Στην πολιτική θεωρία (ή για πολλούς πολιτική «φιλοσοφία» ή σκέτη «φιλοσοφία» για όσους θεωρούν το ακαταλόγιστο και την πνευματική ελευθεριότητα ή και ασυναρτησία ως ιδιότητες μιας κάποιας σημασίας), εισήλθα ανεπαισθήτως εάν όχι ανεπιγνώστως. Το 1988 ερευνώντας και γράφοντας μέσα στα δύσβατα πεδία της στρατηγικής θεωρίας υποχρεώθηκα να εμβαθύνω τον σκοπό των κρατών και των συμμαχιών. Μάλιστα τον έσχατο σκοπό κάθε ομάδας πολιτικά οργανωμένης που είναι η ασφάλεια και η επιβίωση. Πολιτική θεωρία είναι ο σωστός όρος και είναι θεωρία (και όχι θεωρήματα και ιδεολογήματα) όταν διαθέτει οντολογική αναφορά (για αιτιολόγηση αυτής της θέσης βλ. Οντολογική θεμελίωση του Πολιτικού και ο ρόλος της ισχύος στην αθέσπιστη διεθνή πολιτική: Πολιτικός στοχασμός versus Πολιτική Θεολογία http://wp.me/p3OlPy-1no) και όταν είναι συμβατή με τα αξιώματα του Παραδείγματος [Το Θουκυδίδειο «Παράδειγμα» της επιστημονικής μελέτης της διεθνούς πολιτικής και οι «επιστημονικές επαναστάσεις» http://wp.me/p3OlPy-Lb .]

Κατά καλή μου τύχη – και πριν ακόμη γνωρίσω τον άφθαστο πολιτικό στοχαστή Παναγιώτη Κονδύλη – βασανίστηκα με δύο γίγαντες της πολιτικής σκέψης, τον Clausewitz και τον Raymond Aron. Πέρασα τις συμπληγάδες τους σταθεροποιώντας μάλιστα την άποψη ότι ο Raymond Aron είναι μια σπάνια περίπτωση πολύ σημαντικού σύγχρονου πολιτικού στοχαστή. Γι’ αυτό δεν εξεπλάγην όταν αργότερα μελετώντας τον Παναγιώτη Κονδύλη, έχει στην πιο υψηλή υπόληψη τον Αρόν (όπως ασφαλώς και τον Θουκυδίδη). Θουκυδίδης, Κλάουσεβιτζ, Αρον, Κονδύλης. Για την διαχρονική γνωσιολογία και την διεξοδική ανάλυση των κοσμοσυστημάτων του παρελθόντος ο Γιώργος Κοντογιώργης, επίσης, είναι μοναδικός. Σίγουρα είναι και ένας από τους καλύτερους γνώστες του Αριστοτέλη εάν όχι ο καλύτερος. Μιλάμε για σπουδαία μυαλά που θα συνιστούσα σε όλους. Αφορούν κάθε σοβαρή προσπάθεια πνευματικής καλλιέργειας με αξιώσεις γόνιμων γνωσιακών προσανατολισμών στα πεδία του πολιτικού στοχασμού.

Όσοι σταθούν σε καλά κείμενα θα μπορέσουν, ενδεχομένως, να κολυμπήσουν αβλαβώς διαμέσου του ωκεανού σκουπιδιών της σύγχρονης «πολιτικής φιλοσοφίας» ή χειρότερα της σκέτης «φιλοσοφίας» των γενικών, ασυνάρτητων και συχνά εσχατολογικών ιδεολογημάτων (όλων βασικά των ιδεολογικών δογμάτων). Σκεφτείτε μόνο πόσα εκατομμύρια καταβυθίστηκαν μέσα στον πνευματικό σκουπιδότοπο των «μεγάλων» και εσχατολογικών δογμάτων του μοντερνισμού [βλ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΣΜΟΣ, ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΤΙΚΟ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ http://wp.me/p3OqMa-1jx]. Πόσοι επίσης είναι επιστημονικοί ουραγοί, προπαγανδιστές, χρήσιμοι ηλίθιοι και βλάκες με περικεφαλαία. Πολλαπλάσια είναι τα θύματα αυτού του τσούρμου που πιάνονται στα ξόβεργά τους.

Η ανθρωπολογική υπόσταση είναι πολύ μεγάλο πράγμα και η πνευματική υπόσταση το θεμέλιό της. Όσοι σταθούν σε αξιόπιστους πολιτικούς στοχαστές όπως ο Θουκυδίδης, ο Κλάουζεβιτσς και ο Ραυμόντ Αρόν και πολύ περισσότερο ο Κονδύλης, θα ενισχυθεί το πνευματικό τους ανοσοποιητικό και οι δεξιότητες εκλεκτικής αποκόμισης γνώσης από άλλα αξιοπρόσεκτα κείμενα. Όσοι ενδιαφέρονται για μια ακριβή διαχρονική αποτύπωση της διαδρομής του πολιτικού πολιτισμού και του άξονά της, της Ελληνικότητας, είναι ο Κοντογιώργης. Υπάρχουν σίγουρα μερικά ακόμη αξιόλογα κείμενα αλλά συνήθως είναι καταπλακωμένα από πολλά «σκουπίδια» με αποτέλεσμα να είναι δυσδιάκριτα και δυσεύρετα. Η σωστή επιλογή λογικά ενδιαφέρει κάθε ένα που δεν θέλει να χάνει πολύτιμο χρόνο.

Αυτά που μόλις έγραψα, βέβαια, αφορούν τους σύγχρονους. Υπάρχουν και τα κλασικά «μεγαθήρια» της πολιτικής σκέψης όπως ο Ηράκλειτος, ο Αριστοτέλης και πολλοί της Βυζαντινής Οικουμένης για τους οποίους εμείς γνωρίζουμε ελάχιστα (και που αφορούν, στην τελευταία περίπτωση, μια μετακρατοκεντρική κατάσταση, το χιλιετές Βυζαντινό κοσμοσύστημα, μια δηλαδή πολύ διαφορετική κατάσταση από την σημερινή).

Τα πιο πάνω βασικά γράφονται για να οδηγηθώ στην εξής θέση: Γίγαντες, μεγαθήρια και σημαίνοντες αξιοπρόσεκτοι πολιτικοί στοχαστές και τα εκατομμύρια επιστημονικοί νάνοι όλοι κάθονται πάνω στα μεγάλα θεμέλια της πολιτικά πολιτισμένης εποχής: Στην Ιλιάδα και στην Οδύσσεια. Είναι ταυτόχρονα αφετηρία και «τέλος» των πάντων που αφορούν τον άνθρωπο, τα κράτη και τον κόσμο. Ελάχιστα μένουν να ειπωθούν (και πάντα με το ερώτημα να αιωρείται κατά πόσο είναι κάποια επανάληψη ή κατιτί που δεν ξέραμε και το επαναλαμβάνουμε). Είναι επίσης τα υπέρτατα έργα μιας προσανατολιστικής θεώρησης των ανθρώπων, των κρατών και του κόσμου, δηλαδή των τριών επιπέδων της πολιτικής θεωρίας του διεθνούς συστήματος [Το Θουκυδίδειο «Παράδειγμα» της επιστημονικής μελέτης της διεθνούς πολιτικής και οι «επιστημονικές επαναστάσεις» http://wp.me/p3OlPy-Lb ].

Και όμως: «Κάποιος» ταπεινός δημόσιος υπάλληλος του Αιγυπτιακού δημοσίου κατόρθωσε το ακατόρθωτο. Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΒΑΦΗΣ δεν πήγε πέρα από τον Όμηρο και δεν πήγε στον κόπο βασανιστικών πολιτικών στοχασμών όπως ο Αρόν ή ο Κονδύλης.

Μεγαλοφυώς, όμως, κατάφερε μέσα σε λίγους στίχους να συνοψίσει πολλά εάν όχι όλα. Με βαθύ, πολυκύμαντο και οπωσδήποτε ανυπέρβλητο τρόπο. Ιδιαίτερα τέσσερα «ποιήματά» του. Λέω λίγα μόνο λόγια από τα πολλά που θα μπορούσα να γράψω, και θα επανέλθω.

Στο ΠΟΛΙΣ εδραίωσε τι είναι το Είναι μας, τον σκοπό του, την αναπόδραστη υπαρξιακή σχέση μαζί της, τις αναπόδραστες οντολογικές-υπαρξιακές οργανικές συναρτήσεις και τις βλάβες όταν η Πόλη και οι σχέσεις μας μαζί της ροκανιστούν. Η ΠΟΛΙΣ, στις ατομικές ή συλλογικές της εκδοχές είναι, βασικά το Είναιστην ολότητά του και με οποιονδήποτε τρόπο και εάν νοηματοδοτηθεί.

Οι ανυπόστατοι σύγχρονοι μεταμοντέρνοι, βέβαια, καμιά πόλη δεν έχουν και καμιά πόλη δεν χάνουν. Μηδέν από μηδέν και η συζήτηση σταματά.

Στην ΙΘΑΚΗ εδραιώθηκαν πολλά άλλα και ακόμη πιο σημαντικά. Βασικά περιγράφοντας ανυπέρβλητα την Οδύσσεια των ανθρώπων μέσα σε λίγους στίχους θεμελίωσε την σημασία του αέναου ταξιδιού.

Τους προσανατολισμούς του, τις προϋποθέσεις ασφαλούς πλεύσης, τις στάσεις και αποφάσεις ανθρωπολογικά πλούσιων εμπειριών και την εν γένει σημασία αυτοσυγκέντρωσης και σωστού προσανατολισμού ως απαραίτητη συνθήκη ασφάλειας, ευημερίας και ευτυχίας.

Το Ιθάκη είναι η χαριστική βολή στην εσχατολογία: Οι Ιθάκες μπορεί και να μην υπάρχουν, ιδιαίτερα εάν αυτές είναι φαντασιοπληξία, αυταπάτη, ιδεατές καταστάσεις ακατάλληλες για γήινους ανθρώπους ή κίβδηλες ιδεολογικές αυταπάτες απατεώνων και ηγεμόνων.

Η Πόλις όμως, λέω εγώ, όπως την περιγράψαμε μόλις σε αναφορά με το ποίημα ΠΟΛΙΣ, υπάρχει και ενέχει μεγάλη σημασία να την έχεις πάντα κατά νου.

Στο ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ εδραιώθηκε ο ανθρωπότυπος ο οποίος είναι συνάμα ενάρετος και είδος υπεράνθρωπου όταν υπερασπίζεται την ελευθερία.

Λίγοι θα γευτούν ένα τέτοιο μεγαλείο γιατί παντού και πάντοτε λίγοι βρίσκονται στις Θερμοπύλες. Τον ανθρωπότυπο αυτό πολλοί θα τον ζηλέψουν, άλλοι τόσοι θα τον θαυμάσουν και αναρίθμητοι βολικά θα κλείσουν τα μάτια ως και να μην υπάρχει. Η διαφθορά, η ατιμία, το ψεύδος, η λιγοψυχία, η δειλία, η μωρότητα, η μικρότητα και όλα τα συνώνυμα και συμπαρομαρτούντα που βρίσκονται στον αντίθετο πόλο των Θερμοπυλών.

ΑΠΟΛΕΙΠΕΙΝ Ο ΘΕΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΝ, όταν σε κτυπά η ατυχία, τα απρόβλεπτα γεγονότα, τα δικά σου μικρά ή μεγάλα λάθη ή οι απροσεξίες. Χάνεις την Πόλη.

Υπάρχει κάτι άλλο να πούμε, να συνοψίσουμε, να προσθέσουμε. Διόλου τυχαίο πάντως τον έβαλα στο επίκεντρο της τελευταίας μου μονογραφίας, του βιβλίου Κοσμοθεωρία των Εθνών.

Το ταξίδι συνεχίζεται …

Τέλος, υπάρχει και η αριστουργηματική απόδοση και των τεσσάρων από τον Χατζή τον νεότερο.

Πόλις

https://www.youtube.com/watch?v=dfZGqUKuHPQ

Είπες· «Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα.
Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτή.
Κάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτή·
κ’ είν’ η καρδιά μου — σαν νεκρός — θαμένη.
Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει.
Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω
ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,
που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα.»

Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θάβρεις άλλες θάλασσες.
Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς
τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς·
και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις.
Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού — μη ελπίζεις—
δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.
Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ
στην κώχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες.

Θερμοπύλες

http://www.youtube.com/watch?v=KzFRXoovEbc&NR=1

Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή των
ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.
Ποτέ από το χρέος μη κινούντες·
δίκαιοι κ’ ίσοι σ’ όλες των τες πράξεις,
αλλά με λύπη κιόλας κ’ ευσπλαχνία·
γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν
είναι πτωχοί, πάλ’ εις μικρόν γενναίοι,
πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε·
πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες,
πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους.
Και περισσότερη τιμή τους πρέπει
όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν)
πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος,
κ’ οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε.

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης
——————————————

Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον

http://www.youtube.com/watch?v=ltrAbo8hd2w

Σαν έξαφνα, ώρα μεσάνυχτ’, ακουσθεί
αόρατος θίασος να περνά
με μουσικές εξαίσιες, με φωνές—
την τύχη σου που ενδίδει πια, τα έργα σου
που απέτυχαν, τα σχέδια της ζωής σου
που βγήκαν όλα πλάνες, μη ανωφέλετα θρηνήσεις.
Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,
αποχαιρέτα την, την Aλεξάνδρεια που φεύγει.
Προ πάντων να μη γελασθείς, μην πεις πως ήταν
ένα όνειρο, πως απατήθηκεν η ακοή σου·
μάταιες ελπίδες τέτοιες μην καταδεχθείς.
Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,
σαν που ταιριάζει σε που αξιώθηκες μια τέτοια πόλι,
πλησίασε σταθερά προς το παράθυρο,
κι άκουσε με συγκίνησιν, αλλ’ όχι
με των δειλών τα παρακάλια και παράπονα,
ως τελευταία απόλαυσι τους ήχους,
τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου,
κι αποχαιρέτα την, την Aλεξάνδρεια που χάνεις.

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης

Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,
τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,
αν μεν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή
συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.
Να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος.
Πολλά τα καλοκαιρινά πρωϊά να είναι
που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά
θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους,
να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά,
και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις,
σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’ έβενους,
και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,
όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά,
σε πόλεις Αιγυπτιακές πολλές να πας,
να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους.
Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί ειν’ ο προορισμός σου.
Αλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει
και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στο δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.
Η Ιθάκη σ’έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.
Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.
Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δε σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν.

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης

Ιθάκη

http://www.youtube.com/watch?v=FhRSFbrS6Q0

(Σον Κόνερι)

Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,
τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,
αν μεν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή
συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.
Να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος.
Πολλά τα καλοκαιρινά πρωϊά να είναι
που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά
θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους,
να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά,
και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις,
σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’ έβενους,
και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,
όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά,
σε πόλεις Αιγυπτιακές πολλές να πας,
να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους.
Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί ειν’ ο προορισμός σου.
Αλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει
και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στο δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.
Η Ιθάκη σ’έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.
Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.
Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δε σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν.

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης

Υστερόγραφο. Ο χάρτης που παρεμβάλλεται είναι τα μέρη που επισκέφτηκε ο υποφαινόμενος όταν 18 με 20 ετών ως αξιωματικός καταστρώματος σε Ελληνικά εμπορικά πλοία σημείωνε τα μέρη που επισκεπτόταν. Περιέχει αποσπάσματα από το Ιθάκη.

Π. Ήφαιστος – P. Ifestos

www.ifestos.edu.gr / www.ifestosedu.gr – info@ifestosedu.gr

Στρατηγική Θεωρία–Κρατική Θεωρία https://www.facebook.com/groups/StrategyStateTheory/

Διεθνής πολιτική 21^ος  αιώνας https://www.facebook.com/groups/InternationalPolitics21century/

ΗΠΑ: Ιστορία, Διπλωματία, Στρατηγική https://www.facebook.com/groups/USAHistDiplStrat/

Ελλάδα-Τουρκία-Κύπρος: Ανισόρροπο τρίγωνο https://www.facebook.com/groups/GreeceTurkeyCyprusImbalance/

Διαχρονική Ελληνικότητα https://www.facebook.com/groups/Ellinikotita/

Άνθρωπος, Κράτος, Κόσμος–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/Ifestos.political.thought/

Κονδυλης Παναγιώτης– https://www.facebook.com/groups/Kondylis.Panagiotis/

Θολό βασίλειο της ΕΕ https://www.facebook.com/groups/TholoVasileioEU/

Θουκυδίδης–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/thucydides.politikos.stoxasmos/

Μέγας Αλέξανδρος–Ιδιοφυής Στρατηγός και Στρατηλάτης https://www.facebook.com/groups/M.Alexandros/

Εκλεκτά βιβλία που αξίζουν να διαβαστούν https://www.facebook.com/groups/eklektavivlia/

Ειρηνική πολιτική επανάσταση https://www.facebook.com/groups/PolitPeacefulRevolution/

Προσωπική σελίδα https://www.facebook.com/p.ifestos

Πολιτισμός, Περιβάλλον, Φύση, Ψάρεμα https://www.facebook.com/Ifestos.DimotisBBB

«Κοσμοθεωρία των Εθνών» https://www.facebook.com/kosmothewria.ifestos

Προσωπικό προφίλ https://www.facebook.com/panayiotis.ifestos

Κατηγορίες:πολιτική θεωρία, πολιτική θεωρία του διεθνούς συστήματος, Αριστοτέλης, Αλεξάνδρεια, Καβάφης, Πόλις, Παναγιώτης Ήφαιστος, Ποίηση

Ετικέτες: πολιτική θεωρία, φιλοσοφία, Αρον, Καβάφης, Κοντογιώργης, Κονδύλης, Ποίηση