιμη λύση για την Κύπρο, η οποία να επιτρέπει στις κοινότητες να επιτύχουν συμφιλίωση και ένα ειρηνικό και ευήμερο μέλλον.  Κατά συνέπεια συνιστά την τήρηση των Θεμελιωδών Αρχών του Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου όπως αναφέρονται παραπάνω σε όλους τους αρμόδιους διεθνείς θεσμούς, συμπεριλαμβανόμενου του ΟΗΕ, του Συμβουλίου της Ευρώπης, του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, αλλά ιδιαίτερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπό το πρίσμα της ιστορικής ευκαιρίας που της παρουσιάζεται με την πρόσφατη ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας και την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία.

29. Το Διεθνές Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων συνιστά:

α) Την αναγνώριση των παραπάνω Θεμελιωδών Αρχών από τα μέρη τα οποία εμπλέκονται στην αναζήτηση ειρήνης, δικαιοσύνης και ασφάλειας στην Κύπρο.

β) Την υιοθέτηση ενός ψηφίσματος από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (και άλλους αρμόδιους διεθνείς θεσμούς)  στο οποίο να επαναβεβαιώνονται οι Θεμελιώδεις Αρχές.

γ) Τη σύσταση μέσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (και σε άλλους αρμόδιους διεθνείς θεσμούς) ενός εποπτικού μηχανισμού μέσω του οποίου να διασφαλίζεται η συμβατότητα με τις Θεμελιώδεις Αρχές οποιουδήποτε διακανονισμού  προτείνεται για την Κύπρο.

δ) Τη δημιουργία μιας Συντακτικής Συνέλευσης υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη βάση του Κυπριακού Συντάγματος του 1960, η οποία να φέρει σε επαφή τα άμεσα ενδιαφερόμενα μέρη με σκοπό την εξεύρεση μιας επίλυσης συμβατής με τις Θεμελιώδεις Αρχές.

Συμπέρασμα

30. Η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μεταβάλει  ριζικά τους εσωτερικούς όσο και εξωτερικούς παράγοντες του Κυπριακού.  Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι είναι τώρα πια πολίτες της Ένωσης, απολαμβάνουν τα δικαιώματα που πηγάζουν από την Ευρωπαϊκή έννομη τάξη και υπόκεινται στα καθήκοντα που πηγάζουν από αυτή.  Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος-μέλος και κατά συνέπεια είναι μία από τους «Κύριους των Συνθηκών».

31. Εάν το Σχέδιο Αννάν είχε γίνει αποδεκτό και είχε τεθεί σε εφαρμογή πριν από την ένταξη, η ίδια η ένταξη θα είχε στηριχτεί σε πολύ ασταθείς νομικές βάσεις, καθώς η Ένωση θα είχε ενσωματώσει ένα νέο κράτος-μέλος το οποίο δεν θα είχε καν υπογράψει τη συμφωνία ένταξης, ενώ παράλληλα η Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία θα είχε υπογράψει τη συμφωνία, θα είχε πάψει να υπάρχει.  Τώρα που η ένταξη έχει γίνει πραγματικότητα, η κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω ενός αναθεωρημένου Σχεδίου Αννάν είναι εκ των πραγμάτων αδύνατη λόγω της ύπαρξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

32.       Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με την ιστορική ευκαιρία και την ειδική ευθύνη να προωθήσει μια νέα διαδικασία δημοκρατικής συντακτικής διαδικασίας στην Κύπρο και να πείσει όλες τις κοινότητες να λάβουν μέρος σε αυτή τη διαδικασία.  Κατ’αυτόν τον τρόπο η Ευρωπαϊκή Ένωση  θα εξασφάλιζε την εφαρμογή των δικών της αρχών και αξιών, καθώς και αυτών του διεθνούς δικαίου γενικότερα, μέσα στα εδάφη ενός κράτους-μέλους της.

******

Παράρτημα : Άρθρο 6 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση

Άρθρο 6

1.  Η Ένωση βασίζεται στις αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών και του κράτους δικαίου, αρχές οι οποίες είναι κοινές στα κράτη μέλη.
2.  Η Ένωση σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως κατοχυρώνονται με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, που υπογράφηκε στη Ρώμη στις 4 Νοεμβρίου 1950, και όπως προκύπτουν από τις κοινές συνταγματικές παραδόσεις των κρατών μελών, ως γενικές αρχές του κοινοτικού δικαίου.
3.  Η Ένωση σέβεται την εθνική ταυτότητα των κρατών μελών της.
4.  Η Ένωση διαθέτει τα μέσα που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων της και για την επιτυχή εφαρμογή των πολιτικών της.

******

Σύνθεση Διεθνούς Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων*

1. Professor Auer Andreas, Switzerland

Professor of Constitutional Law, University of Geneva

2. Professor Bossuyt Mark, Belgium

Professor of International Law, University of Antwerp

3. Professor Burns Peter, Canada

Former Dean of the UBC Law Faculty,

Professor of Law, University of British Columbia, Vancouver

4. Professor Dr. Alfred De Zayas, United States of America

Geneva School of Diplomacy

Former Secretary, UN Human Rights Committee

5. Professor Helmons Silvio-Marcus, Belgium

Emeritus Professor of Universite Catholique de Louvain, Public International Law and Human Rights

6. 6. Professor Dr. Dr.h.c. Oberndoerfer Dieter, Germany

Professor Emeritus, Political Science, University of Freiburg

7. 7. Professor Malcolm N Shaw QC, United Kingdom

The Sir Robert Jennings Professor of International Law, University of Leicester

Τα μέλη της Επιστημονικής Ομάδας της Πανελλήνιας Επιτροπής για Ευρωπαϊκή Λύση στην Κύπρο που συμμετείχαν στο διεθνές συμβούλιο:

1. Γιώργος Κασσιμάτης, Πρόεδρος της Επιτροπής, Ομότιμος Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου
2. Παναγιώτης Ήφαιστος, Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων
3. Στέλιος Περράκης, Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου
4. Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης Αναπλ. Καθηγητή Διεθνούς Πολιτικής
5. Περικλής Νεάρχου, Φιλόλογος, Συντονιστής της Ομάδας

————————-

*Σε μερικές συνεδριάσεις συμμετείχαν, επίσης ο Δικαστής Λουκής Λουκαϊδης και μέλη του «Διεθνούς Συνδέσμου για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κύπρο».

Υποσημειώσεις

[1] Βλ. την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα που αναφερόταν σε τουρκικές παραβιάσεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στις πρώτες δύο προσφυγές της Κύπρου κατά της Τουρκίας, 10 Ιουλίου 1976 και στην τρίτη προσφυγή, 4 Οκτωβρίου 1983 (δημοσιεύτηκε από την Επιτροπή Υπουργών το 1992) και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην απόφαση του σχετικά με την τέταρτη προσφυγή Κύπρου κατά Τουρκίας, 10 Μαΐου 2001. Βλ. Επίσης παρακάτω, παρ.15.

[2] Οντότητα η οποία αναφέρεται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ως «υφιστάμενη τοπική διοίκηση» της Τουρκίας, Λοϊζίδου κατά Τουρκίας, απόφαση 23 Φεβρουαρίου 1995,παρ.62.

[3] Βλ. Επίσης την Διακήρυξη των Αρχών του Διεθνούς Δικαίου Σχετικά με τις Φιλικές Σχέσεις, του 1970, απόφαση 2625 (ΧΧV), και την Διακήρυξη της Μανίλας περί Ειρηνικής Διευθέτησης των Διεθνών Διαφορών, απόφαση 37/590.

[4] Βλ. Το άρθρο 2 του Χάρτη ΟΗΕ και την Διακήρυξη των Αρχών του Διεθνούς Δικαίου Σχετικά με τις Φιλικές Σχέσεις του 1970.

[5] Βλ. Το Άρθρο 2(4) του Χάρτη ΟΗΕ, Κεφάλαιο VII  του Χάρτη ΟΗΕ και την απόφαση 3314(ΧΧΙΧ) περί Ορισμού της Επίθεσης

[6] Βλ. Τις Αρχές της Νυρεμβέργης και τα καταστατικά των Δικαστηρίων για τα Εγκλήματα Πολέμου για την πρώην Γιουγκοσλαβία και τη Ρουάντα και το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.

[7] Βλ. Επίσης την απόφαση 83(13) της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης και την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην υπόθεση Κύπρος κατά Τουρκίας , 10 Μαΐου 2001.

[8] Βλ. Γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου σχετικά με τις Νόμιμες Συνέπειες της Οικοδόμησης Τείχους στα Κατεχόμενα Εδάφη της Παλαιστίνης, 9 Ιουλίου 2004, παρ. 119 και ακόλουθες.

[9] Πιο σημαντική, η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Κύπρος εναντίον Τουρκίας, 10 Μαΐου 2001.

[10] Βλ. την υπόθεση Rutili, 1975, ΕΔΑΔ 1219 και άρθρο 6 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, 1999 (βλ. και Παράρτημα αυτού του κειμένου).

[11] Αυτή η κατάσταση θα ερχόταν επίσης σε σύγκρουση με αρκετές αποφάσεις του ΟΗΕ σχετικά με το δικαίωμα επιστροφής, βλ. ειδικότερα την μελέτη της Υπό-Επιτροπής του ΟΗΕ για την Προώθηση και Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Ειδικού Εισηγητή Awn Shawkat Al Kassawneh περί της «Διάστασης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στις Μετακινήσεις Πληθυσμών», E/CN.4/Sub.2/1997/23.

[12] Βλ. επίσης τον Χάρτη των Παρισίων, 1990.

[13] Το οποίο αναπαράγεται στο Παράρτημα αυτού του κειμένου.  Βλ. επίσης την Διακήρυξη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας σχετικά με την Αναγνώριση Νέων Κρατών,1991.

[14] Βλ. παραπάνω, παρ.5.

[15] Βλ. παραπάνω, παρ. 8.

[16] Για παράδειγμα η Σύμβαση Πλαίσιο για την Προστασία των Εθνικών Μειονοτήτων, 1995, στην οποία η Κύπρος είναι συμβαλλόμενο μέρος.

[17] Αλλά χωρίς τη συμμετοχή των Τούρκων εποίκων, βλ. παραπάνω παρ.14

Κατηγορίες:ΕΕ, Ελλάδα, Κυπριακό, Κύπρος, ΟΗΕ, Παναγιώτης Ήφαιστος, διεθνής νομιμότητα, ευρωπαϊκή νομιμότητα, κυπριακό ζήτημα

Ετικέτες: ΕΕ, διεθνής πολιτική, διεθνής και ευρωπαϊκή νομιμότητα, κυπριακό ζήτημα